Tutlayt Tawilant | |
---|---|
langue,langue vivante | |
Adusmil n | Tutlayin timaziɣin tigmuḍanin ![]() |
Tamazirt | Libya ![]() |
Autochtone de | Al Wahat ![]() |
Addad n tutlayt dar UNESCO | 4 sérieusement en danger ![]() |
Statut de langue Ethnologue | 8a moribond ![]() |
Tutlayt tawilant (ism adɣaran:Jlan n Awilen,tawilant nɣTawjilit[1][2]) tga yat tutlayt tamaziɣt nna illan ɣ imizi n unɣubu[3], tg zɣtutlayin timaziɣin tigmuḍanin ittyusawaln ɣ tɣla nAwjila ɣBrqa ɣLibya[4].
Tawilant tga agmam ɣ tṣṭṭat tamaziɣt n twja tafṛusyawit n tlutlayin, g tdurabbut ntutlayin timaziɣin tigmuḍanin. Taẓ ɣ mnnawt tɣawsiwin itɣdimsit mqqar tettyussiḍn is tlla ɣ imizi n unɣubu uggar s usutg n 2,000 ar 3,000[5] n imsiwln nna d iɣaman. YUNISKU (UNESCO) ar tettini mas d tutlayt ad taẓ bahra i inɣubu acku imsiwln akkʷ imẓẓiyn zrin awtay n wammas (45-65 n usggʷas).[4]
Zrint tutlayin timaziɣin gLibya ddu tɣllabit ɣ uzmz n unbaḍ nMuɛmmaṛ Lgddafi, aylli yad inɣan mnnawt tmzarayin zun d tin Sukna irar tiyyaḍ ɣ imizi n unɣubu (zun d Tawilant d Tɣadamist). Igdl Lgddafi assmrs n tutlayin timaziɣin, inakṛ akkʷ ili n imaziɣn lliɣ inna « Ar aqqrayat i yixfawn nnun s aynna tram ɣ tgʷmma-nnun -Imaziɣn, Tarwa n cciṭan, ur ss mit- macc ha nn tgam ɣar ilibiyn kud nna tffɣm tigʷmma nnun ».[6] Ddu unbaḍ nns kigan n imɣnasn f izrfan n ufgan (kcmn gisn imsnilsn zɣ tmizar yaḍn), aylli igan tamntilt n usar n umlan imaynutn f tutlayin timaziɣin g Libya d tdrusi n mad fllas ittyuran, mqqar s tɛṛabt, ɣ lantirnit.