Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Lompat ke isi
WikipédiaÉnsiklopédi Bébas
Paluruh

Italia

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Repubblica italiana
Républik Italia
Bandéra ItaliaJata Italia
Lagu
Il Canto degli Italiani  
Lagu Rahayat Italia

Location of Italia
Location of Italia
Lokasi Italia  (héjo kolot)

– dibuana Éropa  (héjo & kulawu kolot)
– diUni Éropa  (héjo)  —  [Legenda]

Ibu kota
(jeung kota panggedéna)
Roma
41°54′N 12°29′E
Basa resmiItalia[1]
PamaréntahRépublik parleménterkahijian
 - PrésidénSergio Mattarella
 - Perdana MenteriMario Draghi
Pawangunan
 - Pangahijian17 Maret1861 
 - Républik2 Juni1946 
Asup ka
 Uni Éropa
25 Maret 1957]] (salah sahiji pawangun)
 - Cai (%)2,4
Populasi
 - Perkiraan  Novémber 201060.605.053[2] (ka-23)
 - Sénsus 200156.995.744 
GDP (PPP)Perkiraan 2010
 - Total$1,771 triliun[3] 
 - Per kapita$29.417[3] 
GDP (nominal)Perkiraan 2010
 - Total$2,036 triliun[3] 
 - Per kapita$33.828[3] 
Gini? (2006)32[4] 
HDI (2010) 0.854[5] (amat tinggi) (ka-23)
Mata uangEuro ()2 (EUR)
Zona wanciCET(UTC+1)
 - Usum panas (DST)CEST (UTC+2)
TLD Internét.it3
Kode telepon+394
1Basa Perancis resmi diLebak Aosta;Basa Slovénia resmi diPropinsi Trieste jeungGorizia; Basa Jérman jeungLatin resmi diPropinsi Bolzano-Bozen.
2Saméméh 2002,Lira Italia. Euro ditarima diCampione d'Italia, tapi mata uang resmi di ditu nyaétaFranc Swiss.[6]
3Domain.eu ogé dianggo.
4Lamun rék nelepon kaCampione d'Italia, kedah nganggo kode telepon Swiss (+41).

Italia (Basa Itali:Italia), ngaran resmi:Républik Italia (Basa Itali:Repubblica italiana[7]), nyaéta hiji nagara diÉropa kidul nu kawangun ti hijisamenanjung jeung dua pulo gedé diLaut Tengah:Sisilia jeungSardinia. Italia tepung wates jeungPerancis,Swiss,Austria, jeungSlovénia. NagaraSan Marino jeungVatikan mangrupaénklave dina wewengkon Italia, samentaraCampione d'Italia mangrupaéksklaf Italia di Swiss. Nagara Italia kaasup wewengkon saluas 301.338 km² (116.347 mil²) nu dipangaruhan kuiklim sedeng. Kalawan jumlah padumuk 60,4 yuta, Italia mangrupa nagara nujumlah padumukna panglobana kagenep di Éropa, jeungpangpadetna ka-23 di dunya.

[8]

Saenggeus labuhna Romawi, Italia meupeus kana nagara-nagara leutik (kawasKarajaan Sardinia jeungKadipatén Milan), tapi nagri ieudihijikeun dina taun 1861,[9] saenggeus lumangsungna période karusuhan nu kakenal kalawan istilah "Il Risorgimento" ("Kabangkitan"). Dina ahir abad ka-19, dinaPerang Dunya I jeungPerang Dunya II, Italia ngajajahLibya,Éritrea,Somalia,Éthiopia,Albania,Rhodes,Dodecanese, jeung konsési diTianjin, Cina.[10] Kiwari Italia miboga laku penting dina budaya, diplomasi, jeung militér Éropa jeung dunya, janten Italia mangrupa salah sahiji kakiatan régional.[11][12][13][14]

Étimologi

[édit |édit sumber]

Loba pimikiran ahli sajarah jeung linguistik ngeunaan étimologi ngaran "Italia".[15] Dumasar kana salah sahiji panerangan nu leuwih umum, istilahItalia (tibasa Latin:Italia),[16] dipinjem liwatbasa Yunani ti istilahbasa Oscan,Víteliú, nu hartina "lemah énéng" (cf.Latvitulus "énéng",Umbvitlo "énéng").[17] Sapi mangrupa lambang séké-séké Italia kidul jeung mindeng digambarkeun neunggar ajag Romawi minangka lambang embungeun méré kamerdékaan Italia. Salian ti éta, aya ogé legénda, yén Italia dingaranan ti inohong nu naminaItalus.[18][19][20]

NgaranItalia awalna ngan digunakeun pikeun sabagian wewengkon nu ayeuna ngarannaItalia Kidul (dumasar kanaAntiochus ti Syracuse, di bagian kidul samenanjungBruttium). Tapi, dina masa Antiochus, istilahOenotria jeung Italia mangrupa sinonim, jeung ngaran éta ogé digunakeun pikeun kalobaanLucania. Saterusna, urang Yunani biasa nyebut "Italia" pikeun wewengkon nu leuwih lega, tapi baru dina wanci panalukan Romawi istilah éta bener-bener ngasupkeun sakabéh samenanjung.[21]

Sajarah

[édit |édit sumber]

Hasil pangalian di sakabéh Italia nunjukkeun yén manusa modérn geus aya ti jamanPaléolitik, kira-kira 200.000 taun baheula.[22]

Wewengkon

[édit |édit sumber]

Italia dibagi kana 20wewengkon (regioni, tunggal:regione); lima di antarana miboga status otonomi husus, ditandaan ku *:

Géografi

[édit |édit sumber]
 Artikel utama:Géografi Italia.

Italia kawangun tisamenanjung gedé nu manjang kaLaut Méditérania, bareng jeung dua pulo gedéna,Sisilia jeungSardinia. Di wétan-kalér nyaétaLaut Adriatik, di tenggaraLaut Ionia, terasLaut Tirenia di kulon-kidul jeungLaut Liguria di kulon-kalér.

Pagunungan Apennina minangka tulang tukang samenanjung ieu, manjang ka arah kulon-kalér nepi ka ngagabung jeungAlpen, barisan pagunungan nu ngawangun lengkungan nu ngawatesan Italia di sisi kalér. Di wewengkon ieu ogé dipanggihandataran alluvial gedé,dataran Po-Venesia, nu dialiran kuWalungan Po kalawan loba anak walunganna ngalir ti Alpen,Apennina, jeungDolomites. Walungan kondang nu séjén kaasupTiber,Adige, jeungArno.

Titik pangluhurna nyaétaGunung Blanc (Monte Bianco) dina 4.810 m. Sanajan kitu, Italia biasana leuwih dipatalikeun jeung duagunung api nu katelah:Vésuvius deukeutNapoli jeungÉtna di Sisilia.

Démografi

[édit |édit sumber]
 Artikel utama:Démografi Italia.

Padumuk Italia kalobaannana ngagem agama jeung ngagunakeun basa nu sami tapi kalawan budaya, ékonomi, jeung politik nu rupa-rupa. Italia miboga kapadetan padumuk panggedéna kalima di Éropa kalawan 196 padumuk perkilométer pasagi. Grup minoritas padumuk asli leutik jumlahna.

SanajanKatolik Roma mangrupa agama mayoritas (85% nu babar di Italia umumna agamana Katholik), aya sababraha komunitas nu mangrupa bagian GaréjaProtéstan, jeung ogéBené Roma nu geus ngalaksanakeunJudaisme di Italia dina rébuan taun. Jeung aya ogé komunitas imigranMuslim.

Tempo ogé

[édit |édit sumber]

Catetan suku

[édit |édit sumber]
  1. "Ethnologue report". Ethnologue.com. Diaksés tanggal 30-10-2010.Archived 2005-05-25 diWayback Machine
  2. (It.)"Monthly demographic balance: January–November 2010"(PDF).Istat. 28-03-2011. Diaksés tanggal2 April 2011.Archived 24 Désémber 2018 diWayback Machine
  3. abcd"World Economic Outlook Database, October 2010". International Monetary Fund. Diaksés tanggal 20-02-2011.Archived 2012-01-11 diWayback Machine
  4. "Distribution of family income – Gini index". CIA – The World Factbook. Diaksés tanggal 9-07-2010.Archived 2009-05-13 diWayback Machine
  5. "Human Development Report 2010"(PDF). United Nations. 2010. Diaksés tanggal 5-11-2010.Archived 2010-11-21 diWayback Machine
  6. "Comune di Campione d'Italia". Comune.campione-d-italia.co.it. 14-07-2010. Diaksés tanggal 30-10-2010.Archived 2011-04-30 diWayback Machine
  7. Di Italia,basa-basa séjén ogé diakuaan salakubasa wewengkon dinaPiagam Basa Régional jeung Wewengkon Éropa. Ngaran resmi nagara Italia dina sakabéh basa-basa éta nyaéta:
  8. "European Rennaisance and Reformation"(PDF). Township of Washington, NJ: Immaculate Heart Academy. Diaksés tanggal 20-12-2009.;;Archived 2011-04-27 diWayback Machine.
  9. "Unification of Italy". Library.thinkquest.org. 4 April 2003. Diaksés tanggal 19-11-2009.Archived 7 Maret 2009 diWayback Machine
  10. "The Italian Colonial Empire". All Empires. Diaksés tanggal 30-10-2010.Archived 2012-02-24 diWayback Machine
  11. "jstor.org". Links.jstor.org.JSTOR 198801).
  12. M. De Leonardis,Il Mediterraneo nella politica estera italiana del secondo dopoguerra, Bologna, Il Mulino, 2003, hal. 17
  13. "carabinieri.it". Translate.google.com. Diaksés tanggal 30-10-2010.Archived 2011-10-17 diWayback Machine
  14. books.google.com. books.google.com. 1998-11-24.ISBN 9780415140447. Diaksés tanggal 30-10-2010.
  15. Alberto Manco,Italia. Disegno storico-linguistico, 2009, Napoli, L'Orientale,ISBN 978-88-95044-62-0
  16. OLD, hal. 974: "first syll. naturally short (cf.Quint.Inst.1.5.18), and so scanned inLucil.825, but in dactylic verse lengthenedmetri gratia."
  17. J.P. Mallory and D.Q. Adams,Encyclopedia of Indo-European Culture (London: Fitzroy and Dearborn, 1997), 24.
  18. Dionysius of Halicarnassus,Roman Antiquities,1.35, on LacusCurtius
  19. Aristotle,Politics,7.1329bArchived 2015-09-10 diWayback Machine, on Perseus
  20. Thucydides,The Peloponnesian War,6.2.4Archived 2015-09-24 diWayback Machine, on Perseus
  21. Pallottino, M., History of Earliest Italy, trans. Ryle, M & Soper, K. in Jerome Lectures, Seventeenth Series, hal.50
  22. Kluwer Academic/Plenum Publishers 2001, ch. 2.ISBN 0-306-46463-2.

Tumbu kaluar

[édit |édit sumber]
Wikimedia Commons memiliki media mengenaiItalia.

  Tempo ogéItalia di Wikivoyage

Regione (wewengkon)Italia
Regione Biasa
Abruzzo  •Basilicata  •Calabria  •Campania  •Emilia–Romagna  •Latium  •Liguria  •Lombardia  •Marche  •Molise  •Piemonte  •Puglia (Apulia)  •Toscana  •Umbria  •Veneto
Regione
kalawan status otonomi husus

Nagara anggota
Bandéra NATO
Calon anggota

Nagara daulat
Pangakuan kawates
Depéndensi jeung
wewengkon lianna
Britania Raya
Dénmark
Finlandia
1 Kadang diasupkeun kaAsia, kumaha définisi watesna wéh.2Nagara lintas buana.

Anggota
Mitra kerja sama


Anggota
Austria • Bélgia • Britania Raya • Bulgaria • Céko • Dénmark • Éstonia • Finlandia • Hungaria • Irlandia • Italia • Jérman • Latvia • Lituania • Luksemburg • Malta • Perancis • Polandia • Portugal • Romania • Siprus • Slovakia • Slovénia • Spanyol • Swédia • Walanda • Yunani
Calon
Calon poténsial

Nagara anggotaDéwan Éropa


Artikel ngeunaangéografiieu mangrupataratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggongalengkepan.
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Italia&oldid=690153"
Kategori:
Kategori nyumput:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp