Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Kërceni tek përmbajtja
Wikipediaenciklopedia e lirë
Kërko

Koha e Hekurit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë ngaKoha e hekurit)
Rindërtimi i një shtëpie nga epoka e hekurit.

Koha e hekurit është një periudhë kohore e cila karakterizohet nga përdorimi imetalurgjisëhekurit e cila ndodhi në përgjithësi pasKohës së Bronzit. Megjithatë, afatet e Epokës së Hekurit ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme nga zona kulturore dhe gjeografike në fjalë. Pra, mund të konsiderohet siPrehistorike,Histori e hershme oseHistori në varësi të zonave gjeografike.

Koha e hekurit filloi rrethvitit 1100 para Krishtit në mesdhe, afër800 deri700 para Krishtit në veri tëEvropës[1] dhe rreth -500 në Afrikë.

Metalurgjia e hekurit kërkonte një temperaturë më të lartë se ajo e bronzit e arritshme nëpërmjet evolucionit teknologjik të furrave.[2]

Historiku

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistenca e një Kohe të Hekurit është përmendur edhe tekDe natura rerum ngaLukreci, por si hipotezë e thjeshtë filozofike.[3]

Shpikja e shprehjes « koha e hekurit » është caktuar nga kërkuesidanezC. J. Thomsen.[4] Bazohet në ide të vjetra, duke përfshirë edhe ato të historianit Lauritz Schebye Vedel Simonsen, një profesor nga Universiteti iKopenhagës, i cili kishte parashikuar në vitin1813 se mjetet e popujve të lashtë skandinavë ishin në fillim nga druri dhe guri para se të bëheshin nga bakri dhe hekuri.[5] ·[6] Thomsen kishte intuitë, në1816, për përdorimin njëpasnjëshëm të gurit, bronzit dhe hekurit nga njerëzimi, atëherë ai duhej të klasifikonte antikitetet kombëtare daneze. Ai pohon teorinë e tij të tri kohërave parahistorike —kohën e gurit,kohën e bronzit dhe kohën e hekurit —, në vitin1836Ledetraad til Nordisk Oldkyndighed (Udhëzues i antikiteteve nordike).

Sot, është e njohur se kjo periudhë është pasuese, nëEvropë dhe nëLindjen e mesme, eKohës së bronzit dhe paraprin hyrjen e civilizimeve të përfshira nëhistori. Disa zona nuk e kanë njohur kurrë kohën e hekurit duke njohur shumë më herët disa karakteristika të një zhvillimi social dhe / ose teknika të rëndësishme. Ështe rasti për shembull icivilizimeve prekolimbiane të cilët njihnin njëmetalurgjiarit dhebakrit deri në pushtimin spanjoll. Afrika, nga ana tjetër, nuk ka njohur kohën e bronzit, por direkt atë të hekurit;[7] metalurgjia e bakrit dhe e bronzit (Ife, Benin…) është shumë posteriore.

Shih edhe

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^Fourdrignier (1904)."L'âge du fer".1 (6): 207–215.{{cite journal}}:Burimi journal ka nevojë për|journal= (Ndihmë!);Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  2. ^"Âge du fer en Europe". universalis.fr. Arkivuar ngaorigjinali më 20 janar 2010. Marrë më28 korrik 2017.{{cite web}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  3. ^Vuibert (2008).Inventer la préhistoire. Les débuts de l'archéologie en France. Nathalie Richard.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!).
  4. ^Ledetraad til Nordisk Oldkyndighed. C. J. Thomsen. 1836.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!).
  5. ^Cambridge University Press (1990).A History of Archaeological Thought.B. G. Trigger. fq. 75.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  6. ^Routledge (1999).The Near East: archaeology in the 'Cradle of civilization'. Londër: C. K. Maisels. fq. 20.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!).
  7. ^Bordas.Dictionnaire encyclopédique d'histoire. Michel Mourre. fq. 1757.ISBN 2-04-006513-X.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!).

Lidhje të jashtme

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
Gjenerale
Publikime
Lajme
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Koha_e_Hekurit&oldid=2698154"
Kategoritë:
Kategori e fshehur:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp