Ngaran resmi nagara modérnna mah Républik Rahayat Tiongkok (Tionghoa basajan:中华人民共和国; pinyin:Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó). Ngaran vernakularna mah nyaétaZhōngguó (Tionghoa basajan:中国, tinazhōng, "puseur" atawa "tengah", jeungguó, "nagara", atawa istilah modérnna mah "bangsa") ku kituna jadi wéhZhōnghuá (Tionghoa basajan:中华), sanajan dina runtuyan sajarahna ngaran resmi nagara ieu téh geus digunta-ganti waé ku dinasti-dinasti jeung pamaréntahan modérn. IstilahZhōngguó nyangkaruk dina mangrupa-rupa téks kuna, kayaning sajarah klasik tiabad ka-6 SM, sarta dina mangsa pra-kakaisaran mah sok dipaké minangka konsép pikeun ngabédakeun jeung budaya séké sélérHuaxia anu dianggap "barbar". Istilah ieu bisa mangrupa tunggal atawa jamak, nujul ka kelompok nagara atawa propinsi di dataran tengah, tapi tiabad ka-19 mah teu dipaké deui minangka ngaran pikeun nagara ka sakumna wewengkon RRT.[20]
Warnabeureum dina bandéra Tiongkok ngalambangkeun révolusiKomunis jeung sakaligus ngaréfléksikeun warna tradisional masarakat Tiongkok.Béntangemas gedé ngagambarkeunPartéy Komunis Tiongkok, sedengkeun opatbéntang leutik ngagambarkeun kelas sosial masarakat. Lima béntang sakumna ngagambarkeun pentingna angka lima pikeun pamikiran jeung sajarah Tiongkok. Warnakonéng dina lima béntangna ngagambarkeun yén Tiongkok mangrupa kelompok étniskonéng.[13]
Lambang nasional RRT ngagambarkeun kadaulatan Tiongkok anu eusina bandéra nasional RRT,Tiananmen, jeung beunyeurparé.Tiananmen ayana di handapeuncahya limabéntang sarta dikurilingan ku beunyeurparé jeung giri-giri di handapna.[13]
Lima béntang hartina kasatuan masarakat Tiongkok dina kapamingpinanPartéy Komunis Tiongkok.Tiananmen mangrupa tempat dilaksanakeunna upacara pangwangunan RRT. Beunyeur paré jeung giri-giri ngagambarkeun kaum patani jeung kelas pagawé. Sakumna mah, lambang nasional RRT ngacirikeun yén Tiongkok mangrupa nagarasosialis anu dipingpin ku kelas pagawé jeung dumasar kana aliansi pagawé–patani.[13]
Ti jamanNéolitik mula, masarakat Tiongkok geus kaorganisir sarta netep dina ngalakonan kagiatan tani jeungpeternakan. Kagiatan melak paré geus dimimitian ti taun5000 SM. Sedengkeun barang tina perunggu geus kapanggih diMajiayao (antara taun2300 SM –2700 SM), hal ieu nétélakeun yén jaman perunggu di Tiongkok geus dimimitian kurang leuwih ti taun2100 SM samangsaDinasti Xia. Tapi sakumna pangwangunan perunggu téh bisa kaparenganana mah dina mangsaDinasti Shang (1122 SM –1766 SM).[21][22].
Dinasti Xia mangrupa dinasti munggaran,[23] tapi can pernah kabukti sacara konkrit da nu ayana ngan saukur catetan sastrana wungkul.[24] Dumasar rujukan dina téks-téks kuna ieu, diperkirakeun yénDinasti Xia geus maréntah kurang leuwih taun2205 SM, anu nujul kana tilu kaisar:Fu Xi,Shen Nong jeungHuang Di.[24] Dina mangsa saméméh dinasti ieu ngadeg, kakawasaan pangluhurna mah nyaéta mangsa transisi gagantian kakawasaan antara DinastiXia jeungYi.
Dinasti munggaran Tiongkok anu ninggalkeun tapak sajarah mah nyaétaDinasti Shang, anu mertahankeun sistem féodal saru di tungtung walungan Huáng Hé' antaraabad ka-17 SM nepi kaabad ka-11 SM. Sanajan kitu, mimitina mahDinasti Shang téh maréntah di Propinsi Shandong kidul[23] anu masih mangrupa daérah rawa kénéh dina mangsa harita mah, nepikakeun kakuatanna jadi leuwih gedé batan séké sélér nu aya di wewengkon wétan, anu sok disebut séké sélér yi.[23] Raja Tang, dianggap minangka raja anu luhung ku élmu jembar ku panalar sarta wijaksana dina mingpinDinasti Shang, ibukota karajaanna dipuseurkeun di wewengkonErligang.[23]
Tulisan Tiongkok pangkolotna anu kapanggih nyaéta ukiran tulang ahli nujum tiDinasti Shang,[25] sarta ngandung tulisan tina karakter Tionghoa modérn.Dinasti Shang kaéléhkeun ku urangZhou anu ngadegkeunDinasti Zhou anu maréntah antaraabad ka-12 SM nepi kaabad ka-5 SM, nalika kakawasaanZhou laun-laun museur sarta sumebar jadi mangrupa kakawasaanféodal nepi ka antukna karajaan téh teu boga pangawasa, ti dinya bijil sawatara nagara indepénden anu silih merangan antar maranéhanana salila usum semi jeung usum gugur mangsa harita. Antaraabad ka-5 SM jeungabad ka-3 SM éta mangrupa période nagara perang, nu mana wilayah Tiongkok kiwari kabagi jadi tujuh nagara ngadaulat, masing-masing dipingpin ku rajana sorangan, menteri jeung tentarana ogé dibentuk.
Patung taneuh liat anu nanjeur di makam prajurit Qin Shi Huang (abad ka-3 SM).
Qin Shi Huang saurang gubernur nagaraQin, anu ngadegkeun kasatuan nagara Tiongkok munggaran dina taun221, mungkasan période perang antar nagara.Qin Shi Huang "Kaisar Munggaran" diproklamasikeun sarta loba ngayakeun réformasi, hususna mah kawajiban standarisasi basa Cina resmi, sistem ukur, sarta mata uang.Dinasti Qin ngan lumangsung 15 taun ti sanggeus maotna kaisarQin Shi Huang, antukna bijil kawijakan legalisasi otoritér nu ngabalukarkeun béréndélan pangberontakan.[26]
Tuluy bijilDinasti Han, anu mikawasa Tiongkok ti206 M nepi ka220 M, nyiptakeun idéntitas budaya pangeusina anu mayeng nepi ka kiwari. Dinasti ieu terus ngalegaan wilayah kakaisaran Tiongkokna liwat kampanyeu militér ngurilinganKoréa,Viétnam,Mongolia jeungAsia Tengah, ogé anu ngarojong dibabakannaJalur Sutra.[26]Dinasti Han sacara tumuluy jadi nagara nu paékonomianna pangbadagna tur pangkolotna di dunya.Dinasti Han ngadopsi pahamKonfusianisme minangka idéologi nagarana, idéologi anu dikembangkeun dina période usum semi jeung usum gugur. Sanajan sacara resmi ninggalkeun légalisme "idéologi nagara Qin", lembaga jeung kawijakan légalistikna mah tetep dijadikeun minangka dasar pamaréntahanDinasti Han.[26]
Sanggeus runtuhnaDinasti Han, dituturkeun ku période séjén hasil tina susa-sésaDinasti Han anu dipikawanoh minangka période Tilu Karajaan. Nagara-nagara anu bijil dina période ini, salasahijina karajaan Wu, ngajalin hubungan diplomatik jeungJepang sarta ngawanohkeun sistem panulisan anu aya. Taun558 Tiongkok balik deui aya dina kakawasaanDinasti Sui, anu singget pisan da ku éléhna téa dinaPerang Goguryeo-Sui (598-614).[26]
Témbok badag Tiongkok, anu diwangun ku dinasti-dinasti sacara tuluy-tumuluy leuwih ti 2.000 taun pikeun ngaraksa tina serangan para pangjajah Xiongnu Mongolia jeung Manchuria.
Dina pangawasaanDinasti Tang jeungDinasti Song, téknologi jeung budaya Tiongkok nepi kana jaman kaemasanna.Dinasti Tang tetep ngawasa nepi ka pertengahanabad ka-8, nalika pangberontakan An Shi ngancurkeun kasejahteraan kakaisaran.Dinasti Song nyaéta pamaréntahan munggaran di dunya anu nyetak tagihan sarta ngaberlakukeun kawijakan pikeun ngawangun tentara anu permanén.[26] Antaraabad ka-10 nepi kaabad ka-11, pangeusi Tiongkok jadi dua kali lipet nyaéta kurang leuwih 100 yuta jiwa, sawaréhna mah éta téh balukar tina tarékah lelegaan pamelakan paré di daérah tengah jeung kulon, sarta ngareuahna hasil panén. Salila pamaréntahanDinasti Song loba hasil anu karasa di antarana dina widang filsafat jeung seni, saham ogé paniagaan sarta karya seni. Hiji kabinangkitan Konfusianisme ogé bijil dina nyanghareupan tumuwuhna paham Buddhisme salila pamaréntahanDinasti Tang.[26]
Istana kakaisaran Tiongkok ti pertengahan Dinasti Ming (abad ka-15)
Dinaabad ka-13, Tiongkok saeutik-saeutik ditaklukeun kukakaisaran Mongol. Taun1271, pamingpin MongolKubilai Khan ngadegkeunDinasti Yuan.Yuan naklukeun susa-sésa panungtung tiDinasti Song taun1279. Saméméh invasi Mongol, pangeusi TiongkokDinasti Song téh nyaéta 120 yuta jiwa, jadi ngurangan 60 yuta nalika sénsus taun1300.[27] Saurang tukang tani nu ngarannaZhu Yuanzhang ngagulingkeunDinasti Yuan dina taun1368 sarta sarta ngadegkeunDinasti Ming. Dina pangawasaanDinasti Ming, Tiongkok marengan jaman kaemasan lianna, ngembangkeun salasahiji armada laut pangkuatna sadunya tur ékonomi pangbeungharna sarta makmur di tengah ngembangna seni jeung budaya Tiongkok.Dinasti Ming salila période ieu ngistrénanCheng Ho mingpin éksplorasi ka sakuliah dunya, nepi kaAfrika.[28] Dina mangsa awalDinasti Ming, ibukota Tiongkok dipindahkeun tiNanjing kaBéijing. SalilaDinasti Ming, filsuf sapertiWang Yangming loba ngritik sarta nyumebarkeun pahamNeo-Konfusianismena ku konsépindividualisme jeung moralitas bawaan.[29] Dina taun1644, Béijing dikepung ku koalisi pasukan pangberontak anu dipingpin kuLi Zicheng, seurang pajabat Ming anu mingpin pangberontakan patani. Antukna Kaisar Ming Chongzhen maéhan manéh nalika kota éta dipikawasa.[29]
Dina taun1900, Tiongkok mangrupa tempat kajadiannaPangberontakan Boxer anu harita gagal.[30] Sékté kakaisaran anu gagal dina ngayakeun réformasi, antukna digulingkeun dina taun1911 sarta didéklarasikeun wéhRépublik Tiongkok bari nyokot wewengkon Tuva anu dipikawasa kuUni Soviét jeung wewengkonMongolia. SedengkeunTibét nyatakeun diri merdéka.[30] PangadegRépublik Tiongkok,Sun Yat-sén anu jadi présidén munggaranna. Tapi karusuhan lumangsung di nagara ieu, ku sabab jénderal jeung panglima perangna hayang narik perhatian. Dina taun1928, para panglima perang diéléhkeun dina kapamingpinanChiang Kai-shek. di dinya lumangsung ogé perang sadulur anu lila antaraNasionalis jeungKomunis, kapotong ku perang antara Tiongkok-Jepang.Jepang loba nyieun nagara-nagara bonéka di wewengkon Tiongkok anu ditaklukeunna. Taun1941, Tiongkok meunangkeun perang Tiongkok-Jepang ku bantuan tiAmérika Sarikat, kaasup dina wangun pasokan senjata.[30]
Sabérésnaperang Tiongkok–Jepang dina taun1945 balukar tina éléhnaJepang diPerang Dunya II, pasalingsingan antaraPKT jeungKuomintang angot deui.[31] Sanggeus éléhnaJepang, pamaréntahRépublik Tiongkok rusuh nitah ka sakumna aparatur pikeun nyokot kadudukan tentaraJepang di kurang leuwih wewengkon Tiongkok.[31] SedengkeunZhu Te, Panglima Angkatan BersenjataPKC ngaluarkeun paréntah supaya sabagian Tentara Beureum asup kaManchuria jeung nungtut ka pamaréntah Tiongkok supaya ngalocotan senjata sakabéh tantaraJepang.[31]
Harita Tentara Beureum ngawasaan daérah pilemberun anu lega pisan sangkan Pamaréntah Tiongkok hariwangeun. Ku kituna Pamaréntah Tiongkok ménta pitulungAmérika Sarikat mikeun nulungan ngabéréskeun masalahna di Tiongkok.[31]Présidén Truman ngutusJénderal George Marshall pikeun lalampahan minangka panumbu dina sengketa antara Pamaréntah Nasionalis jeungPartéy Komunis Tiongkok.[31] Salasahiji anu direncanakeunna nyaéta palaksanaan paleburan tentara dua pihak jadi hiji tentara nasional.[31] Tapi sanggeuss Marshall indit mah perang antara Pamaréntah Nasionalis jeungPKT bijil deui malah mah mingkin lega cakupanna.[31]
Najan mimitina mah éléh waé, tapi Tentara Beureum mingkin ngalegaan pangaruhna komona di daérah pilemburan, tarékah éta liwat pulitikland reform tiPKT.[31] Taneuh-taneuh kabogaan tuan taneuh dicokot tur dibikeun ka para patani pikeun digarap.[31] Tentara Beureum anu ngawasaan wewengkon Tiongkok kalér gagancangan ka belah kiduleun WalunganYang Tze. Tuluy ngarebutNanking, ibu kota pamaréntahanNasionalis Tiongkok.[31] Balukarna, pamaréntah Nasionalis Tiongkok kapaksa kudu mindahkeun ibu kotana kaKanton. Tuluy wewengkonHangou,Shanghai jeungQingdao sacara tuluy-tumuluy beunang ku kaumkomunis.[31]
Sanggeus sapasi ti wewengkon Tiongkok bisa kakawasaan, ti dinyaMao Zedong mimiti nyiapkeun pangwangunan hiji Nagara Tiongkok anu sakumaha dicita-citakeun ku Partéy Komunis.[31] Léngkah munggaranna mah ku ngabentuk membentuk Panitia Sisiapan Majelis Pamusyawaratan Pulitik.[31] Panitia ieu ngahasil dina milih 21 urang pikeun ngajabat minangka Déwan Poéan kuMao Zedong minangka pupuhuna sartaChou Enlai minangka wakil pupuhu.[31]
Ku stratégilembur ngepung kota,PKT bisa nyingkirkeunKuomintang sarta dina tanggal1 Oktober1949 meroklamasikeun ngadegna Républik Rahayat Tiongkok (RRT) anu ibukotana diBéijing.[31] Pamingping pangluhurna tentara RRC nyaétaZhu De, sedengkeunChou Enlai jadi Perdana Menteri rangkepan jeung Menteri Luar Negeri.[31]
Sanggeus diproklamirkeunna Républik Rahayat Tiongkok,Uni Soviét ngakukeun kana kadaulatanna RRT sarta megatkeun hubungan diplomatikna jeung pamaréntahanNasionalis Tiongkok.[31] India ogé ngakukeun kana kadaulatan RRT dina tanggal30 Désémber1949.[31] Dina tanggal6 Januari1950 Inggris ngakukeun kadaulatan RRT sahingga Inggris mangrupa nagara démokratis kulon munggaran anu ngayakeun hubungan jeung pamaréntahan RRT.[31]
Ti mimiti diwanohkeunna réformasiékonomi taun1978, RRT geus jadi nagara anu ronjatanékonomina paling gancang di dunya. Dina taun2012, RRT téh nagara nuékonomina pangbadagna kadua di dunya, sanggeusAmérika Sarikat, boh total nominalPDBna bohpurchasing power parity/paritas daya beulina (PPP), ogé jadiéksportir jeungimportir barang panggedéna kadua di dunya. RRT mibandasenjatanuklir jeungtentara panggedéna di dunya, ku anggaran tatahanan panggedéna kadua di dunya.[13]
Dibandingkeun jeung kawijakanclosed-door RRT dina taun1970-an,liberalisasi mah geus nyieun iklim administrasi di RRT jadi teu pati réstriktif.Partéy Komunis Tiongkok (PKT) nyekel peran paling penting dina strukturpulitik RRT.[13] Prosés demokratisasi jeung réformasi pulitik anu dijalankeun jeungChina characteristic bareng jeung kamajuan ékonomi sarta tingkat kasejahteraan masarakat RRT geus ngabijilkeun konsép anyar di widang pangwangunan ékonomi anu dipiwanoh ku sebutanBeijing Consensus.[13] Konsép ieu nujul kana ngahasilna Pamaréntah RRT dina ngawangun jeung ngadorong paékonomian RRT sangkan bisa nahan tina hantemankrisis monétér global taun2008–2009 anu ditulungan ku kuatna stabilitaspulitik jeung kaamanan nasional sangkan loba anu niléy yén RRT bisa jadi "modél anyar" dina ngawangun hijinagara.[13]
NPC mibanda anggota 2.987 urang nu mangsa jabatanna 5 taun.NPC ngayakeun sidang paripurna unggal taun sakali jeung mun Komite Tetep nganggap perlu atawa mun leuwih ti 1/5 anggotaNPC ngusulkeunna,NPC bisa ngayakeun sidang unggal waktu. NPC ngayakeun sidang munggaran dina taun1954.[13]
NPC miboga fungsi jeung kakawasaan, di antara ngamandeménkeunUUD jeung mikaawas palaksanaanna; ngasahkeun status dasar nagara; milihprésidén jeung wakilprésidén; netepkeun perdana menteri luyu jeung usul présidén; netepkeun wakil-wakil perdana menteri, panaséhat nagara, menteri-menteri, auditor nagara, jeung sékjén déwan nagara dumasar usul perdana menteri; milih puhu Komite Militer Pusat jeung netepkeun anggota-anggotana; milih jaksa agung; milih puhu mahkamah agung; mariksa sarta nyatujuan rencana nasional pangwangunanékonomi jeungsosial sarta laporan palaksanaanna; mariksa jeung nyatujuan anggaran nagara sarta laporan palaksanaanna; jeung mutuskeun masalah-masalah kanagaraan séjénna.[13]
Di sagigireun éta, RRT ogé mibanda lembaga panaséhat, nyaétaChinese People's Political Consultative Conference (CPPCC) anu anggotana téh unsurPKT, Partéy-Partéy non-komunis (8 Partéy), golongan étnis minoritas, agama, cindikiawan, organisasi sosial, jeung organisasi masarakat, kayaningpalang mérah, pamuda, jeung urang-urang Tiongkok parantauan. Anggota CPPCC kurang leuwih 2.237 urang.[13]
Lembaga Peradilan di antarana Mahkamah Rahayat Agung (MA), peradilan daérah luyu jeung tingkat daérahna, peradilan militér, jeung peradilan rahayat husus. Mangsa jabatan Puhu MA nyaéta 5 taun jeung bisa dipilih deui ngan pikeun 2 mangsa jabatan. MA miboga tanggung jawab kaNPC. Sedengkeun peradilan daérah miboga tanggung jawab ka lembaga nagara anu ngawangunna, tapi pangawasan administrasina dilakonan ku lembaga peradilan sacara jumenjang. MA ngaawas Peradilan Rahayat Daérah tingkat I, sedengkeun Peradilan Rahayat Daérah tingkat I ngaawas Peradilan Rahayat Daérah tingkat II.[13] SidangNPC tanggal5–14 Maret2011, geus ngasahkeunRepelita ka-12 pangwangunanékonomi jeungsosial RRT taun2011–2015, jeung ngaklém geus nepi targét pangwangunan sistim hukumsosialis anu mikarakterTiongkok. Pikeun RRT, Repelita ka-12 kacida penting pikeun ngawangun masarakat anu sejahtera dina segala rupa hal salian penting pikeun neuleuman réformasi jeung nembrakna sarta ngagancangkeun transformasi tumuwuhnaékonomi.[13]
Sidang NPC ka-12 taun 2013.
Lian ti kitu, dina sidang NPC tanggal5–14 Maret2012 pamaréntah RRT boga angkeuhan bakal ngarurusuh réformasi pamaréntahan liwat ngalegaan démokrasi sosialis, palaksanaan pamilu, jeung panangtayungan hak nyora warga nagara kana jalanna pamaréntahan sarta nyiptakeun pamaréntahan anu bersih, nu bébas tinakorupsi. Sidang ogé ngabahas ngeunaan amandeménCriminal Procedure Law anu leuwih nyanghareupkeun hak asasi manusa hususna patalian jeung hak katuduh palaku kriminalitas. Amandemén éta ogé ngatur ngeunaan larangan larapan kakerasan dina invéstigasi ka katuduh jeung ngklarifikasi prosedur jéntré ngeunaan hukuman maot. Larapan hukuman maot kudu meunang widi heula ti pangadilan luhur jeung lamun pangadilan luhur nolak hukuman maot, mangka kasusna akan dibalikeun ka pangadilan lokal.[13]
Taun2012 mangrupa taun kacida pentingna pikeun RRT, nu mana dina tanggal8–14 Nopémber2012 geus diayakeun Kongrés Nasional PKT ka-18. Kongrés éta ngahasilkeun di antarana:
Amandemén Konstitusi PKT, nyaéta ngasupkeun konsép pamikiran Pangwangunan Sacara Ilmiah minangka salasahiji tetekon gawé PKT bareng jeungMarxisme-Leninisme, PamikiranMao Zedong, TéoriDeng Xiaoping jeung konsép Tilu Kawawakilan sarta rumojong kamajuan ékologi sosialis;
Milih anggota Komite Tetép Politbiro PKT ka-18 anu lobana tujuh urang (saméméhna PKT ka-17 lobana salapan urang);
Milih Xi Jinping minangka Sékjén PKT anu anyar ngagantikeun Hu Jintao;
Milih Xi Jinping minangka Puhu Komisi Militér Puseur PKT.[13]
Sidang pléno munggaranNPC ka-12 anu lumangsung tanggal5-17 Maret2013, geus netepkeun kapamingpinan anyar RRT nyaéta alihan tina Generasi ka-4 ka Generasi ka-5 (Xi Jinping) pikeun mingpin RRT sapuluh taun ka hareup. Sidang geus milih jeung netepkeunXi Jinping minangka Présidén jeung Puhu Komisi Militér Puseur (KMP) Nasional RRT anu anyar ngagantikeunHu Jintao anu pangsiun, jeungLi Yuanchao kapilih jadi WakilPrésidén ngagantikeunXi Jinping. Sidang ogé geus milih jeung netepkeunZhang Dejiang minangka Puhu Komite TetepNPC ka-12 (Puhu DPR RRT).
Gedong NPC anu tohaga ditémbong ti luar.
Dina tanggal15 Maret2013, sanggeus dinominasikeun ku Présidén Xi Jinping, Li Keqiang kapilih jadi Perdana Menteri RRT ngagantikeunWen Jiabao anu pangsiun. Lian ti kitu,Zhou Qiang kapilih jadi Puhu Mahkamah Rahayat Agung RRT ngagantikeunWang Shengjun jeungCao Jiaming kapilih deui jadi Jaksa Rahayat Agung RRT.[13] Sedengkeun pikeun jabatan Wakil Puhu KMP, sanggeus dinominasikeun ku PrésidénXi Jinping,NPC netepkeunFan Changlong jeungXu Qiliang minangka Wakil KMP jeung ogé netepkeun dalapan anggota KMP nyaéta:Chang Wanquan,Fang Fenghui,Zhang Yang,Zhao Keshi,Zhang Youxia,Wu Shengli,Ma Xiaotian jeungWei Fenghe.[13] Sidang éta ogé ngadopsi réstrukturisasikabinét ti 27 kamenterian jadi 25 kamenterian anu tujuanna pikeun ngurangan birokrasi jeung nyieun pamaréntah nu leuwih éfisién pikeun ngajamin éféktivitas jalanna pamaréntahan kaasup pikeun neken praktékkorupsi.[13]
Dina pakuat-pakaitna jeungTaiwan, hubungan kadua belah pihak aya dina kamajuan ti mimiti "Presiden" TaiwanMa Ying-jeou ngajabat dina bulanMéi2008. Sabulan sanggeus pangistrénan, runtuyan patemuan digelar antara lembaga semiresmi kadua belah pihak, nyaétaAssociation for Relations Across the Taiwan Straits (ARATS/Daratan) jeungStraits Exchange Foundation (SEF/Taiwan) anu sempet nagen salila salapan taun. Nepi ka taun2012 katompérnakeun, kadua belah pihak geus nandatanganan 18 pajangjian, di antarana: palayaran langsung, pengawangan langsung, palayanan pos langsung, katahanan pangan, pajangjian gawé bareng kaséhatan, atikan, haki, pajangjian inspéksi produk jeung karantina, tutukeuran wisatawan, panangtayungan invéstasi sarta pajangjian rancangan gawé barengékonomi (Economic Cooperation Framework Agreement ECFA). Sawatara kasupaketan penting lianna nyaéta supaya kadua pihak geus mimiti ngabahas isu hubunganpulitik jeungmilitér sarta gawé bareng tutukeuranbudaya.[13]
Ti mimiti dicanangkeunna kawijakan réformasi taun1978, pola kawijakan luar negeri RRT gé ngalaman parobahan dadasar. Sanajan tetep miharep kapentingan dina ngajaga weuteuhna wilayah jeung stabilitas kaamanan, tapi kawijakan pulitik luar negerina mah diarahkeun keur ngadukung suksésna pangwangunan nasional jeung marengkeun harmonisasi hubungan antarbangsa. Dina mimitina, RRT ngawanohkeun konséppeaceful rise, kiwari pemerintah RRT ngaganti ku istilahpeaceful development. RRT kaciri ngamangpaatkeun sagala foruminternasional/régional, ogé sacara bilateral sangkan bisa ngamankeun kapentingan nasionalna.[13]
Dina tingkat régional RRT martisipasi aktif, di antarana dina rarancang gawé barengASEAN,ARF,EAS,ESCAP,APEC,ACD,BRICS (Brasil,Rusia,India, RRT, jeungAfrika Kidul),G20,SCO (Shanghai Cooperation Organization), jeungGreater Mekong Subregion (GMS). Sedengkeun dina tingkat multilateral, RRT nyaéta salasahiji anggota tetep DK PBB (P5), ITU, ICAO, IMO, CEDAW, jeung badan husus PBB lianna. RRT jadi pihak mangrupa-rupa pajangjian internasional, di antarana Traktat Non-Proliferasi Nuklir (NPT), Konvénsi Sanjata Kimiawi, Konvensi Senjata Biologis, sarta Traktat Palarangan Sakabéhna Uji Coba Nuklir (CTBT).[13]
Sedengkeun dina hal ngabérésan aksi separatisme diTibet, salasahiji tarékah anu dilakonan ku pamaréntah RRT nyaéta diwangunna jalurkaréta api sapanjang 1.956 km, anu numbukeun kotaGolmud di PropinsiQinghai jeung kotaLhasa diTibet, anu diresmikeun dina taun1996. Babaraha pihak nilik pangwangunan jalur kareta api ieu minangka upaya Pamaréntah RRT pikeun ngadeukeutkeunTibet jeungBéijing.[13]
RRT dibagi jadi 22 provinsi (sheng), 5 daerah otonom (zizhiqu), jeung 4 kotamadya (shih) anu dikontrol langsung ku pamaréntah puseur). RRT ogé mibanda 2 daérah otonomi husus nyaétaHong Kong jeungMakau sarta ngaklaim kadaulatan pikeun provinsi ka-23 nyaétaTaiwan, anu kadaptarna mah minangka nagara kapisah.[32] Euweuh hiji ogé tina babagian administratif ieu anu diaku ku pamaréntahRépublik Tiongkok, anu ngaklaim sakabéh wilayah RRT.
Ti taun1970-an katompérnakeun, RRT geus ngarobah sistem paékonomianna tinasistem ékonomi katutup jeungcentrally planned jadisistem ékonomi anu leuwih nyoko kanapasar. Jeung ngaimpléméntasikeun kawijakan éta dina taun2010 RRT suksés jadiéksportir pangbadagna sadunya. Réformasiékonomi RRT dimimitian sacara tumahap nyaéta kaluar tina sistem patanian koléktif jeung ngalegakeunna dina liberalisasiharga, déséntralisasi fiskal, ngaronjatkeunotonomiBUMN, ngadiversifikasi sistemperbankan, ngembangkeun pasarsaham, ngaronjatkeun tumuwuhna séktorswasta, jeung muka diri kana padagangan, sartainvéstasi luar negeri.[13]
Dina taun2012, di tengah kajadian krisis kauangan global, RRT masih bisa mertahankeun tumuwuhnaékonomi anu stabil jeung tetep. Sawatara préstasi anu dicekel ku RRT di antarana nyaéta naékna GDP tina RMB 26,6 triliun (4,2 triliunUSD) jadi RMB 51,9 trilyun (8,3 triliunUSD), anu nempatkeun RRT di réngking kadua sacara global. Disagigireun éta, beubeunangan pamaréntah ogé naék tina RMB 5,1 triliun (822 miliarUSD) jadi RMB 11,7 triliun (1,88 triliunUSD) ku nambahna lapangan gawé saloba 58,7 yuta.[13]
Salasahiji konci ngahasilna Pamaréntah RRT dina mertahankeun tumuwuhnaékonomi di tengahkrisis global nyaéta palarapan kawijakanfiskal anu pro-aktif, kawijakaneasy moneter, palarapan kawijakan finansial nu sagembléngna, rumonjatanna balanja pamaréntah, jeung nyieun pangurangan pajak sacara struktural. Disagigireun éta, igé dilakonan panyaluyuan giro wajib minimum jeung suku bunga pikeun mertaankeun tumuwuhna anu pas dina suplaiduit jeungkrédit. Dina ngaréspon trén parobahan makroékonomi, pamaréntah ogé sacara gancang nginténsifkeun impléméntasi kawijakan, ngurangan daya dorong ti kawijakan stimulus sacara tepat waktu, jeung ngimpléméntasikeun kawijakan fiskal pro-aktif jeungkawijakan monétér anu ati-ati. Dina raraga pikeun ngagancangkeun panyaluyuanstruktur ékonomi jeung ngembangkeun kualitas sarta kinérja pangwangunanékonomi, pamaréntah geus ngalakonan runtuyan tarékah pikeun ngadorong pamundutandoméstik. Minangka hasilna, kontribusi pamundutan doméstik kana tumuwuhnaékonomi ngaronjat.[13]
Di widangindustri, RRT ngalakonan sawatara tarékah pikeun meromosikeun transformasi séktorindustri anu antukna ngajadikeunindustrimanufaktur RRT panggedéna di dunya, ku tumuwuhna niléy tambah taunan rata-rata nepi 13,4%. Hal ieu sakaligus ngajadikeunmanufaktur téknologi luhur minangka pilar utamaékonomi RRT. Disagigireun éta, dina période lima taun ieu, industri stratégis kawengkuclean energy, konsérvasi énérgi, panangtayungan lingkungan, téknologi komunikasi jeungbio-medicines geus tumuwuh gancang. Kontribusi séktor jasa kana GPD ogé rumonjat kurang leuwih 2,7%, jeung ngajadikeun séktor ieu bisa nyiptakeun lapangan gawé leuwih loba batan séktor séjén.[13]
Padagangan internasional RRT dina waktu lima taun panungtung rata-rata tumuwuh 12,2%/taun jeung RRT aya dina réngking kadua nagara anu padaganganna pangbadagna di dunya. RRT geus jadi pangékspor pangbadagna sadunya sarta kontribusina ka pasar internasional ogé ngaronjat leuwih ti 2% tinimbang taun2007. Pikeuninvéstasi, salila lima taun pamaréntah geus ngagunakeuninvéstasi asing saloba 552,8 miliarUSD. Sarta pikeun ngarojong ékspansi pangusaha RRT kaluar negeri, pamaréntah ngalarapkeun stratégigo global.[13]
RRT mangrupa nagara pangbadagna ka-3 di dunya sanggeusRusia jeungKanada, wewengkonna ngawengku daratan anu kacida legana di tapakPaadaban Lebak Walungan Konéng. Di beulah wétan, salian ti basisirSagara Konéng jeungSagara Tiongkok Wétan, kapanggih ogé hiji daratan anu lega tur padet nu ditempatan ku lapangan taneuh anyar, basisirSagara Tiongkok Kidul leuwih ngabentuk gugunungan jeung Tiongkok beulah kidul didominasi wewengkon pasir jeung jajaran gunung anu leuwih héndép. Di beulah tengah ngétan kapanggih délta 2 walungan utama Tiongkok, Huang He (Walungan Konéng) jeung Chang Jiang (Walungan Panjang). Walungan-walungan utama séjénna nyaéta Zhu Jiang, Songhua Jiang, Mekong, Brahmaputra jeung Amur.
Ka beulah kulonna, jajaran gunung anu utama, hususna Himalaya kalawan titik pangjangkungna di TiongkokGunung Everest, jeung ciri-ciri plato jangkung di antara wentang daratan anu leuwih garing ti batan gurun samodélGurun Taklamakan jeungGurun Gobi. Ku sabab halodo panjang jeung jigana gara-gara patanén anu leutik migawé badéy lebu geus jadi hal anu biasa dina usum semi di Tiongkok. Nurutkeun Badan Pangraksa Lingkungan Tiongkok, Gurun Gobi geus dimekarkeun jeung mangrupa sumber utama badéy lebu anu mangaruhan Tiongkok jeung wewengkonAsia Kalér Ngétan séjénna sapertiKoréa jeungJepang. Keusik ti beulah kalér geus kacaturkeun nepi ke basisir kulonAmérika Sarikat. Pangurusan cai walungan (saperti pamiceunan sésa tinja, pangotoran ku kilang, jeung ékstraksi cai pikeun irigasi jeung inumeun) jeung ngaheureutanna taneuh pasir matak ngabalukarkeun dampak goréng ka nagara séjén.[rujukan?]
Dua walungan utama RRT, Huáng Hé' (Walungan Konéng) jeung Chang Jiang (Yangzi atawa Walungan Yangtze), sarta walungan mutiara (Zhu Jiang) sistem délta nu dicirian ku Xi Jiang (Walungan kulon) dikidul wétan RRT, geus aya rarancangan gawé pikeun ngamekarkeun kagiatantani jeung tumuwuhna populasi ti sapanjangsajarah Tiongkok.[33] Walungan séjén nyaéta Heilong Jiang (dipikawanoh ogé minangka walungan Amur ceuk ngaranRusiana) nyirikeun wates antara RRT jeungRusia. Dina mangsa baheula, daérah ieu téh salah sahiji konfrontasi antara dua nagara.[33]
Himalaya, pagunungan anu pangluhurna di dunya, ngawangun wawatesan kidul kulon jeungIndia,Nepal sartaBhutan, ogé di dinya nganjrekna poncrot pangluhurna di dunya.[34] Nganjrekna poncrot pangluhurnaHimalaya téh nyaéta di RRT, anu dipikawanoh minangkaGunung Everest, anu mangrupa gunung pangluhurna di dunya, sarta luhurna nepi kana 8.850 m.[34] Loba walungan anu bijil tiHimalaya, kaasup walungan Indus jeung Brahmaputra. Di bagéan kalér wétan, wawates RRT jeungRusia ogé diwates ku pagunungan cingcin luhur.[34]
Gurun Gobi mayakpak ti belahkulon kawétan di sapanjang wawatesan jeungMongolia.[34] Éta mangrupa topografi variatif ti gurun pasir ka tutugan gunung anu landeuh sarta dataran luhur anu ngabaris nepi kaMongolia.[34] Halodo kateterusan ngabalukarkeun daérah kaserang badéy kekebul, sahingga RRT kaleungitan sayuta héktar per taunna wewengkon nu jadi gurun.[34] Titik panglandeuhna di RRT nyaéta logak gersang Tupan anu nganjrek di bagiankulon, sarta mangrupa titik panglandeuhna katilu dimarcapada.[34]
RRT mangrupa salasahiji ti 17nagara mégadiversitas,[35] sarta nganjrek di antara duaékologi pangbadagna di dunya:Paléarktik jeungIndomalaya. RRT mibanda leuwih ti 34.687 spésiésamfibi,manuk,mamalia,réptil jeung tutuwuhan vaskular, ogé minangka nagara katilu anu paling réa kaanékaragaman hayatina dimarcapada, sanggeusBrazil jeungKolombia.[36] Malah mah RRT téh imah pikeun 551 spesies mamalia (ka-3 di dunya)[37], 1.221 jenis manuk (ka-8 di dunya)[38], 424 spésiésréptil (ka-7 di dunya)[39] jeung 333 spésiés amfibi (ka-7 di dunya)[40]. di antara spésiés éndemik mamalia di nagara ieu, nyaéta:panda, monyét bulu emas, maung tiongkok kulon, manuk Moron, ibis Jepang, lumba-lumba walungan bodas jeungaligator tiongkok.[41]
Di wewengkonna mah aya leuwih ti 32.000 spésiés tutuwuhan vaskular jeung mangrupa imah pikeun mangrupa-rupa leuweung konifer tiis.[41] Éta ngadominasi di kalér sarta mangrupa habitat pikeun saro sarupaninguncal, beruang hideung asia jeung leuwih ti 120 spésiésmanuk.[41] Di rungkun konifer baseuh bisa dipanggihan leunjeuranawi.[41]Tangkal yew (Taxus chinensis) jeung juniper ayana di dataran luhur nu mana rododrendón ngagantikeun awi.[42] Leuweung subtropis, anu ngadominasi di puseur jeung kulon nyaéta imah pikeun leuwih ti 146.000 spésiés flora.Leuweung tropis jeungleuweung usuman, sanajan kawates kuYunnan jeungHainan tapina ngandung saparapat tina sakabéh spésiés sato jeung tutuwuhan anu kapanggih di RRT.[43] Di RRT tumuwuh leuwih ti 10.000 spésiés supa,[41] anu ampir 6.000-na mah nyaéta supa jarangkung. Spésiés tutuwuhan anu penting lianna kawengku:metasecouya, camara tiongkok, Cataya, pinus Taiwan, cemara fujiano davidia, guatapercha jeung campotecia.[43]
Sahenteuna 840 spésiés sato kaancam punah, utamana ku sabab tarékah manusa kayaning parusakan habitat, polusi jeung moro sato pikeun dahareun, kulit sarta bahan-bahan pikeun ubar tradisional.[44] Spésiés kaancam punah anu ditangtayungan ku hukum dina taun 2005 aya leuwih ti 2.349 wewengkon lindung ngawengku legana 149.950.000 ha, 15% tina wilayah PRT.[45] Tanggal11 Juni1992 pamaréntah PRT nandatangananKonvénsi Kaanékaragaman Hayati Rio de Janeiro, sarta jadi anggota Konvénsi dina tanggal5 Januari1993. Satuluyna ngahasilkeun hiji stratégi jeung rancangan aksi nasional kaanékaragaman hayati, yén sanggeus tinjauan ditarima ku konvénsi dina tanggal21 Séptémber2010.[46]
Dina widang infrastruktur, salila période lima taun, pamaréntah geus suksés ngabangun leuwih ti 18 yuta unitimah nu disubsidi jeung ngoméan 12 yuta unitimah di daérah pasisian.[13] Disagigireun éta, ogé geus suksés diwangun 19.700 km jalurkareta api, nu mana 8951 km na nyaéta jalurkareta api éksprés.[13] Pamaréntah ogé geus ngawangun 609.000 km jalan anyar, jeung 42.000 km na mangrupajalan tol, anu nambah panjangjalan tol sacara sakabéhna jadi 95.600 km.[13] Leuwih jerona, ogé geus diwangun 31 bandara jeung 602 palabuan pikeun 10.000 ton kapal sarta pangwangunan proyék badag pikeun ngamalirkeun gas jeung listrik tikulon kawétan.[13]
Taun2020 pamaréntah RRT geus ngarencanakeun pikeun méréskeun tilu yuta kilométerjalan tol jeung jalan raya, naék ti nu tadina dua yuta kilométer dina taun2008.[47]
RRT mangrupa puseurjalan tol, ku sabab jalan tol RRT téh 70% ti total jalan tol di sakuliah dunya.[47]
Pamaréntah RRT ngabiayaan ampir sakabéh proyék jalan ku anggaranna sorangan, sedengkeun séktor swasta miboga perang nu kawates.[47]
Séktorjalan tol téh salah sahiji bisnis anu nguntungkeun pisan di RRT pikeun taun2009, bareng jeung bisnisreal estate sarta kauangan.[47]
Galurkaréta api RRT dina taun2008 katompérnakeun, geus nepi kana 79,687.5 km, aya dina réngking kahiji sa-Asia.[48] Ti wétan ka kulon, kalér ka kidul, dikombinasikeun ku diwangunna galur nu cukup gedé nyaéta galurkaréta apiGanzhi nu jadi faktor ronjatanna.[48]
Pangoperasian transportasikaréta api di RRT geus dimimitian ti taun2008,[49] kabagi jadikaréta api nasional sartakaréta api pagawé nu tujuanna pikeun ngalarapkeun konsép pangwangunan ilmiah, dinas ogé ngutamakeun kapentingan rahayat, nu inovasina terus maju dina kasatuan, ogé pikeun miceun runtuyan kamacétan, pangwangunan transportasikaréta api RRT geus nepi kana préstasi anu luar biasa.[49]
Dina taun1986, RRT geus ngarumuskeun tujuan jangka panjang pangwangunan wajib diajar salapan taun pikeun sakumna budak. Dina taun1997, RRT miboga 628.840sakola dasar, 78.642sekolah luhur jeung 1.020 sakola husus.[50] Dina bulanPébruari2006, pamaréntah ngarévisi target pikeun ngayakeun atikan wajib diajar salapan taun tur haratis, kaasup nyadiakeun buku pangajaranna sarta di tingkat kuliahanna ogé, dipropinsi belahkulon kawilang miskinna.[51]
Universitas Sains dan Téknologi Huazhong nu ngadeg di Wuhan
Dina taun2002, tingkat masarakat anu beunta kana widang atikan di RRT nyaéta 90,9%, anu komposisina 95,1% lalaki jeung 86,5% awéwé.[52] Dina bulan Maret2007, RRT ngumumkeun kaputusan pikeun ngajadikeun atikan minangka "Prioritas Stratégis Nasional", ku anggaran nasionalna tilu kali lipet dina dua taun sarta tambahan 223.500.000.000 yuan disadiakeun salila lima taun pikeun ngaronjatkeun atikan wajib di daérah kapencil.[53]
