Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Shko te përmbajtja
Wikipediaenciklopedia e lirë
Kërko

Sahara Perëndimore

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sahara Perëndimore
الصحراء الغربية (Arabisht)
Taneẓroft Tutrimt (Berbe)
Sahara Occidental (Spanjisht)
Territor i pretenduar
Location of Sahara Perëndimore
Popullsia
  Total
567.402

Saharaja Përendimore (arabisht: الصحراء الغربية;spanjisht:Sahara Occidental;Gjuha berbe:Taneẓroft Tutrimt) është një territor i pretenduar në rajonin eMagrebitAfrikës Veriore dhePerëndimore, i kontrolluar pjesërisht ngaRepublika Demokratike Arabe Sahraui e vetëshpallur dhe pjesërisht e pushtuar nga Maroku fqinj. Popullsia vlerësohet në pak më shumë se 500,000, nga të cilat gati 40% jetojnë nëLaayoune, qyteti më i madh në Sahara Perëndimore.

E okupuar ngaSpanja deri në fund të shekullit të 20-të, Sahara Perëndimore ka qenë nëlistën e territoreve jo-qeverisëse të Kombeve të Bashkuara që nga viti 1963 pas një kërkese marokene.[1] Është territori më i populluar në atë listë, dhe deri tani më i madhi në zonë. Në vitin 1965,Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara miratoi rezolutën e parë për Saharën Perëndimore, duke i kërkuar Spanjës që të shkolonizojë territorin.[2] Një vit më vonë, Asambleja e Përgjithshme u miratua një rezolutë e re duke kërkuar që të mbahej një referendum nga Spanja për vetëvendosje.[3] Në vitin 1975, Spanja hoqi dorë nga kontrolli administrativ i territorit në një administratë të përbashkët nga Maroku (i cili kishte kërkuar zyrtarisht territorin që nga viti 1957)[4] dheMauritania.[3] Një luftë shpërtheu midis këtyre vendeve dhe një lëvizje nacionaliste Saharui,Fronti Polisario, i cili shpalliRepublikën Demokratike Arabe Sahraui me një qeveri në mërgim nëTindouf,Algjeri. Mauritania tërhoqi pretendimet e saj më 1979 dhe Maroku përfundimisht siguroi kontrollinde-fakto mbi pjesën më të madhe të territorit, përfshirë të gjitha qytetet kryesore dhe burimet natyrore. Kombet e Bashkuara e konsiderojnë Frontin Polisario si përfaqësuesin legjitim të popullit Sahraui, dhe pohon se Sahrauisët kanë një të drejtë përvetëvendosje.[5][6]

Që nga viti 2017, asnjë shtet tjetër anëtar i Kombeve të Bashkuara nuk e ka njohur kurrë zyrtarisht sovranitetin maroken mbi pjesë të Saharasë Perëndimore.[7][8][9] Sidoqoftë, një numër vendesh kanë shprehur mbështetjen e tyre për një njohje të ardhshme të aneksimit maroken të territorit sipjesë autonome e Mbretërisë.

Gjeografia

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Sahara Perëndimore është e vendosur në bregdetin veriperëndimor nëAfrikën Perëndimore dhe në prag tëAfrikës Veriore, në kufi meOqeanin Atlantik të Veriut në veriperëndim,Marokun në veri-verilindje,Algjerinë në lindje-verilindje dheMauritaninë në lindje dhe jug.[10].

Klima

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Sahara Perëndimore ka njëklimë të nxehtë të shkretëtirës (Klasifikimi i klimës KöppenBWh). Reshjet mesatare vjetore janë nën 50 milimetra. Përgjatë bregdetit të Atlantikut, mesataret e temperaturave të larta dhe të ulëta janë konstante dhe shumë të moderuara gjatë gjithë vitit sepse rrymat e ftohta të oqeanit në det të hapur dukshëm ftohen nga klima, veçanërisht gjatë ditës. Sidoqoftë, vera është e gjatë dhe jashtëzakonisht e nxehtë dhe dimri është i shkurtër dhe shumë i ngrohtë me të vërtetë i nxehtë më tej në brendësi, ku ndikimet detare të ftohjes nuk ndjehen më. Temperaturat mesatare të larta tejkalojnë 40 ° C në verë gjatë një periudhe të zgjatur kohe por mund të arrijnë deri në 50 ° C apo edhe më shumë në vende siSmara,Tichla,Bir Gandus,Bir Anzarane,Aghouinite,Aousserd etj. Temperaturat mesatare të larta tejkalojnë 20 ° C në dimër por temperaturat mesatare të ulëta mund të bien në 7 ° C në disa vende. Qielli është zakonisht i qartë dhe i ndritshëm gjatë gjithë vitit dhe moti me diell është normë.

Referime

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  1. Mariano Aguirre,Vers la fin du conflit au Sahara occidental, Espoirs de paix en Afrique du Nord Latine in:Le Monde diplomatique, Novembre 1997
  2. United Nations General Assembly (16 dhjetor 1965)."Resolutions Adopted by the General Assembly During Its Twentieth Session – Resolution 2072 (XX) – Question of Ifni and Spanish Sahara" (në anglisht).
  3. 12"Milestones in the Western Sahara conflict" (në anglisht). Arkivuar ngaorigjinali më 27 shkurt 2012. Marrë më4 qershor 2020.
  4. González Campo, Julio."Documento de Trabajo núm. 15 DT-2004. Las pretensiones de Marruecos sobre los territorios españoles en el norte de África (1956–2002)"(PDF) (në spanjisht).Real Instituto Elcano. fq. 6. Arkivuar ngaorigjinali(PDF) më 4 mars 2016.
  5. Stefan Gänzle; Benjamin Leruth; Jarle Trondal (15 nëntor 2019).Differentiated Integration and Disintegration in a Post-Brexit Era (në anglisht). Taylor & Francis. fq. 191.ISBN 978-0-429-64884-7.
  6. "United Nations General Assembly Resolution 34/37, The Question of Western Sahara".undocs.org (në anglisht). United Nations. 21 nëntor 1979. A/RES/34/37. Marrë më28 mars 2017.
  7. "Report of the Secretary-General on the situation concerning Western Sahara (paragraph 37, p. 10)" (në anglisht). 2 mars 1993. Marrë më4 tetor 2014.
  8. Watch, Western Sahara Resource."Western Sahara not part of EFTA-Morocco free trade agreement – wsrw.org".www.wsrw.org (në anglisht). Arkivuar ngaorigjinali më 28 dhjetor 2016. Marrë më4 qershor 2020.
  9. "International law allows the recognition of Western Sahara – Stockholm Center for International Law and Justice" (në anglisht). 7 nëntor 2015.
  10. "Western Sahara | Facts, History, & Map".Encyclopedia Britannica (në anglisht). Marrë më2020-05-27.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Sahara_Perëndimore&oldid=2458265"
Kategoritë:
Kategori të fshehura:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp