 | Artikel ieu keur dikeureuyeuh,ditarjamahkeun tinabasa Inggris. Bantuanna didagoan pikeunnarjamahkeun. |
| Koi | |
|---|---|
.jpg) | |
| Status konservasi | |
Domesticated | |
| Klasifikasi ilmiah | |
| Karajaan: | |
| Filum: | |
| Kelas: | |
| Ordo: | |
| Kulawarga: | |
| Génus: | |
| Spésiés: | |
| Subspésiés: | C. c. haematopterus |
| Ngaran trinomial | |
| Cyprinus carpio haematopterus[1] | |
Koi (鯉,Koi?basa Inggris:/ˈkɔɪ/,Japanese: [koꜜi]) atawa leuwih husus {{Nihongo|nishikigoi|錦鯉|extra=[niɕi̥kiꜜɡo.i], sabenerna laukkarper, anu dipiara sarta mibanda ornamén nu éndah.[rujukan?] Lauk koi nyaéta sajenislauk emas (Cyprinus carpio) nu mibanda ornamén nu pohara éndah jeung lindeuk diingu pikeun hiasan di luar rohanganbalong koi atawataman cai.[rujukan?]
Variétas Koi dibédakeun ku kelir, pola, sarta ukuran.[rujukan?] Sababaraha kelir utama nyaéta bodas, hideung, beureum, konéng, bulao, jeung krim.[rujukan?] Kategori Koi pang populérna nyaétaGosanke, nu diwangun tinaKohaku,Taisho Sanshoku, sarta variétasShowa Sanshoku.[rujukan?]
Lauk karper atawalauk emas nyaéta sajumplukan gedé laun anu awalna kapanggih diÉropa Tengah jeungAsia.[rujukan?] Rupa-rupa spésiéslauk emas nu mimiti dilindeukeun diAsia Wétan, dimmana maranéhanana dipaké sabagé lauk dahareun.[rujukan?]Lauk emaslauk cai tiis, sarta kamapuh maranéhannana pikeun hirup sarta nyaluyukeun kana sababraha iklim jeung kondisi kaayaan cai, lauk spésiés piaraan ieu wenang sumebar ka sababraha lokasi anyar, kaasup Jepang.[rujukan?] Mutasi kelir alami lauk ieu baris kajadian disakabéh populasi.[rujukan?] Lauk karper nu munggaran dibaranahkeun pikeun mutasi kelir nyaéta diChina leuwih ti sarébu taun ka tukang, binih pinilih lauk karper Prussian (Carassius gibelio) mingpin pamekaran laukkoki.[2]
Rupa-rupa spésiéslauk emas nu dibudidayakeun sabagé lauk dahareun sahenteuna ti mimiti abad ka lima SM di China, sarta jaman Karajaan Roma nalika nyebarkeun agama Karésten diÉropa.[rujukan?] Lauk emas nu dipiara pikeun kaédahan kelirna dimekarkeun di Jepang dina taun 1820an, mimitina di kota Ojiya di Niigata bagéan kalér puloHonshu.[rujukan?]
Dunya luar teu sadar pikeun mekarna variasi kelir koiJepang nepi ka taun 1914, nalika koi Niigata dipamérkeunn di paméran taunan diTokyo.[rujukan?] Ti harita, minat koi sumebar ka sakuliahJepang.[rujukan?] Tina koi asli ieu, sakabéh variétasNishikigoi lainna dibarahkeun, kacuali variétas Ogon (kelir-tunggal, koi métalik) nu dimekarkeun rélatif anyar kénéh.[rujukan?] Panggemar koi pamustunganana sumebar ka sakuliah dunya.[rujukan?] Koi ayeuna loba dijual di to akuarium piaraan, kalawan kualitas lauk anu alus.[3][4]
Kecapkoi asalna ti Jepang, hartina "lauk emas".[rujukan?] Ieu ngawengku duanana lauk kulawu sarta variétas kelir cékas.[rujukan?] Nu katelah koi dina basaInggris disebut leuwih husus salakunishikigoi di Jepang (sacara literatur hartina "lauk emas").[rujukan?] Di Jepang,koi nyaéta salah sahijihomophone pikeun kecap séjén nu hartina "kadeudeuh" atanapi "duriat"; ku kituna koi nyaéta lambang duriat jeung silaturahim di Jepang.[rujukan?]
Variétas Koi dibédakeun ku kelir, pola, sarta ukuran.[rujukan?] Sababaraha kelir utama nyaéta bodas, hideung, beureum, konéng, bulao, jeung krim.[rujukan?]Sedengkeun kelir meureun ampir teu kawates, paternak geus ngaidéntifikasi sarta méré ngaran sajumlah kategori.[rujukan?] Kategori nu pang kasohorna nyaétaGosanke, nu diwangun tina variétasKohaku,Taisho Sanshoku, sartaShowa Sanshoku.[rujukan?]
Variétas koi anu anyar masih keur aktip dimekarkeun.[5] KoiGhost dimekarkeun taun 1980an geus jadi pohara populér di Inggris; maranéhna campuran tina lauk emas liar jeung koiOgon, jeung anu dibédakeun ku ukuran métalik maranéhna.[rujukan?]Koi butterfly (ogé katelah koi cécépét panjang (kumpay), atawa lauk emas naga), ogé dimekarkeun taun 1980an, anu kasohor panjang cécépét tur ngarumbay.[rujukan?] Maranéhna campuran tina koi jeunglauk emasAsia.[rujukan?] Koibutterfly sarta koighost koi dianggap ku sabagian jadinishikigoi nu teu bener.[rujukan?]
Nu kaasup ngaran variétas utama nyaéta:
Koki nu dimekarkeun diChina leuwih ti sarébu taun kaliwat tina bibit pinilih lauk emas Prussian pikeunmutasi kelir.[rujukan?]Ku alpukahnaDinasti Song (960–1279), kelir konéng, oranyeu, bodas, sarta beureum-jeung-bodas geus dimekarkeun.[rujukan?]Koki (Carassius auratus) jeungPrussian carp (ssius gibelio) ayeuna dianggap béda spésiés .[rujukan?]Koki nu diwanohkeun ka Jepang dina abad ka 16 sarta kaÉropa dina abad ka 17.[2] Koi, sanajan, anu dimekarkeun tinalauk emas di Jepang taun 1820an.[rujukan?] Koi nyaétalauk emas nu dilindeukkeun (Cyprinus carpio) that nu dipilih atau dipisahkeun pikeun kelir; maranéhna lain spésiés anu béda, tapi subspésiés, sarta baris balik deui kana kelir aslina dina sababaraha generasi lamun diantepkeun bébas baranahan.[rujukan?]
Ilaharna, koki condong leuwih leutik batan koi, sarta mobanda rupa-rupa wangun awak sarta konfigurasi cécépét jeung buntut.[rujukan?] Variétas koi condong mibanda wangun awak nu ilahar, tapi mibanda variasi kelir sarta pola kelir.[rujukan?] Maranéhna ogé mibandabarbels nu nonjol dina biwir.[rujukan?]Sababaraha variétas koki, sapertikoki ilahar,koki komét, jeungshubunkin, mibanda wangun awak sarta kelir nu mirip jeung koi, sarta baris hésé ngabédakeun koi mangsa can sawawa sarta.[rujukan?] Ti mimitikoki jeung koi anu dimekarkeun ti spésiés lauk emas nu béda, sarta maranéhna bisa silih pijah (kawin), turunan maranéhanana steril.[7][8]
Lauk emas nyaéta lauk nu kuat, sarta koi neruskeun ngaropéa kakuatan.[rujukan?] Koi nyaéta lauk cai tiis, bisa hirup dina suhu antara 15-25 °C (59-77 °F), tapi ulah lila teuing, tiis, suhu usum tiis; sistim kakebalan awak maranéhna kacida lemah di handapeun suhu 10 °C.[rujukan?]Balong koi biasana jerona saméter atawa leuwih nu baris haneut mangsa usum panas, di mana di daérah nu mibanda usum tiris nu leuwih, balong ilaharna mibanda minimal jerona 1.5 m (5 ft).[rujukan?] Konstruksi balong koi geus dimekarkeun ku paternak koi pikeun ngaronjatkeun kualitas koi pikeun pasanggiri.[rujukan?]
Kelir-kelir koi nu caang jadi sasaran dahareun prédators;Kohaku nu mibanda kulit bodas marupakeun sasaran kadaharan pédator di balong nu héjo poék.[rujukan?]Kuntul,cangkakak,séro,rakun,ucing,ajag,badgers, jeunglandak maranéhna kabéh sanggup méakeun lauk di balong.[rujukan?] Balong nu kontruksina alus boga aréa nu jero supayaherons teu bisa ancrub ka balong, beungeut cai nu cukup luhur ti balong supaya sato mamalia teu bisa asup ka balong, sarta tatangkalan nu ngarumpuyuk ngahalangan panénjo sakur nu ngaliwat.[rujukan?] Mun perlu masang ram kawat di luhureun balong.[rujukan?] Balong hias biasanga aya kompa jeung sistim filter balong supaya cai tetep hérang jeung beresih.[rujukan?]
Koi nyaéta laukomnivora, jadi ngadahar rupa-rupa dahareum, kaasup kacang polong, saladah jeung samangka.[rujukan?] Parab koi dirancang heteu ngan saukur pikeun gizi saimbang, tapi ngambang nepi ka bisa ngadorong maranéhna pikeun ngojay ka luhur beungeut cai.[rujukan?] Mangsa maranéhna keur dahar, koi bisa dipariksa pikeun parasit sarta borok.[rujukan?] Alami, koi barangdahar di handap kalayan adaptasi wangun sungut pikeun hal éta.[rujukan?] Sababaraha koi mibanda kacenderungan pikeun barangdahar lolobana ti handap, jadi produsén parab nyieun parab campuran ngerelep jeung kombinasi ngambang.[rujukan?] Koi apaleun ka jelema nu sok maraban maranéhna sarta ngumpul deukeut maranéhna.[rujukan?] Maranéhna bisa dilatih pikeun nyapluk parab tina leungeun jelema.[rujukan?] Dina usum tiis, sistem pancernaan maranéhna lalaunan baris eureun, sarta maranéhna dahar saeutik pisan.[rujukan?]Maraban teu disarankeun mangsa suhu turun di handapeun 10 °C (50 °F).[9][10] Nafsu dahar maranéhna balik deui dina mangsa cai jadi haneut dina usum semi.[rujukan?]
Koi geus dilaporkeun ngahontal umur 100–200 taun.[11] Hiji koiscarlet nu dingarangan "Hanako" dipibanda ku sababaraha individu , nu panungtungan nyaéta Dr. Komei Koshihara.[rujukan?]Bulan Juli 1974, hiji atikan ngeunaan panalungtikan umur lauk, salah sahiji koi dilaporkeun yén Hanako umurna nepi ka 225 taun.[12] Sacara otoritatif umur anu ditarima pikeun spésiés kurang ti 50 taun.[13][14]
Koi pohara kuat.[rujukan?] Kalayan mulasara nu bener, Maranéhna bisa nyingkahan parasit nu mangaruhan spesiés lauk tropis nu leuwih sénsitif, saperti inféksiTrichodina,Epistylis, sartaIchthyophthirius multifiliis.[rujukan?] Dua kamelang nu pohara di antara paternak koi nyaétakoi herpes virus (KHV) jeungrhabdovirus carpio, nu ngabalukarkeunspring viraemia of carp (SVC).[rujukan?] Euweuh tatamba nu alus pikeun panyakit.[rujukan?] Sababaraha paternakan koi diIsraél ngagunakeun vaksin KV3, dimekarkeun ku Prof. M. Kotler tiHebrew University ofJerusalem sarta diproduksi ku Kovax, pikeun ngaimunisasi lauk ngalawan KHV.[rujukan?] KiwariIsrael nyaé hiji-hijina negara di dunya nu ngavaksinasi koi ngalawan KHV.[rujukan?] Vaksin kasebut disuntikkeun ka lauk mangsa umurna kurang ti sataun, sarta kudu ngagunakeun cahayaultraviolet.[rujukan?] Vaksin ieu mibanda tingkat kaberhasilan 90%[15]. Mun diimunisasi, lauk teu bisa nyerah ka pasangan KHV sarta koi nu teu diimunisasi bisa nyebarkeun KHV ka lauk séjén di balong.[16] Ngan saukur pangukuranbiosecurity nu gancang ngadetéksi,isolation, jeungdisinfection téngki jeung pakakas bisa nungkulan sumebarna panyakit sarta ngabatas nguranganna stok lauk.[rujukan?] Dina taun 2002, usum semiviraemia nyerang paternakan koi diKernersville,Carolina Kalér, sarta merlukeun depopulasi lengkep ti balong sarta periode karantina nu lila.[rujukan?] Pikeun samentara mangsa éta, sababaraha paternak koi dineighboring eureun ngimpor lauk lantaran sieun lauk stokna keuna inféksi.[17][18]
Milih Bibit
Koi dipilih sabagé bibit mun bener-bener umurna geus cukup pikeun dipijahkeun. Umur koi nu siap pikeun dipijahkeun kurang leuwih dua taun. Idéalna koi bikang kudu geus ngendog di jero beuteung lilana 6 nepi ka 9 bulan. Sajaba ti éta bibit bikang kudu boga wangun awak nu alus, ku sabab bikang baris mibanda peran nu pangpentingna pikeun bentuk awak anak koi. Bibit bikang ogé idéalna mibanda ukuran badag, kira-kira 75 cm. Bibit jalu kudu mibanda kualitas kulit jeung kelir nu alus. Ukuranana bibit jalu bisa leuwih leutik batan nu bikang. Rasio jalu jeung nu bikang nyaéta 1 jalu bikang 2-3. Jumlah endog koi kira-kira 100.000 per kilogram beurat awakna. Nalika Koi bikang mimiti asak endog di jero rongga beuteungna baris kaciri mimiti ngabareuhan sarta ngeusian sabudeureun beuteung, lamun dipencét lalaunan baris kaluar endogna. Dina bibit jalu lamun dipecét beuteungna baris kaluar cairan kelir bodas.[1]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Prosés Mijahkeun
Koi baris ngendog nalika cai dina kondisi haneut, suhu 20C.[rujukan?] Koi bikang baris nyimpen endog-endog maranéhanana dina jukut nu kakeueum dina balong atawa tuwuhan gulma saperti écéng gondok atwa substrat jieunan.[rujukan?] Lamu euweuh gulma atawa jukut anu kakeueum dina balong, maka perelu tambahan média tambahan dina balong, substrat nu dijieun tina tali rapia atawa injuk.[rujukan?] Tambahan média ieu baris ngajurung koi pikeun ngaluarkeun endona.[rujukan?] Biasana mangsa nu alus pikeun nambah média ieu saminggu saacan koi endogan.[rujukan?] Koi bikan baris nyiapkeun diri pikeun ngendog dina média sedengkeun koi jalu baris nuturkeun jeung nutupan koi bikang pikeun ngabuahan endog nu dikaluarkeun.[rujukan?] Koi bikang kadang-kadang baris cicing sarta ngaberesihkeun sisi balong pikeun ngaberesihan kawasan di mana manéhna bisa nyimpen endogna.[rujukan?] Salila mangsa mijah usahakeun suapaya situasi lingkungan tenang sarta hadéna mah tinggalkeun nalika lauk-lauk dina mangsa prosés mijahkeun.[2]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Ogé pastikeun euweuh objék nu bahaya sarta seukeut di balong kayaning pot kembang batu-batu supaya teu ngareheutkeun lauk koi dina mangsa mijah.[rujukan?]Nyadiakeun pakakas kayaning cai muncrat jeung nyurug baris mantuan ngarangsang lauk koi ngaluarkeun endog.[rujukan?] Lauk bikang baris ngojay ngaliwatan substrat pamijahan anu dituturkeun ku lauk jalu, anu bakal salawasna nuturkeun dina jarak nu pohara deukeut.[rujukan?] Sanggeus sababaraha lilana, lauk bikang baris neundeun endog kana substrat sarta lauk jalu baris ngabuahan.[rujukan?] Endog kudu dibuahan dina mangsa 20 detik ti mimiti disimpen dina média, jadi lauk jalu kudu deukeut pisan tur siap nalika endog dikaluarkeun.[rujukan?] Sanggeus maranéhna nyimpen endog, bikangna baris ngagantung sirah ka handap, jeung lauk séjénna bakal kurang samangat.[rujukan?] Koi kudu geuwat dikaluarkeun tina balong pamijahan sabab baris ngadahar endog anu dikaluarkeun.[3]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Mangsa Inkubasi jeung Megar
Sanggeus prosés mijah geus bérés, induk dipisahkeun tina endog-endog, endog dina mangsa inkubasi pikeun nungguan megar.[rujukan?] Endog-endog anu geus dibuahan bakal megar dina mangsa 4-5 poé.[rujukan?] Buarayak koi sacara naluri bakal néangan panyalindungan sarta nyumput.[rujukan?] Dina mangsa mimiti megar buarayak koi baris ngahakan tina cadangan dahareun nu ana dina endog terus urang bisa nyadiakeun endog kulub kokonéngna minangka bahan pangan mimiti.[rujukan?] Di sagigireun éta bisa ogé béré jentik hurang atawa cacing sutra. Cacing sutra nyaéta kadaharan nu alus tur mibanda niléy nu luhur pikeun burayak koi.[4]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Sanggeus saminggu burayak koi bisa diparaban pélét wangun pasta atanapi bubuk tina ukuran pélét badag.[rujukan?] Salian diparaban dahareun kalawan kaperluan gizi nu luhur dipigawé meresihan balong tina kokotor, buraya koi nu paéh sarta amonia ku cara ngaganti cai sabagéan kalayan rutin.[rujukan?] Sanggeus 3 nepi ka 4 minggu burayak-burayak koi baris tumuwuh nepi ka panjangna kira-kira 5–10 mm sarta mimiti merlukeun tempat nu leuwih lega.[rujukan?] Biasana burayak koi dina umur sakieu baris dipelak dina balong leutak atawa bak nu ukuranana badag.[rujukan?] Balong leutak nagrupakeun tempat nu hadé pikeun tumuwuhna burayak, ku sabab loba pisan dahareun alam dina leutak balong.[5]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Misahkeun
Sanggeus diropéa di balong leutak, bak atanapi akurium salila kira-kira tilu minggu, burayak koi dimimitian prosés misahkeun sarta seléksi munggaran, burayak nu ukuranna gedé dipisahkeun jeung nu ukuranana leutik.[rujukan?] Ieu maksudna supaya burayak nu ukuran leutik teu éléh saingan parebut dahareun. ku sabab kualitas koi alus sok aya anu tumuwuh gancang pisan.[rujukan?] Koi ukuran jumbo biasana leuwih agrésif dina ngahakan dahareun.[rujukan?] Kalayan ukuran burayak koi nu saimbang dina sabalong, tiap burayak diperkirakeun tumuwuh optimal.[6]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Sanggeus koi ukuranna badag tur gampang niténan kelir jeung polana, dimimitian rupa-rupa pinilih nyéta milihan kelir, wangun, sarta pola kelir.[rujukan?]Burayak nu ukuranna tina 2 nepi ka 5 cm dilakukeun seléksi kelir.[rujukan?] Buraya koi nu diprédiksi boga kelir alus baris dipilih sedengkeun burayak nu kelirna kurang alus baris disortir.[rujukan?] Hasil pinilih ieu ditumpurkeun minangka bahan parab lauk séjénna atawa tatanén atawa dipiara minangka lauk dahareun.[7]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Dina umur 45 poé burayak koi ngahontal ukuran tina 7–8 cm dilakukeun seléksi pola kelir.[rujukan?] Dina umur ieu pola kelir téh gampang pikeun nempo tur dipilih.[rujukan?] Dina umur 70 poé ka 90 poé burayak koi geus ngahontal kira-kira 10 cm, kelir jeung pola beuki jelas yén prosés milihan jadi leuwih gampang.[rujukan?] Dina mangsa ieu koi bisa digolongkeun kana kategori kelas A, kelas B jeung saterusna.[rujukan?] Burayak koi kalawan kualitas poténsi pikeun jadi super diparaban husus nu kualitasna luhur dikombinasikeun jeung parab pikeun ngaronjatkeun kelir.[8]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Tina rébuan burayak nu megar ti endog koi nu alus ngan ukur sababaraha puluh baé anu baris boga poténsi pikeun jadi kelas super, nepi ka harga kualitas koi super mahal pisan.[9]Archived 2017-05-29 diWayback Machine
Koi teu dihaja atawa dihaja leupas ka alam liar di satiap banua kacualiAntartika.[rujukan?] Maranéhna baris gancang balik deui kana kelr alamilauk emas dina sababaraha generasi.[rujukan?] Di sababaraha daérahah, maranéhna dianggap sabagéinvasive species sartapests. Di nagara bagén Queensland di Australia, maranéhanna dianggap lauk nu bahaya.[19]
Koi pohara ngingetkeunturbidity cai sabab maranéhna tuluy ngaduk-ngaduksubstrat.[rujukan?] Hal ieu ngabalukarkeun saluran saluran cai teu ngalir, ngurangan tutuwuhan cai, sarta bisa ngabalukarkeun cai teu cocog pikeun ngojay atawa nginum.[rujukan?] Di sababaraha nagara, koi geus ngabalukarkeun jadi loba ruksakna jalan cai nu ngaluarkeun dui badag sarta usaha geus dicobaan pikeun ngabasmi maranéhna, sabagéan gedé teu hasil.[20]
... and there are reports of fish that have achieved ages of 100–200 years (Purdom 1993; Billard 1999).
 | Wikimedia Commons mibanda média séjénna nu patali jeungKoi. |
