Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
Wikipedia
Raadi

Liin

Ka Wikipedia
Kani waa maqaal ku saabsan Liinta. Bogag kale fiiriLiin Dhanaan,Liin Qarboosh,Liin Baydarin iyoLiin Bambeelmo
Boga "Liin Macaan" halkan ayaa laga soo toosiyay.


Liin Macaan
Xabada liin macaan iyo jeex
Kala soocida cilmiga ah
Boqortooyo:Plantae
(darajo la'aan):Angiosperms
(darajo la'aan):Eudicots
(darajo la'aan):Rosids
Dirka:Sapindales
Bahka:Khudaar
Duulka:Liin
Noocyada:C. ×sinensis
Magaca laba-geesoodka ah
Citrus ×sinensis
(Carl Linnaeus) Osbeck[1]


Liin (Af Ingiriis:orange;Af Carabi:برتقال) waamidho ka mid ahkhudaarta taas oo ka baxdadhirta oo siday tahay lagucuno..[2] Liintu waxay ka mid tahaymidhaha bisil ee sideeda lagu cuno, ayadoo laga helobiyo iyo fiitamiino badan.

Liintu waa midho wareegsan oo leh qolof midab oranji ah iyo mid casuus ah gudaha, waxaanay ka baxaangeedo dhexdhexaad ah oo qodax miidhan ah.

Midhaha Liin macaanta.

Taariikh ahaan, dadku waxay midhaha liinta aqoon u lahaayeen tan iyo qarniyaal badan. Sida lagu cadeeyay qoraal la helay wakhti dhowayd, dadkaShiinaha waxay isticmaali jireen khudaarta liinta ilaa314 sano Ciise Hortii[3][4][5][3]Beerashada geedka liintu wuxuu aad u batay sanadkii 1987kii taasi oo la sheegay in uu labo-laabmey beerida iyo soo saarka liintu, taasi oo iyadna ku salaysneed kordhitaanka suuqa liinta caalamka.[6] Orange trees are widely grown in tropical and subtropical climates for their sweet fruit. The fruit of the orange tree can be eaten fresh, or processed for its juice or fragrant peel.[7]

Warbixin ay Hay'ada Cuntada Aduunku soo saartey sanadkii 2012ka Liin Macaantu waxay ahayd 70% dhamaan liinta caalamka la soo saaro.[8] Wadanada caalamku waxay soo saareeyn ilaa 71.4 milyan oo liin ah sanadkii 2013ka, taasi oo wadankaBaraasiil ahaa midka koowaad, wadankaMaraykanka ayaa ku noqdey wadanka labaad ee ugu soo saarka badan liinta aduunka, gaar ahaangobolka Florida iyoKalifornia ayaa ugu batay beerida iyo soo saarka.[9]Liinta biyaheedu aad ayay u macaan yihiin, oo waxa ka dhamamasonkor iyo xoogaa dhanaan ah, waxaanay qani ku tahay fiitamiin sii (vitamin c)jidhkadadku u baahan yahay.

Waxaa jira dhowr nooc oo liin ah, kuwaas waxaa ka mid ah:Liin Dhanaanta,Liin Bambeelmo,Liin Beydariin, iyoLiin Qarbooshta.

Khudaarta iyomidhaha maalin walbadadku isticmaalaan waxaa ka mid ah:tufaaxa,cambeha,basasha,tamaandhada,barandhaha,saladhka,toonta,babaayga,mooska,kaarootka,besbaaska, iyo kuwo kale oo badan.


Taariikh

[wax ka badal |wax ka badal xogta]

Dhamaan noocyada liintu waxay ka soo tafiirmeen geedka "genus" eeSaynis ahaan loo yaqaanoSitrus. Taasi micnaheedu waa in dhamaan noocyada kale (sidaLiin Dhanaanta,Liin Qarbooshta iyoLiin Bambeelmada) ka soo tafiirmeen geedka Jenus ee liin macaanka.[10]

Sida ka muuqatasawir wakhti hore ah geedka iyo midhaha liinta

Sida lagu xusay taariikhda geedka liinta waxaa markii ugu horeeysay lagu isticmali jireykoonfurta wadanka Shiinaha oo la aaminsan yahay ineey tahay meesha ay asal ahaan ka timidey, iyo deegaano ka mid ahwadanada Koonfurbari Aasiya. Waxaabeerashada geedka ladadku bilaabeen ilaa2500 sano C.H (Ciise Hortii).[11]

Dhinacaqaarada Yurub waxaa la sheegay in noocliin dhanaanta ah lagu isticmaali jirey wadankaTalyaaniga taasi ooy ka sameeyn jireendaawooyinka iyo walaxaha la isku dhayo. Waxay liintu aad ugu fiday qeybaha kale ee qaarada Yurub qiyaastii qarnigii 16aad, wakhtigaasi oo beerashada liintu aad u koobnayd.

Sawir geedka liinta sanadkii 1740

Waxaaqaaradaha Ameerika soo gaadhsiiyay liinta sahamiyayaashiiboqortooyada Isbayn.Kiristofer Kolumbus ayaa la aaminsan yahay inuu geedka liinta ka beeray agagaarka deegaanka loo yaqaano Hispaniola.[12]

Magaca

[wax ka badal |wax ka badal xogta]

Liin macaanta waxaaAfka Ingiriiska lagu yidhaahdaa "Orange" taasi oo maanta loo isticmaalo erey lagu sifeeyo mid ka mid ahmidabka (color).[13] Midabka oranji waa mid u dhexeeyahuruud iyocasaanka, waana mid inta ugu badan lagu tusaaleeyo inuu u eeg yahayliin macaanta.

Sawiro

[wax ka badal |wax ka badal xogta]
  • Gobolo liin macaan ah
    Gobolo liin macaan ah
  • Geedka Liinta
    Geedka Liinta
  • Midhaha geedka liinta ka baxda Florida
    Midhaha geedka liinta ka baxdaFlorida
  • Nooc ka mid ah liinta ka baxda wadanka Hindiya
    Nooc ka mid ah liinta ka baxda wadankaHindiya
  • Liinta Kamala
    Liinta Kamala
  • Siidhka laga beero geedka beerta
    Siidhka laga beero geedka beerta
  • geedka liinta
    geedka liinta
  • Nooc ka mid ah midhaha liinta
    Nooc ka mid ah midhaha liinta
  • Isbarbardhiga muuqaalka gudaha iyo dibada
    Isbarbardhiga muuqaalka gudaha iyo dibada
  • Liin macaan iyo cabitaan laga sameeyay
    Liin macaan iyo cabitaan laga sameeyay

Faa'iidada

[wax ka badal |wax ka badal xogta]

Liin macaantu waxay leedahay faa'iido badan oojidhka dadku u baahan yahay. Sida ay sheegtay Hay'ada Cuntada iyo Nafaqada wadankaMaraykanka ee loo yaqaanoUSDA, halkii xabo ee liin macaan ah waxaa ku jira 197 kilojuul (kJ) oo tamar ah, 0.94 gBorotiin ah, 86.75 gbiyo ah, 0.12 gdux ah, 11.75 g kaarbonhydarte ah, 2.4 g fiber ah, 9.35 gsonkor ah, 40 miligiraanKaalshiyaam ah, 0.1 miligiraamBir ah, 10 mgMagniisiyaam ah, 14 mgFosforos ah, 181 miligiraamBotashiyaam ah, 0.07 mgSinki ah, 0.025 mgManganiis ah, 53.2 miligiraamFiitamiin-Sii ah, 0.087 mg thiamin, 0.04 mg riboflafin ah, 0.282 niakin ah, 0.25 bontothenik ah, 0.06 miligiraam FiitamiinB6 ah, 30 ug folate, 8.4 koline, 11 ug FiitamiinA ah, FiitamiinE iyo kuwo kale.[14]

Khudaarta

[wax ka badal |wax ka badal xogta]

Khudaarta maalin walbadadku isticmaalaan waxaa ka mid ah kuwo la kariyo iyo kuwo bisil oo sideeda lagu cuno. Isku soo wada duub hoos waxaad ku arki qaar ka mid ah guud ahaan khudaarta.

Khudaar
Khudaarta Bisil (fruit)
Babaay  · besbaaska  · tamaandhada  · saladhka  · toonta  · kaarootka  · Liin Macaan  · Liin Dhanaan  · Liin Bambeelmo  · Liin Qarboosh  · Tufaax  · Muus  · Cambe  · Canabka  · Qare  ·
Khudaarta Ceyriin (vegetable)
Barandhe  · Basal  · tamaandhada  · toonta  · Dabocase  · Kamsar

Tixraac

[wax ka badal |wax ka badal xogta]


  1. "Citrus sinensis information from NPGS/GRIN". www.ars-grin.gov. Archived fromthe original on 2015-09-24. Retrieved2008-03-17.{{cite web}}:Unknown parameter|ciwaan= ignored (help);Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Citrus ×sinensis (L.) Osbeck (pro sp.) (maxima × reticulata) sweet orange".Plants.USDA.gov. Archived fromthe original on 2011-05-12. Retrieved2015-09-18.{{cite web}}:Unknown parameter|ciwaan= ignored (help);Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. 3.03.1"The draft genome of sweet orange (Citrus sinensis)".Nature Genetics.45:59–66.doi:10.1038/ng.2472.
  4. Andrés García Lor (2013).Organización de la diversidad genética de los cítricos(PDF) (Thesis). p. 79.
  5. "A genealogy of the citrus family".Nature Biotechnology.32:640–642.doi:10.1038/nbt.2954.
  6. Morton, J.,Fruits of Warm Climates (1987) Miami, FL, pp. 134–142.
  7. https://web.archive.org/web/20150924133709/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?10782. Archived fromthe original on 2015-09-24. Retrieved2015-09-18.{{cite web}}:Missing or empty|title= (help);Unknown parameter|ciwaan= ignored (help);Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. Organisms. Citrus Genome Database
  9. "Top Production of Oranges, 2013 – choose "Production, Crops, World" in the left margin and picklist". United Nations, Food and Agricultural Organization, FAO Statistics. 2013. Archived fromthe original on 22 November 2016. Retrieved21 June 2015.{{cite web}}:Unknown parameter|ciwaan= ignored (help);Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  10. https://web.archive.org/web/20121101111210/http://www.scientific-web.com/en/Biology/Taxonomy/Superspecies.html. Archived fromthe original on 2012-11-01. Retrieved2015-09-18.{{cite web}}:Missing or empty|title= (help);Unknown parameter|ciwaan= ignored (help);Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  11. Webber, Herbert John (1967–1989).Chapter I. History and Development of the Citrus Industry inORIGIN OF CITRUS, Vol. 1. University of California
  12. Sauls, Julian W. (December 1998)."HOME FRUIT PRODUCTION-ORANGES". The Texas A&M University System. Retrieved30 November 2012.
  13. "Definition oforange".Collins English Dictionary (collinsdictionary.com).
  14. https://web.archive.org/web/20160221132556/http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?qlookup=09200&format=Full. Archived fromthe original on 2016-02-21. Retrieved2015-09-18.{{cite web}}:Missing or empty|title= (help);Unknown parameter|ciwaan= ignored (help);Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
Waxaa laga keenay "https://so.wikipedia.org/w/index.php?title=Liin&oldid=238915"
Qeybaha:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp