Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Kërceni tek përmbajtja
Wikipediaenciklopedia e lirë
Kërko

Kreta

Coordinates:35°12.6′N24°54.6′E / 35.2100°N 24.9100°E /35.2100; 24.9100
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Kreta (Kriti)
Emri lokal: Κρήτη
Ishulli i Kretës, Greqi
Fotografia e NASA-s e Kretës
Gjeografia
VendndodhjaMesdheu Lindor
Koordinatat35°12.6′N24°54.6′E / 35.2100°N 24.9100°E /35.2100; 24.9100
Sipërfaqja8,450
Rradhitja88
Rrafshi më i lartë2456
Pika më e lartëMali Ida (Psiloritis)
Shteti
RegionKreta
KryeqytetiIraklioni
Qyteti më i madhHeraklion (pop. 144,442[1])
Demografia
DemonimiCretan, archaicCretian
Popullsia624,408(as of 2021)
Dëndësia74.9
Grupet etnikeGrekët;
historikisht,Minoanët,
Eteokretët,
Cydonians djePellazgët
Informacione shtesë
HDI (2019) 0.879[2]
very high ·3-të nga 13
Port of Heraklion

Kreta oseGjiriti (greqisht: Κρήτη; [Kriti]) është ishulli më i madhi dhe më i populluar iGreqisë, ishulli i88-të më i madh në botë dheishulli i pestë më i madhdetin Mesdhe.

Kreta dhe një numër ishujsh dhe ishujsh që e rrethojnë përbëjnë Rajonin e Kretës (greqisht: Περιφέρεια Κρήτης), i cili është më jugori nga 13njësitë administrative të nivelit të lartë të Greqisë, dhe i pesti më i populluari i rajoneve të Greqisë. Kryeqyteti dhe qyteti më i madh i saj ështëIraklioni, në bregun verior të ishullit. Që nga viti 2020, rajoni kishte një popullsi prej 636,504.[3]

Kreta ishte qendra e qytetërimit të parë të përparuar të Evropës,Minoan, nga viti 2700 deri në 1420 pes. Qytetërimi Minoan u pushtua ngaqytetërimi mikenas nga Greqia kontinentale. Kreta më vonë u sundua nga Roma, pastaj me radhë ngaPerandoria Bizantine,arabëtandaluzianë,Republika Veneciane dhePerandoria Osmane. Në vitin 1898, Kreta, populli i së cilës prej disa kohësh dëshironte të bashkohej me shtetin grek, arriti pavarësinë nga osmanët, duke u bërë zyrtarishtShteti i Kretës. Kreta u bë pjesë e Greqisë në dhjetor 1913.

Ishulli është kryesisht malor dhe karakteri i tij përcaktohet nga një varg malor i lartë që kalon nga perëndimi në lindje. Ai përfshin pikën më të lartë të Kretës,malin Ida, dhe vargmalin eMaleve të Bardha (Lefka Ori) me 30 maja mbi 2,000 metra (6,600 ft) në lartësi dheGrykën e Samarisë, njëRezervat Botëror i Biosferës. Kreta përbën një pjesë të rëndësishme të ekonomisë dhe trashëgimisë kulturore të Greqisë, ndërsa ruan tiparet e veta kulturore lokale (të tilla sipoezia dhemuzika e saj).Aeroporti Nikos Kazantzakis në Iraklion dheAeroporti DaskalogiannisHania u shërbejnë udhëtarëve ndërkombëtarë. Pallati iKnossos, një vendbanim i epokës së bronzit dhe qytet i lashtë Minoan, ndodhet gjithashtu në Iraklion.[4]

Referime

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^"CensusHub2".ec.europa.eu (në anglisht). Marrë më2021-03-22.
  2. ^"Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab".hdi.globaldatalab.org (në anglisht). Marrë më2021-07-20.
  3. ^"Population on 1 January by NUTS 2 region".Statistics Eurostat (në anglisht).Arkivuar nga origjinali më 21 janar 2021.
  4. ^Ancient CreteArkivuar 30 maj 2020 tek Wayback Machine Oxford Bibliographies Online: Classics
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Kreta&oldid=2570784"
Kategoritë:
Kategori të fshehura:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp