Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Shko te përmbajtja
Wikipediaenciklopedia e lirë
Kërko

Arti

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Në drejtim të akrepave të orës nga lart majtas: një autoportret i vitit 1887 ngaVincent van Gogh ; një figurë e paraardhësve femër nga një artiste Chokwe ; detaje ngaLindja e Venusit (rr.1484 – 1486) ngaSandro Botticelli ; dhe një luan Shisa Okinawan
Mona Lisa

Arti është proçes apo produkt i rregullimit të qëllimtë të elementeve simbolike për të tërhequr vëmendjen eshqisave apoemocioneve. Arti përfshin një gamë të gjerë të aktiviteteve, krijimeve, dhe mënyra të shprehjes njerëzore, përfshirëmuzikën,literaturën,filmin,skulpturën dhepikturën. Kuptimin dhe domethënien e artit i studionestetika.Arti është një nënndarje e madhe e kulturës, e përbërë nga shumë përpjekje dhe disiplina krijuese. Është një term më i gjerë se "arti", i cili, si një përshkrim i një fushe, zakonisht nënkupton vetëm artet vizuale. Artet përfshijnë, ndër të tjera, artet vizuale, artet letrare dhe artet interpretuese -muzika,teatri, vallet dhefilmi. Kjo listë nuk është aspak e plotë, por vetëm për të futur konceptin e arteve. Për të gjitha synimet dhe qëllimet, historia e arteve fillon me historinë e artit. Artet mund të kenë origjinën në parahistorinë e hershme evolucionare njerëzore.

Vështrim

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Arti është një gamë e larmishme e veprimtarisë njerëzore dhe produkti që rezulton, përfshin talentinkrijues oseimagjinar që shpreh aftësi teknike,bukuri, fuqi emocionale oseidekonceptuale.[1][2][3]

Natyra e artit dhe konceptet e lidhura me to, si krijimtaria dhe interpretimi, hulumtohen në një degë të filozofisë të njohur siestetikë .[4] Punimet artistike që rezultojnë studiohen në fushat profesionale të kritikës së artit dhe historisë së artit .

Ende nuk ka një përkufizim të pranuar përgjithësisht se çfarë përbën art,[5][6][7] dhe interpretimi i tij ka ndryshuar shumë gjatë historisë dhe nëpër kultura. Në traditën perëndimore, tre degët klasike tëartit pamor janëpiktura,skulptura dhearkitektura .[8]Teatri,kërcimi dheartet e tjera skenike, si dheletërsia,muzika,filmi dhe media të tjera si media interaktive, përfshihen në një përkufizim më të gjerë tëarteve .[1][9] Deri në shekullin e 17-të,arti i referohej çdo aftësie ose mjeshtërie dhe nuk dallohej ngazanatet aposhkencat . Në përdorimin modern pas shekullit të 17-të, ku konsideratat estetike janë parësore,artet e bukura ndahen dhe dallohen nga aftësitë e fituara në përgjithësi, siç janë artet dekorative ose të aplikuara.

Arti antik grek pa nderimin e formës shtazore dhe zhvillimin e aftësive ekuivalente për të treguar muskulaturën, poinë, bukurinë dhe përmasat anatomike të sakta. Arti antik romak përshkruan perënditë si njerëz të idealizuar, të shfaqur me tipare karakteristike dalluese (p.sh. rrufeja e Jupiterit). Në artin bizantin dhe gotik të Mesjetës, dominimi i kishës insistoi në shprehjen e të vërtetave biblike dhe jo materiale. Arti lindor në përgjithësi ka punuar në një stil të ngjashëm me artin mesjetar perëndimor, domethënë një përqendrim në modelimin e sipërfaqes dhe ngjyrën lokale (që do të thotë ngjyra e thjeshtë e një objekti, si p.sh. kuqja themelore për një mantel të kuq, në vend të modulimit të ngjyrës që sjell nga drita, hija dhe reflektimi). Një karakteristikë e këtij stili është që ngjyra lokale shpesh përcaktohet nga një skicë (një ekuivalent bashkëkohor është karikaturë). Kjo është e dukshme në, për shembull, në artin e Indisë, Tibetit dhe Japonisë. Arti fetar islam ndalon ikonografinë dhe shpreh idetë fetare përmes gjeometrisë në vend. Dëshmitë fizike dhe racionale të përshkruara nga iluminizmi i shekullit të 19-të ishin shkatërruar jo vetëm nga zbulimet e reja të relativitetit nga Ajnshtajni dhe nga psikologjia e padukshme nga Freud, por edhe nga zhvillimi teknologjik i paprecedent. Në mënyrë paradoksale shprehjet e teknologjive të reja u ndikuan shumë nga artet e lashta fisnore të Afrikës dhe Oqeanisë, nëpërmjet veprave të Paul Gauguin dhe Post-Impressionists, Pablo Picasso dhe Cubists, si dhe Futurists dhe të tjerët.

Shih edhe

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  1. 12"Art: definition" (në anglisht). Oxford Dictionaries. Arkivuar ngaorigjinali më 1 shtator 2016. Marrë më25 dhjetor 2015.
  2. "art" (në anglisht). Merriam-Websters Dictionary.Arkivuar nga origjinali më 30 gusht 2019. Marrë më25 dhjetor 2015.
  3. "Conceptual Art | Definition of Conceptual Art by Oxford Dictionary on Lexico.com also meaning of Conceptual Art".Lexico Dictionaries | English (në anglisht). Arkivuar ngaorigjinali më 14 prill 2021. Marrë më2021-03-18.
  4. Kennick, W. E. (1979).Art and Philosophy: Readings in Aesthetics (në anglisht). New York: St. Martin's Press. fq. xi–xiii.ISBN 978-0-312-05391-8.OCLC 1064878696.
  5. Stephen Davies (1991).Definitions of Art. Cornell University Press.ISBN 978-0-8014-9794-0.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  6. Robert Stecker (1997).Artworks: Definition, Meaning, Value. Pennsylvania State University Press.ISBN 978-0-271-01596-5.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  7. Noël Carroll, red. (2000).Theories of Art Today. University of Wisconsin Press.ISBN 978-0-299-16354-9.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  8. Vasari, Giorgio (18 dhjetor 2007).The Lives of the Most Excellent Painters, Sculptors, and Architects. Random House Publishing Group.ISBN 978-0307432391.Arkivuar nga origjinali më 14 prill 2021. Marrë më 8 nëntor 2020.{{cite book}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)
  9. "Art, n. 1".OED Online. Oxford University Press. dhjetor 2011. Arkivuar ngaorigjinali më 11 janar 2008. Marrë më26 shkurt 2012.{{cite web}}:Mungon ose është bosh parametri|language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
Një kategori nëWikimedia Commons përmban dokumente multimediale përArti.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Arti&oldid=2870948"
Kategoritë:
Kategori e fshehur:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp