Saksakielâ sárnumkuávluh maailmist
Saksakielâ sárnumkuávluh Euroopist Virgálâš kielâ já kuávlu váldukielâ
Virgálâš kielâ, mut ij kuávlu váldukielâ
Virgálâš ucceeblovokielâ
Ucceeblovokielâ, mut ij virgálâš sajattâh
Saksakielâ (Deutsch teikâdie deutsche Sprache) liiviestârgermaanlâš kielâ, mon sárnuh suulân 100 miljovn olmožid pirrâ maailm.
Saksakielâ lii virgálâš kielâ ubâSaksaast,Nuorttâriijkâst jáLiechtensteinist. Tot lii meid ohtâ virgálâš kielâinBelgiast,Luxemburgist,Sveeicist jáBolzano provinsistItaliast. Tai lasseen saksakielâ lâiNamibia virgálâš kielâ iivij 1884–1919 já iivij 1984–1990.
| А а | Ä ä | B b | ẞ ß | C c | D d | E e | F f |
| G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
| O o | Ö ö | P p | Q q | R r | S s | T t | U u |
| Ü ü | V v | W w | X x | Y y | Z z | | |
Puustav ẞ kiävttooSaksaast jáNuorttâriijkâst, mut tot ij kevttuuSveeicist. Ton saajeest sveicciliih kevttih "ss" ađai kyehti "s".
Saksakielâ vokaleh[1]Uánihis vokaleh
- a /a/
- e /ɛ/
- i /ɪ/
- o /ɔ/
- u /ʊ/
- ä /ɛ/
- ö /œ/
- ü /ʏ/
- er [ɐ]
- r [ɐ̯] vookaal maŋa
Diftoŋeh já kuhes vokaleh
- ei/ai/ay/ey /aɪ̯/
- au /aʊ̯/
- eu/äu /ɔʏ̯/
- a/aa/ah /aː/
- e/ee/eh /eː/
- i/ih/ie/ieh /iː/
- o/oo/oh /oː/
- u/uh /uː/
- ä/äh /ɛː/ tai /eː/
- ö/öh /øː/
- ü/üh /yː/
Konsonanteh
- b /b/, [p] sääni loopâst
- c /t͡s/, /k/
- ch [x] a, o teikâ u maŋa, mudoi [ç]
- chs /ks/, /xs/ tai /çs/ morfeemrääjist
- ck /k/
- d /d/, [t] sääni loopâst
- dt /t/
- dsch /d͡ʒ/
- f /f/
- g /ɡ/, [ç] ig-loppâsiijn saanijn, mudoi [k] sääni loopâst
- h /h/
- j /j/
- k /k/
- l /l/
- m /m/
- n /n/
- ng /ŋ/, /nɡ/ kuálussaanijn
- p /p/
- pf /p͡f/
- ph /f/
- qu /kv/
- r /ʀ/, /ʁ/ tai /r/
- s [z] sääni aalgâst já vokalij kooskâst, [ʃ] ovdil p teikâ t staavvâl aalgâst, mudoi [s]
- sch /ʃ/, [sç] ko s-loppâsijn saanijn lii kiäjus -chen
- ß (ss) /s/
- t /t/
- th /t/
- ti /t͡sɪ̯/ kiäččusijn tion, tiär, tial, tiell, mudoi /tɪ/
- ts /t͡s/
- tsch /t͡ʃ/
- tz /t͡s/, uánihis vookaal maŋa
- tzsch /t͡ʃ/
- v /f/, /v/ lovnâsaanijn (ij sääni loopâst)
- w /v/
- x /ks/
- z /t͡s/
- zsch /t͡ʃ/
JurgâlusTaat artikkâl teikkâ uási tast lii jurgâlum ereskielâlâš Wikipedia artikkâlist.
Algâalgâlâš artikkâl:
fi:Saksan kieli
