Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Kërceni tek përmbajtja
Wikipediaenciklopedia e lirë
Kërko

Arad

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Arad
Qytet
Map
Population
 • Total
172.824
Websitewww.primariaarad.ro

Arad (hungarisht: Arad;serbisht: Арад) është kryeqendra eQarkut Arad, nëRumaninë perëndimore, në rajon Crişana, mbilumin Mureş.

Aradi është një qendër e rëndësishme industriale dhe nyje e transportit, është edhe selia e një kryepeshkopateortodokse rumune dhe dy institucione me karakter universitar, një seminar teologjik ortodoks rumun, një shkollë të trajnimit për mësuesit dhe një konservator muzike. Qyteti ka një popullsi prej rreth 172.000 banorësh, duke e bërë atë qytetin e 13-të më të madh nëRumani. Aradi është qyteti i tretë më i madh në pjesën perëndimore të vendit pasTimishoarës andOradeas.

Historia

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  • 1028 - Për herë të parë përmendet zona.
  • 1078 - 1081 - Përmendja e parë e qytetit
  • 1131 - Aradi është përmendur nëKronikë e pikturuar nga Vjena
  • 1526 - Pas Betejës në Mohács,Joan Zapolja, zgjidhet Mbret i Hungarisë dhe fiton kontrollin e qytetit të Arad
  • 1541 - Pas rënies së osmanëve, qyteti kalon nën administrimin e Principatës Autonome të Transilvanisë
  • 1551 - 1595 - Qyteti ishte i pushtuar dhe i administruar nga Perandoria Osmane, qarku u nda në tre sanxhaqe.
  • 1553 - 1555 - Në mes të këtyre viteve, osmanët ndërtuan Kalanë e parë te qytetit në bregun verior tëlumit Mureş.
  • 1595 - Trupat e Transilvanisë pastruan luginën nga osmanët, kështu qyteti i Aradit u riintegrua në Prinicpatën e Transilvanisë.
  • 1599 - Pas fitores së trupave të Mihai Viteazunë Şelimbăr, qyteti hyn nën autoritetin e Voivodinës deri në 1601 kur Gabriel Bethlen ia kthen luginën Mures përsëri osmanëve.
  • 1683 - Pas dështimit të rrethimit otoman të Vjenës, trupat e Habsburgëve pushtuan qytetin në 1687
  • 1699 - Pas Paqes së Karlowitzit, lugina e lumit Muresh u bë kufiri i ri midis Perandorisë së Habsburgëve dhePerandorisë Osmane, duke e bërë qytetin seli te trupave të rojës kufitare.
  • 1715 - Murgu Camil Hofflich ngriti shkollën e parë në gjuhën gjermane
  • 1724 - Kolonët e parë gjermane nga Franken vijnë në jug të lumit dhe të krijojë Neu Arad
  • 1812 - Krijimi i "Preparandiei ", - shkolla e parë e mësimit të gjuhës dhe përgatitjes së mësuesëve në Rumani
  • 1817 - Jakobi Hirschl ndërton teatrin më të vjetër në Rumani - Teatri Hirschl
    • 1868 - Mihai Eminesku ka marrë pjesë si një sufler
  • 1833 - Konservatori i gjashtë i Muzikës në Evropë, pas Parisit, Pragës, Brukselit, Vjenës dhe Londrës
    • 1834 - qyteti merr statusin e qytetit të lirë mbretëror
    • 6 tetor 1849 - Revolucioni hungarez
    • 1890 - Krijimi i Shoqërisë së Filarmonisë së Aradit,Arad Philharmonia Egyesület
    • 1846 -Franz Liszt në qytet
    • 1847 - Johann Strauss në qytet
    • 13-15 maj 1919 - Iuliu Maniu, nacionalist rumun, bëri thirrje për ndarjen e Transilvanisë nga Hungaria, dhe mundësoi bashkimin e saj me Rumaninë
    • 1922 - George Enescu në qytet
    • 1924 - Bela Bartok në qytet
  • 1937 - Përforcohet aktiviteti ekonomik, Aradi del në vendin e parë në Transilvani dhe në të katërtin në Rumani.
  • 1989 - Arad është qyteti i dytë më i madh në Rumani e cila është kundër regjimit komunist dhe u bashkua me revolucionarët e pjesës tjetër të vendit.
  • 1990 - 1991 - rikrijim i arsimit të lartë
    • Universiteti i Goldis West Vasile
    • Universiteti Aurel Vlaicu
  • 1999 - U përurua Zona Industriale Arad

Lagjet

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  1. Aradul Nou
  2. Centru
  3. Aurel Vlaicu
  4. Micalaca
  5. Grădişte
  6. Alfa
  7. Bujac
  8. Confectii
  9. Functionarilor
  10. Gai
  11. Parneava
  12. Sânnicolaul Mic
  13. Colonia
  14. Subcetate

Popullsia

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
Historik i popullsisë së Aradit
VitiPopullsia
190053,903
Regjistrim i 1912Increase 63,166
Regjistrim i 1930Increase 77,181
Regjistrim i 1948Increase 87,291
Regjistrim i 1956Increase 106,460
Regjistrim i 1966Increase 126,000
Regjistrim i 1977Increase 171,193
Regjistrim i 1992Increase 190,114
Regjistrim i 2002rënie 172,827
Regjistrim i 2009rënie 166,003

Sipas regjistrimit të vitit 2002, komuna e Arad ishte vendbanim për 172.827 banorë. Ndarja etnike e qytetit ishte si vijon : 142.968 rumunë (82,72 %), 22.492 hungarezë (13,01 %), 3.004 romë (1,74%), 2.247 gjermanët (1,31 %) dhe 2.116 të kombësive të tjera (1,22 %). Popullsia kishte pak rënie nga viti 2006.[1]

Grupeve kryesore fetare ishin ortodokse rumune (72,7%), Katolike Romane (12,1 %), Baptiste (4,5 %), Pentecostal (4,4 %), Reformator (3,1 %), dhe greko-katolikë (1,1 %).

Lidhje të jashtme

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
Wikimedia Commons ka media në lidhje meArad, Romania.
Qendra e qytetit (Rilindje)

Referime

[Redakto |Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^"Populaţia judeţelor, municipiilor şi oraşelor, la 1 iulie 2006" (në rumanisht). INSSE. 2007. Marrë më6 shkurt 2010.[lidhje e vdekur]
Bandiera della Romania Ndarja administrative eqarkut Arad
Bashki
Arad (kryeqëndra)
Qytete
Chişineu-Criş  · Curtici  · Ineu  · Lipova  · Nădlac  · Pâncota  · Pecica  · Sântana  · Sebiş
Komuna
Almaş  · Apateu  · Archiş  · Bata  · Bârsa  · Bârzava  · Beliu  · Birchiş  · Bocsig  · Brazii  · Buteni  · Cărand  · Cermei  · Chisindia  · Conop  · Covăsânţ  · Craiva · Dezna · Dieci  · Dorobanţi  · Fântânele  · Felnac  · Frumuşeni  · Ghioroc  · Grăniceri  · Gurahonţ  · Hălmagiu  · Hălmăgel  · Hăşmaş  · Igneşti  · Iratoşu  · Livada  · Macea  · Mişca  · Moneasa  · Olari  · Păuliş  · Peregu Mare  · Petriş  · Pilu  · Pleşcuţa  · Săvârşin  · Secusigiu  · Seleuş  · Semlac  · Sintea Mare  · Socodor  · Şagu  · Şeitin  · Şepreuş  · Şicula  · Şilindia  · Şimand  · Şiria  · Şiştarovăţ  · Şofronea  · Tauţ  · Târnova  · Ususău  · Vărădia de Mureş  · Vârfurile  · Vinga  · Vladimirescu  · Zăbrani  · Zădăreni  · Zărand  · Zerind  · Zimandu Nou
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Arad&oldid=2483193"
Kategoritë:
Kategori të fshehura:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp