Gobolka Bab-el-Mandb waxaa inta badan loo arkaa in laga gudbayo xuduudaha hore ee hominins-ka ka dib marinka koonfurta xeebta ee Bariga ilaa Koonfurta iyo Koonfur Bari Aasiya.
Biloowgii Casrigii Cusbaa Boobkii Afrika
Jabuuti waxa soo maamuli jiray beelo kala duwan beelahaas oo ahaa Gadabuursi, Ciise iyo Canfar. waxayna ka dagaan koonfurta ay somaalidu dagaan iyo waqooyiga ay canfartu dagto . 1830-ayaafaransiiska waxaa ay qabsatay dhinaca waqooyi ee Jabuuti kadibna waxay kusii fiday dhamaan wadanka intiisa kale, waxa ayna magac uga dhigtay dhulka Soomaalida ee faransiiska gumaysto taasi oo aad ka dareemi kartid in cidda dhulka loogu yimid amma gumaystihii faransiiska waxlasaxeexatay ay ahayd qowmiyada soomaalida ooiyadu hogaanka dhaqan dhaqaaleh ee jiidaas waqtigaa gacanta ku haysay.
Magaalada Jabuuti 1905
100 sano kadib waxaa bilawday dhaqdhaqaaq gumaysi diid ah kaas oo ku fiday dhamaan dalka intiisa kale, waxaa bilawday axsaab u ololaynaysay sidii la,iskaga dulqaadi lahaa heeryada gumaysiga waxaaana ka madax ahaa marxuum maxamuud xarbi oo looyaqaano halyaygii jamhuuriyada Jabuuti isaga oo taariikh wayn ku leh dalka ,waxaa kaloo u soo shahiiday xornimo gaaadhsiinta dalak jabuuti dad fara baddan oo lahaa ama ka soo jeeday dhamaan qabaa ishii Soomaaliyeed ee degenaa. waxa garabsocday halgankaas, jabhado koonfurta wadanka kadagaalami jiray sanadkii1977 Jabuuti waxay heshay xornimadeedii ay muddo dheer usoo halgantay, waxaa jooga ciidamo faransiis ah oo gaaraya 2000 askari oo loogu talo galay in ay ka difaacaanItoobiya oo damacsaneed in ay qabsato, waxaa madax wayne kanoqday marxuumXasan Guuleed Abtidoon.oo looyaqaano aabihii umada Jabuuti, raiisul wasaare ayu u magacaabay marxuum (Axmed Diini Axmed), baarlamanka ayaa isagu ka kooban 61 kursi aw ka koobaadi yahaw madax waynaha, madax waynaha waxaa lasoo doortay 6 diisanbar mar xagga baarlamankana lagasoo doorto 5 tii sanoba mar. muddo kaddib waxaa bilaabmay is afgaranwaa dhinaca Siyaasadda ahaa madaama aw xisbi kalaatahay katalinaayay dalka waa RPP, Koox aw hogaaminayo Axmad diini Axmed ayaa kabilaabay dagaal jabhadayn ah waqooyiga dalka kadib markii la,isku af garan waayay siyaasadda1991 ayay bilaabeen dagaalka, Dawladda Jabuuti ayaa dhineceeda kawaday wada hadal iyo is afgarad siyaasadeed waxayna ku guulaysatay sanadkii 1994. Waa wadanka ugu yar Geska Africa waxa madaxwene ka ah Ismacil Cumar Gelle waa run tasi.
Juquraafi
Jabuuti waxee ku taalaabarigaafrika, waxeena xuduud la leedahay,itoobiya,Ereteriya iyoSoomaaliya, iyobada cas iyogacanka cadmeed.weeninkeeda waa 23,200 km oo wareeg ah.jabuuti waxee xuduudka ugudheer la leedahay wadanka itoobiya oo dhirirkeeda yahay 349 km, waxaa ku xiga Ereteriya oo ah 109 km waxaa ku siixiga Soomaaliya oo ah 58 km.xeebta jabuuti dhirirkeeda waa 314 km.
Cimilada
Jawiga Jabuuti waxoo u dhaxeeyaa 31 ilaa 100 garaado, waa wadan aad u kulul oo saxaaro leh.
Gobolada Jabuuti
Jabuuti waxaa loo qaybiyaa lix gobol oo maamul ah.
Wadanka Jabuuti, waa wadan jamhuuriyad ah, waxoona leeyahay,Madaxtooyo iyobaarlamaan.Waxaana madax ka ah, dad soomaaliyeed. Madaxweeynaha wadanka jabuuti, hadda waxaa la dhahaaIsmaaciil Cumar Geelle, oo madaxweyne noqday 1999dii.
Madaxweeynihii labaad Guuleed, waxoo codsiga shacabka reer jabuuti ka helay 100% waxaana codsaday 78.9% shacabka jamhuuriyadda jabuuti.
Xornimada ka hor waxaa madaxweyne ka soo noqday Jaamac Zaylici oo noqday xildhibaankii ugu horeeyey ee ku matalay umada Jabuuti baaralaamkii midowga faransiiska
baarlamaanka jabuuti waxoo leeyahay 65 xildhibaan, oo la doorto 5tii sano ilaa 9kii sano mar. jabuuti waxaa joogaan, militari ajnabi oo u badan frasiiska iyo mareykanka. oo halkaas ku leh xero militari.
Ciidanka Jabuuti intii xafladdu socotay
Xubin ka ah
Jabuuti waxay xubin ka tahay ururadan hoos ku dhigan:
Faranka Jabuuti (Af Faransiis:Djiboutian franc) waalacagta dowliga ah ee laga isticmaalo wadanka Jabuuti. Lambarka diiwaangelinta caalamiga ah waaISO 4217, waxaana summad u ahDJF.[4][5]
1000 Jabuuti frank (1977).
Sanadkii 1884 waxaa la aasaasay maamulkiiXeebta Soomaaliyeed ee Faransiis wakhtigaas oo lagu istimaali jireyLacag Faransiis iyoLacag Hindi. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1948 ayaa Jabuuti loo sameeyay lacagta shilinka ah markii ugu horeeysay taasi oo loogu magac-daray "Côte Française des Somalis". Markii wadanka Jabuuti qaatey xoriyada 1977 ayaa dib uhabayn balaadhan lagu sameeyay lacagta wadanka.[6]
Bulshada
Shacabka
Dadka Jabuuti ku nool waxay ka kooban yihiinSoomaali,Canfar, xoogaaYemeni ah iyo tiro yar oo dad kale ah. waxaa u badan SOMAALIDA 00 ka badan 67% shacabka Jabuuti oo dhan, dadka Cafariga waa 31%, dadka kale oo ka yimaaday wadamada SOMAALIYA Yurubiyaanka iyo carabta iyo wadanka itoobiya neh wee joogaan.
Maskiit Maxmuudi wuxuu ku yaalaa sben loo yaqaan Plats Rambo (Balaas Raambo). Masjidkii u horeeyey ee dhagax ah ee laga dhisoJabuuti waxa dhisay Xaaji diide isla kaasi oo loogu magac daray Maxmuudi.
Bulshada ku dhaqan wadanka Jabuuti waxay u badan yihiin diintaIslaamka (94%) iyo diintaMasiixiga (6%).
Luqada
Wadanka Jabuuti waxaa looga hadlaaAfka Faransiiska IYO CARABIGA oo ah luqada rasmiga ee dalka jabuuti.waxaana ku xiga luqadaaf Soomaaliga iyoAfk Cafariga oo ah luqadaha labaad oo la aqoonsaday.Afka soomaaliga waxaa loo adeegsadaa, heesta calanka jabuuti iyo idaacadaha oo ku baxo sadaxda luqadood iyo af carabi iyo heesaha. waxeena soomaalida jabuuti isku dayaan in ee ku hadlaan afka soomaaliga. Afka faransiiska waxaa loo adeegsadaa tabeelooyinka, elektrooniga iyo waxyaabaha caalamiga, waxaana badanaa wadooyinka looga hadlaa afka faransiiska.luqada afar waxaa loo adeegsadaa idaacadaha, heesaha iyo wixii la mid ah.cafariga jabuuti neh waxee isku dayaan in ee ku hadlaanAfka cafariga.Luqada afka cafariga waxaa looga hadlaagobolka Cafar oo ku yaalo woqooyigaitoobiya.
↑1.01.11.21.31.4"Nuqul Archive". CIA. February 5, 2013. Waxaa laga kaydiyaythe original Bisha Shanaad 4, 2020. Soo qaatayFebruary 26, 2013.Barameter aan la aqoon|ciwaan= ignored (caawin);Hubi qiimaynta taariikhda:|archive-date= (caawin)