Di RRT, sistem atikanna dibagi jadi tilu kategori: atikan dasar, atikan luhur, dan atikan déwasa. Geus ditetepkan yén unggal budak téh kudu miluan wajib diajar salapan taun dina atikan formal.[56]
Atikan dasar di Tiongkok di antarana atikan pra-sakola, atikan dasar jeung atikan menengah biasa. Prasakola, atawa taman kanak-kanak, paling lila nepi ka tilu taun, nu patokanna ti umur tilu taun nepi ka umur genep taun, liwat ti éta sok langsung di ka sakola dasarkeun.[56] Taun akademik anu dilarapkeunana dibagi jadi dua seméster.[56] Atikan menengah dibagi jadi atikan menengah umum jeung husus,SMK atawa atikan téknik. Atikan menengah umum dibagi geui jadi sakola menengah umum handap jeung sakola menengah umum luhur.[56] Lulusan sakola dasar nu hayang neruskeun kudu nyokot ujian asup anu dikokola sacara lokal, anu dipertimbangkeun ka hareupna boh leuwih cocog ka sakola menengah umum atawa ka menengah kajuruan.[56] Sakola menengah kajuruan kagiatanna antara dua nepi ka opat taun sarta dilatih jadi pagawé calakan,patani, ogé jadi tanaga manajerial jeung tanaga téknis.[56] Sedengkeun sakola téknik kagiatanna opat taun pikeun ngalatih tanaga téknis.[56]
Atikan luhur nyaéta tingkatan sarjana kayaningpaguron luhur junior 2-3 taun(sakapeung mah disebut siklus pondokpaguron luhur),paguron luhur 4 taun, sarta universitas anu nawarkeun program pangajaran akademik jeung kajuruanna.[56] Loba ogépaguron luhur jeung universitas menawarkan programpascasarjana anu nojo ka tingkat master atawaPh.D.[56] Atikan luhur Tiongkok di tingkat sarjana dibagi jadi program tilu taun jeung program opat taun.[56]
Kategori atikan jalma déwasa patumpang-tindih jeung tilu kategori dina atikan luhur.[56] Atikan déwasa tingkat dasar kaasup Sakola Dasar, Sekolah Dasar Patani-Pagawé, jeung kelas kaaksaraan.[56] Atikan menengah déwasa ngawengku sakola menengah hususradio/TV, sakola menengah husus pikeun kader, sakola menengah husus pikeun staf jeung pagawé, sakola menengah husus pikeun patani sarta sakola husus palatihanguru jeung koréspondénsi sakola.[56] Atikan dewasa tingkat luhur kaasup universitas radio/TV, lembaga kader,paguron luhur pagawé,paguron luhur patani,paguron luhur koréspondénsi sartapaguron luhur atikan.[56]
Pangaruh budaya Tiongkok di Tatar Sunda lumangsung ti mimiti datangnaBangsa Tiongkok di Kapuloan Nusantara[57][58]. Numutkeun sumber kronik Tiongkok kuna masaDinasti Han, nétélakeun yén saudagar Tiongkok geus ngalakukeun lalayaran kaAsia Tenggara dina abad ka-2 SM nyaéta di sabudeureun Palembang jeung Bornéo[57]. Budaya Tiongkok mibanda pangaruh nu loba keur unggal aspék kahirupan masarakat Tatar Sunda, ti mimiti kadaharan, pakakas, corak jeung modél baju, dagang, tatanén, basa, katut pangobatan.[57]
Dina widang kadaharan misalna aya tahu,togé,tauco,moci,baso,siomay,bihun,emih jeungkécap.[57] Dina widang pakakas, péso, katél, jeung wawadahan tina keramik lianna.[57] Dina widang corak jeung modél baju misalna calana pangsi,kabaya encim,kelom jeungpayung, katut motif batikméga mendung ti daérah pasisianCirebon.[57] Dina widang dagang misalna ayanasempoa jeung timbangan.[57] Dina widang tatanén contona cara melak paré kalawan maké sistem sawah.[57] Dina widang basa tinangtu loba kekecapan serepan tinabasa Tiongkok, di antarana kecapbolay,cap,cét,jimpo,kinca,loténg, jrrd.[57] Pon komo dina widang pangobatan mah, ti mimiti rupaning ubar katut pakakas médisna.[57]
↑Bilik, Naran (2015), "Reconstructing China beyond Homogeneity",Patriotism in East Asia,Political Theories in East Asian Context, Abingdon: Routledge, p. 105
↑Eden, Richard (1555).Decades of the New World: "The great China whose kyng is thought the greatest prince in the world." Myers, Henry Allen (1984).Western Views of China and the Far East, Volume 1. Asian Research Service. p. 34.
↑Martino, Martin,Novus Atlas Sinensis, Vienna 1655, Preface, p. 2.
↑Liu, Lydia He (2009).The Clash of Empires: the invention of China in modern world making. Harvard University Press. pp. 77–78.ISBN9780674040298.
Farah, Paolo (2006). "Five Years of China's WTO Membership: EU and US Perspectives on China's Compliance with Transparency Commitments and the Transitional Review Mechanism".Legal Issues of Economic Integration. Kluwer Law International. Volume 33, Number 3. pp. 263–304.Abstract.
Jaffe, Amy Myers, "Green Giant: Renewable Energy and Chinese Power",Foreign Affairs, vol. 97, no. 2 (Maret / April 2018), pp. 83–93.
Johnson, Ian, "What Holds China Together?",The New York Review of Books, vol. LXVI, no. 14 (26 September 2019), pp. 14, 16, 18. "TheManchus... had [in 1644] conquered the last ethnic Chinese empire, theMing [and established Imperial China's last dynasty, theQing]... The Manchus expanded the empire's borders northward to include all ofMongolia, and westward toTibet andXinjiang." [p. 16.] "China's rulers have no faith that anything but force can keep this sprawling country intact." [p. 18.]
.svg)
.svg)
_VIII_(1061671042).jpg)
