Den teologiske etikken er nært knytt til den allmenne og denfilosofiske etikken, både i innhald og metode.Dei ti boda iDet gamle testamentet har gjennom store delar avkristendommen si historie blitt sett på som ei samanfatning av ein felles etikk for alle menneske.Gud har etter kristen tru skapt allemenneske og gitt ei grunnleggjande etisk lov som gjeld for alle.

Jesu liv har ofte – både blantteologar ogfilosofar – vore framheva som eitideal for menneskelivet. Også når det gjeld etiskmetode og etiskargumentasjon, har den kristne etikken gjennom det meste av historia si stått i nær kontakt med den filosofiske etikken, noko han òg gjer i dag.

På den andre sida har den kristne etikken framheva bestemde normer og verdiar, og han har utvikla eigne etiske modellar som skil han frå filosofiske etikken. Teologisk sett blir normene og verdiane hevda å ha grunnlaget sitt iopenberringa, som ikkje utan vidare er tilgjengeleg for alminneleg menneskeleg erkjenning. I praksis er dei forankra iJesu liv ogforkynning, ifølgje forteljingane iDet nye testamentet.

Det er gjort mange forsøk på å samanfatte Jesu liv og forkynning som grunnlag for ein spesiell kristen etikk. Eit klassisk forsøk ligg i deimonastiske løfta (klosterløfta) omlydnad,fattigdom ogkyskleik. I desse punkta samanfattar ein nokre sentrale sider ved Jesu liv som førebilete for livet tilmunkane ognonnene iradikal kristusetterfølging. Samanfatninga av Jesu etiske forkynning har ein ofte funne iBergpreika og i det doble kjærleiksbodet om å elske Gud over alle ting og sin neste som seg sjølv (Matteusevangeliet, kapittel 22, vers 36–40).

Imellomalderen tenkte ein gjerne at Jesu forkynning i Bergpreika var så radikal at ho ikkje kunne gjerast gjeldande for alle kristne – ho var reservert for livet iklostera, der kristusetterfølging blei sett i system på ein annan måte enn det som var mogleg i samfunnet elles.

Reformasjonen på 1500-talet braut med førestillingane til mellomalderkyrkja om at det kristne livet hadde to nivå – eitt i klosteret, basert på munkeløfta og Bergpreika, og eitt utanfor, basert på Dei ti boda. Forkynninga i Bergpreika blir no brukt iprotestantisk teologi først og fremst som ein spegel som skal vise alle menneske at dei i seg sjølve ersyndarar.

IfølgjeMartin Luther (1483–1546) er etikken iBergpreika eit grunnlag for det kristne livet – eit grunnlag som ein rett nok ikkje kan byggje samfunnet på, men som alle kristen ved hjelp avDen heilage ande kan basere sitt eige kristenliv på.Den reformerte kyrkja, vedJean Calvin (1509–1564), gjekk lenger enn den lutherske i forsøket på å nytte Jesu forkynning også som grunnlag for organiseringa av samfunnet.

Den lutherske tradisjonen har argumentert med den såkallatoregimentslæra, som trekkjer eit skilje mellom denrettferda som blir gjord gjeldande i den kristelege sfæren, og den rettferda som blir gjord gjeldande i denpolitiske sfæren. Samfunnet er bygd på denborgarlege rettferda som er forankra i skapinga og fornufta og er den same for alle, uavhengig av tru ogreligion. Denne rettferda må setjast ut i livet med makt, sidan synda finst i verda. Blant dei kristne rår derimot den kristne rettferda der ein ikkje får etter forteneste, men ut frånåde, og der ingen andre våpen enn ordet kan takast i bruk.

I teologien er etikk ein eigen deldisiplin innansystematisk teologi, men også den historiske teologien arbeider i stor utstrekning med etiske emne.

• kristendom
• etikk
• kristendommen si historie

• Andersen, Svend (2003).Som dig selv : en indføring i etik, 3. udg., isbn 87-7288-646-3
• Christoffersen, Svein Aage (2012).Handling og dømmekraft : etikk i lys av kristen kulturarv, 2. utg., isbn 9788215019789
• Thorbjørnsen, Svein Olaf & Heiene, Gunnar (2021).Kristen etikk. En innføring, 2. utg., isbn 82-15-04806-2
• Johansen, Kjell Eyvind & Vetlesen, Arne Johan (2000).Innføring i etikk, [rev. utg.], isbn 82-00-12993-4
• Wyller, Truls (1996).Etikkens historie, isbn 82-456-0049-0