Zhou-dynastiet vart etablert i 1046 fvt. då Zhou-klanen sigra overShang-dynastiet (ca. 1600–1046) i slaget ved Muye. Zhou hadde halde til langs Wei-elva, ei bielv tilGuleelva, og hadde truleg vorevasallar under Shang-dynastiet.Etnisiteten og språket deira er omstridd, men dei var truleg i slekt med både kinesarar og såkallarong som heldt til vest for territoriet til Shang.

Etter sigeren over Shang delte Zhou-herskarane Shang-territoriet og nyerobra område opp i len og delte dei ut til familie og viktige allierte; storkongen (wáng 王) gav forholdsvis store og fast avgrensa område somlensrike til dei fornemsteklanane, som gjennom arvefølgje beheldt og administrerte dei. Det vart innført eit detaljerthierarki, der rikshovudstaden, omgitt av kron-lenet, vart lagt i nærleiken av noverandeXi'an.

Kinesisk kultur gjorde seg for første gong verkeleg gjeldande også i områda omkringYangtze-elva, som då var dominert av ikkje-kinesiske folkeslag. Fleire rike i sør, mellom dei Chu, vart langsamt trekt inn i den kinesiske kulturkrinsen.

Adelen kravde inn skattarin natura. Ein del gjekk vidare til det kongelege hoffet somtributt. Kongen var omgitt av eit veksandeembetsverk, med forvaltningsorgan for fellessaker som krigføring, offentlege arbeid, kult,justis og så vidare. Som innehavar av «mandatet frå himmelen» var kongen ein mellommann som skulle sikreharmonien mellom «himmelen sin veg» og «menneska sin veg».

Etter eit par hundre år byrja Zhou-kongen å miste taket påvasallfyrstane, som styrkte stillinga si både økonomisk og militært. Funksjonane til kongen vart deretter meir og meir avgrensa til det reintsakrale.

Frå 771 fvt. utøvde fyrstane fullstendig kontroll over kongen, og systemet utgjorde nærast einkonføderasjon av statar med einskapleg kultur. Hovudstadene til enkeltstatane vart sentrum for eit rikt og variert kulturliv. Aukande rivalisering mellom statane førte til lange krigar (400–200-talet, «dei krigande statanes tid»).

Zhou-hoffet hadde i namnet herredømme fram til 300-talet, då fleire av hertugane byrja å kalle seg kongar. Zhou-hoffet eksisterte heilt fram til 256 fvt., då Zhous direktestyrte len vart invadert av eit av desse kongedømma og den siste Zhou-kongen drepen. Dette kongedømmet varQin, som samlaKina og oppretta keisarriket i 221 fvt.

Den siste delen av Zhou-dynastiet fall saman med Kinas første og kanskje største kulturblomstring, då Kinas klassiske litteratur vart til. Omvandrandefilosofar spelte ei rolle som rådgivarar for fyrstane, som samla skarar av disiplar om seg og skipa lærdomsskular som underviste idialektikk, statsmannskunst og ritualvesen. Av desse konkurrerande retningane vart denkonfutsianske av størst historisk betydning.

Austre Zhou vart ein ekstremt formativ periode for Kina. Jamvel dei kinesiske orda for eigen etnisitet og kultur stammar frå denne perioden. Den enorme utviklinga særleg innanfor idear blir gjerne tilskrive den politiske fragmenteringa. Viktige tenkjarar somKonfutse,Zhuangzi,Laozi, Mozi,Mengzi ogXunzi levde alle i denne perioden. Dei fleste hadde Kinas politiske kaos som utgangspunkt for filosofering.

Også i materiell kultur vart det gjort framsteg (jernet kom i bruk mot slutten av Zhou,kamelen ogeselet på 200-talet fvt.,plog trekt avoksar på 600-talet fvt.,matpinnar,lakk og betre skrivereiskapar). Samfunnsstrukturen vararistokratisk-oligarkisk med eit utprega skilje mellomadelen og folket. Storparten av befolkninga var landsbybønder som budde i hòler i løssjord (som til dels enno iShanxi) eller i hytter av stampa jord. Dei fekkbruksrett til jorda, som adelen åtte. Avlinga bestod avris,kveite,hirse,hamp,silke og så vidare. Til husdyra høyrde ogsåvassbøffelen, som var trekkdyr.

• Kinas historie
• Kinas forhistorie
• Periodisk oversikt over Kinas historie
• Xia-dynastiet (2200 til 1800-/1700)
• Shang-dynastiet (1760–1122 fvt)
• Zhou-dynastiet (1050–221 fvt.)
• Qin- og Han-dynastia (221 fvt.–220 evt.)
• Tang-dynastiet (618–907)
• Song-dynastiet (960–1279)
• Yuan-dynastiet (1280 til 1368)
• Ming-dynastiet (1368–1644)
• Qing-dynastiet (1644-1911)
• Republikken Kinas historie (1912-1949)
• Folkerepublikken Kinas historie (1949-1997)
• Kinas samtidshistorie