TgaWikipidya yat tsanayt nɣ d asamu amuṭṭun igan ilelli nɣ aḥuṛṛi illan s ɣaydd ntutlayin, tettuyskar d tettuyɛdal fad ad tg yat twuri n umyawas innurẓmn i kraygat yan, xdmn gis agudi n imaratn nna gis ittaran bla ad gis rbḥn nɣ ad gis amẓntiɣrad[1], s uwttas ad tgtussna yat tɣawsa igan fabuṛ ur iqqan ad dars yili atig d kraygat yan dars azrf ad iɣr d ad yaqqra ɣayli ittiri[2]. Tga Wikipidya yan zɣ iɣbula n lmɛlumat nna akk imqqurn d nna akk ittuyssan ɣ umaḍal ɣ ammas n wantirnit, d nttat yat zɣ smuss d mraw isitn lli d ttkkan middn bzaf s tṣnif lli tskrAliska ɣ wayyur n yunyu 2020[3]. Ar takka tsanayt ad yan lmuḥtawa igan fabuṛ d bla n id lichar. Tumẓ tttmrslt n Wikimidya d nttat ad sis ittklfn, tga tmrslt ad yat tmaddast ur igi awttas nnsiqariḍn, ar t ttmwaln middn ɣar s tiwisi d tabarruɛat[4].
Ibda usit ad n Wikipidya ɣ 15 yanayr 2001 s ifassn nJimi Wilz dLari Sanjr, d Sanjr ad as ifkan yism ad, ism ad n Wikipidya ibḍa f snat tguriwin, Wiki s unamk n Bzrba zɛma da gis ttafat lmɛluma dɣya, d Pidya lli d ikkan tguri n Encyclopedia. Lliɣ bḥra tbda tkka-tt-inn ɣar s tutlayttanglizt, mac dɣya sliɣ d gis baynt tutlayin yaḍni lli tn ikkan xtalfn cwiya ɣ lmuḥrawa lli tn gis kkant ula tɣarast n tirra nnsnt. Ɣil ad llan uggar n 300 id wikipidya, tin tanglizt ad akk gisn imqqurn d tṭṭaf uggar n 5 id mlyun n imgradn. Ɣ kulci wikipidyat, llan kra n 40 id mlyun n imgradn s 300 tutlayt. Ɣ fibrayr 2014 tettuyẓra wikipidya kra n 18 id mlyar n twal d kra n 500 id mlyun n lvizitat kraygat wayyur.
Ɣ mars 2017 wikipidya tṭṭf uggar n 40 id mlyun n imgradn ifulkim zɛma mqqurn d ittyuran s yat tɣarast ifulkin. Ɣ 2015 tbdr tasɣunt n Natcr yat rrivyu ar gis tqaran 42 imgradn n tmassant zɣ yat tasanayt tga s yismBriṭanika nttat d Wikipidya, tufa masd ddiqqa n imgradn n Wikipidya taẓ i tin Briṭanika. Tasɣunt n Mkazin ula nttat tnna masd tasrtit n Wikipidya da tajjan kraygat yan ad gis yara mayad ad isɣlin atig n Wikipidya aylliɣ tga xkad lli tga ɣilad tuf akk tasanayin yaḍni lli ganin s iqariḍn
Ibda usnfar ad n Wikipidya sWikipidya tanglizt ɣ 15 yanayr n usggwas n 2001, tḍfartWikipidya tafransist. Dɣya sliɣd daɣ baynt tutlayin yaḍni ɣ ammas n usit ad. Tlkmd Wikipidya tanglizt s mlyun imgradn ɣ 1 mars 2006. Ɣ 20 cutanbir tlkmd wikipidya s mlyun imgradn ɣ uggar n 100 n tutlayin. d ar bdda tɣumu Wikipidya tanglizt talli akk izwarn ɣ lɛadad n imgradn s 2 id mlyun ɣ akudann gis 700 id walf n imgradn s 190 n tutlayin, gisn wid mẓẓiyn, ilin gisn ula wid mqqurn.
Ɣ iyyirn zwarnin n usggwas n 2006. Wikipidya gis 174 n nnusax nna ɣ llant uggar 100 imgradn. 51 gisnt uggar n 10 id waln n imgradn, d sa d mraw gisnt uggar n 50 id walf n imgradn. Ama tutlayin mqqurnin zun d Wikipidya tanglizt, tanfransist, talmanit, tapulunit, tajappunit, tahulandit, tabrtqqizt, taswidit, taṣbnyulit, tarusit d tafilnanditgisnt uggar n 100 id walf n imgradn kraygat yat gisnt.
Ama iɣ nra ad nsawl f tutlayin timaziɣin, tbdaWikipidya taqbaylit ɣ 14 abril n usggwas n 2007[5]. Ɣ 12 mars 2015 gis 2387 n imgradn d 4939 n willi gis itxdamn nɣ xdmn yad gis waxxa ɣir yat twal. Ama tutlayin timaziɣin yaḍna llan ka sul ɣ Inkubatur.
Taṭawwur n tamatart n Wikipidya
Zɣ lliɣ tbda – tigira n 2001
6 dujanbir 2001 – 2003
13 uktubr 2003 – 13 may 2010
Tamatart n ɣilad
Wikipidya ikka-tt-inn iga yan usnfar n tgrumsna yaḍn qqarn as Nupidya
Ɣ umzwaru, Wikipidya iga ansmad i usnfar Nupidya. Wad iggʷran iga yan usnfar n tgrumsna igan fabur ɣ ifili illan stnglizit, imgradn nns da tn ttaran imuzayn. Nupidya ittusnflul ɣ 9 maṛṣ 2000 ddu tilit n Bumis, yan waggur wantirnit.