Hawiye (Af Carabi :ar ,Af Ingiriis :Hawiye ) waa beel ka mida qabiiladaSoomaalida , kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadankaSoomaaliya ,Itoobiya , iyoKiinya .[ 1] [ 2] ama laba[ 3] [ 4] kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka Soomaalida, waxay degaan caasimadaMuqdisho [ 5] .
Taariikh Sida uu qoraaAl-Idriisi oo sanadka 12aad, qabiilka Hawiye waxay ku dhaqaaqeen degmooyinka badweynta ka dhaxeysaXaafuun ilaaMarka , iyadoo xiriir la leeyahay webiga hoose eewebiga Shabeelle hoose. Waxa uu sheegayaa Al-Idriisi Hawiye inay ahaydqabiilka Soomaaliga ugu horaysa ee laga wada hadlayoGeeska Afrika . Qorayaasha carabka ee soo baxay ka dib, waxay sidoo kale qiraayaan qabiilka Hawiye oo la xiriiraMarka iyo dhulka hoose eeShabeelle . Cibnu Saacid (1214-74), tusaale ahaan, waxa uu ka dhigayaaMarka in ay tahay caasimada Hawiye, kuwaas oo noqonaya ciidamada shan todobaadood oo ku yaal dheelmiyo webiga ay dhigato "NiyilkaMuqdisho ", tixraac wanaagsan oo la xiriiraShabeelle .[ 6]
Deegaanka Beelweynta Hawiye waxay wadankaSoomaaliya ka degtaa gobolo badan oo ka mid tahay:
Shabeellaha Dhexe oo ay beeshaAbgaal ugu badantahayHiiraan oo ay beesha Xawaadle iyo Gugundhabe ugu badantahayMudug oo 3/5 degmo ay beesha Habargidir iyo Abgaal ku leedahayGalgaduud oo 8/10 degmo ay beelaha Habargidir, Abgaal, Murusade iyo Duduble ku leeyihinJubbada Dhexe oo ay beesha Sheikhaal dhinac ka dagtoShabellaha Hoose , oo ay beelaha Abgaal, Murusade, Wacdaan, Sheikhaal, Habargidir iyo beelo kala degaano fara badan ku leeyihinBakool oo ay beesha Jijeele dhinac ka dagaanSool gaar ahaan Adhicadeeye iyo Qaraaro oo ay beelaha Fiqishini oo Habargidir ka mid ah dagaanSidoo kale, waxaa beesha laga helaa wadankaItoobiya , gaar ahaan:
Gobolka Faafan, gaar ahaan degmayaasha Baabile oo Karanle dagan iyo Gursum oo Karanle iyo Sheikhal deganyihiin isla meeshi ah meesha oo Awoowe Hawiye ku aasanyahay. Gobolka Sitti, gaar ahaan Ma'ayso iyo Goljano oo ay beesha Gugundhabe dagto Gobolka Liibaan, gaar ahaan Filtu, Boqolmaayo iyo Qarsaduula oo ay beelaha Dagoodi iyo Karanle Hawiye dagaan Gobolka Afdheer, gaar ahaan Doolo Baay iyo Raaso oo ay beelaha Dagodia iyo Sheikhaal daganyihiin Gobolka Erer, gaar ahaan Maayu Muluqo iyo Qubi oo ay beelaha Murule dagto Gobolka Shabelle, gaar ahaan Mustaaxiil iyo Feerfeer oo ay beelaha Jidle dagaan Sidoo kale, wadankaKiinya waxay degaan ku yihiin:
Gobolka Wajeer, oo ay beelaha Dagoodi iyo Ajuuran dagaan Gobolka Mandhera, oo ay beesha Murule dagto
Shaxda Beesha Cali Jimcaale Axmad waa aqoonyahan Hawiye wuxuu sharxay kitaabka la yiraahdo “The Invention of Somalia ” laguna daabacay 1995 “The Red Sea Press, Inc. – Lawrenceville, NJ 08648 ee dalka Maraykanka, wuxuu bogiisa ku wariyay oo yiri Hawiye abtirsigeedu waa sidatan:[ 7]
Hawiye clan tree (simple version). Template:Tree list
Samaale IrirHawiyeKaranle GugundhabeMolkaal (Molcal) Jidle aliasMurule Abdi (Yabarsein) Kuulow Sharmarke Nacabsoor Jijeele GorgaarteHiraabMudulood Cali Cusmaan(Abgaal) Udejeen Kheyre Macalin Adan Yacqub Cabdi Sheikh (Sheekhaal ) DarandoleHilibiCismaan Moobleen Ilaaway Abgaal (Cali)HartiWarsangeli Suul HartiMaxamed CarooneAgoonyar Owbakar Yabar Maxamed Nugaale (Habar Nugaal) Cabdalla Caroone Ciise HartiWa'budhanGalmaax YonisYusuf Galmaax Cumar GalmaaxCeli Cumar Reer Mataan (Abdulle) Abdulle Galmaax Xuseen Yonis Adan YonisWa'aysle (Warculus)Saleeban Waceysle Cumar SaleebanDhagaweyne Cumar Faqay Cumar Cabdalle CumarCali Gaaf Absuge Macalin Dhiblaawe Abdirahman Saleban Jibraail Waceysle Haaruun Waceysle Duduble (Maxamuud Hiraab)Maxamed Camal Maqlisame Owradeen Sheekhaal [ 9] Habar Gidir Wadalaan Silcis Hawadle [ 10] SamatalisDige SamatalisCiise DigeIbrahim Ciise Madaxweyne CiiseAli Madaxweyne Yabar Madaxweyne Abdalle Madaxweyne Yabar Dige Cabdalle Samatalis Faramage Samatalis Yusuf Samatalis Jambeelle Xaskul Raarane Hawiye Template:Tree list/end
Dadka caanka ah Hawiye
Siyaasiyiin Aaden Abdulle Osman Daar , President of Somalia, 1960–67Ali Mahdi Muhammad , President of Somalia, 1991–1995CAbdiqaasim salaad xasan , President of Somalia, 2000–2004Cabdullaahi ciise , Prime Minister of Somalia, 1954–1960Ali Mohammed Ghedi , Prime Minister of Somalia, 2004–2007Hassan Sheikh Mohamud , current President of SomaliaMohamed Farrah Aidid , self declare President of Somalia 1995-1996Nur Hassan Hussein , Prime Minister of Somalia, 2007–2009Sharif Ahmed , President of Somalia, 2009-2012Abdirahman Janaqow , Somali leader, deputy chairman of the Islamic Courts Union of Somalia (ICU), Minister of JusticeAbdullahi Ahmed Addow , former Somalia Ambassador to the United States (1970–80)Abukar Umar Adani , Islamist, businessman who used to control the El-ma`an beach area which served as Mogadishu's port since the closure in 1995 of the city's main portBashir Raghe Shiiraar , secular faction leader; member of the US-backed Alliance for Peace and the Fight Against International TerrorismHassan Mohamed Hussein Mungab , Mayor of MogadishuMohamed Abdi Hassan , entrepreneur and faction leaderMohamed Afrah Qanyare , politician who was based to the south of Mogadishu and member of TFG parliamentMohamed Nur , former Mayor of Mogadishu
Saraakii milatari Odowaa Yuusuf Rageh , He is the incumbent Chief of the Somali Armed Forces .Ahmed Maxamed Xasan , Lieutenant colonel who defused Mig-17 jet fighter bombsDaud Abdulle Hirsi , Commander-in-chief of the Somali national forces, 1960–67Hassan Dahir Aweys , leader of Islamist revolution in Somalia, 2006–09Hussein Kulmiye Afrah , vice-president of Somalia under the Siad Barre regimeMohamed Farrah Aidid , Chairman of the United Somali Congress, 1991–1994Mohammed Hussein Ali , Commissioner of the Kenyan police; 2004–08Muuse Suudi Yalahow , politician who served as Trade Minister in the Transitional Federal GovernmentSalaad Gabeyre Kediye , Father of the 1969 revolution
Aqoonyahanno Abdi Mohamed Ulusso , 2003 presidential candidateAbdirahman Yabarow , Editor-in-Chief of the VOA Somali ServiceAbdulkadir Yahye Ali , peace activist, co-director and founder of the Center for Research and Dialogue[ 12] Abukar Umar Adani , businessman who operates the Elman port servicesAli Jimale , educator at the City University of New YorkAli Sheikh Ahmed , dual president of Mogadishu University and Al-IslaahElman Ali Ahmed , entrepreneur and social activistHilowle Imam Omar , co-chairman of the reconciliation program 1995-2000Hussein Ali Shido , founding member of the United Somali CongressHussein Sheikh Ahmed Kaddare , author of the Kaddariya script, 1952Dr Abdullahi Qoryoooley , founder of Hubaal specialist hospital in Mogadishu .Ibrahim Hassan Addou , Former Professor of Washington University. Foreign Minister of the Union of Islamic courts in 2006Omar Iman Abubakar , professor and researcher in Hadith Sunna, Chairman of Hisbi Islam[ 13] [ 14]
Ugaasyada iyo Wadaadada
Fanka iyo suugaanta Khadiija Ciise Faracadde , poemist, leadership and peacebuilder.Maxamed Cali Kaariye , Song writerC/Kariin Farax Qaareey (Jiir) , Music writerMagool (Halima Khalif Omar), SingerHasan Adan Samatar , SingerSalaad Derbi , SingerC/Qaadir Jubba , SingerShamso Cumar Xaydar , SingerHanuuniye , Singer & Song writerSulfe , Singer & musicianCumer Shooli , Singer & musicianAbdi Bashiir Indhobuur , poet and composer, writer of several patriotic songsAbdulle Geedannaar , poetC/Qaadir Xasan Nageeye , SingerBinti Cumar Gacal , SingerXabiiba Xasan Tooxoow , SingerK'naan , Somali-Canadian poet, rapper and musicianSheekh Ahmed Gabyow , 19th-century poet
Sidoo kale fiiri
Tixraac