| Sremska zemlja Kraljevina Srbija Zemlja kralja Stefana | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
 Sremska zemlja sa severnim granicama na Dunavu i Savi (prema mišljenju većine istoričara). | |||||||
| Geografija | |||||||
| Kontinent | Evropa | ||||||
| Regija | Balkan | ||||||
| Glavni grad | Debrc,Beograd | ||||||
| Društvo | |||||||
| Religija | Pravoslavlje | ||||||
| Vladavina | |||||||
| Oblik vladavine | Kraljevina | ||||||
| Titula vladara | Kralj | ||||||
| Vladar | Stefan Dragutin | ||||||
| Drugi vladar | Stefan Vladislav II | ||||||
| Istorijsko doba | Srednji vek | ||||||
| Osnivanje | 1282. | ||||||
| Prestanak | 1325. | ||||||
| Događaji | |||||||
| Prethodnici i naslednici | |||||||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||||||
.svg) | Kraljevina Srbija u srednjem veku | Kraljevina Srbija u srednjem veku | | ||||
.svg) | Kraljevina Ugarska | Kraljevina Ugarska | | ||||
Sremska zemlja (срѣмьска землѩ), u zapadnim narativnim izvorima poznata i kaoKraljevina Srbija (latinski:Regnum Servie), iliZemlja kralja Stefana (ital.terra del re Stefano), bila je srednjovekovna, najpre vazalna, a potom samostalnasrpska država, čije se središte nalazilo u Donjem Sremu (današnjojMačvi). Prva prestonica kraljevine bio jeDebrc (između Beograda iŠapca), a kasnije je rezidencija kralja premeštena uBeograd. Vladar ove kraljevine bio je kraljStefan Dragutin, a nasledio ga je sinStefan Vladislav II.
Ova država je u literaturi poznata pod različitim nazivima:Sremska zemlja,Sremska kraljevina,[3]država Sremske zemlje,[4]Dragutinova država,država kralja Dragutina,Kraljevina Srbija (latinski:Regnum Serviae),zemlja kralja Stefana itd. U periodu vazalstva je nazivana iTeritorija kralja Dragutina,Oblast kralja Dragutina,Dragutinova oblast itd.
Sremska zemlja je, prema mišljenju većine autora, imala severne granice na Dunavu i Savi i obuhvatala je Donji Srem (Mačvu),Beograd, deloveŠumadije,Podrinje,Braničevo,Kučevo,Usoru iSoli, dok je prema nekim autorima (Dejan Mikavica,[5] Stanoje Stanojević,[6][7] Aleksa Ivić,[8] Benjamin Fon Kalaj,[9] Milojko Brusin,[10] Miomir Filipović[11]) obuhvatala i Gornji Srem (današnjiSrem). Kralj Dragutin se takođe, prema tradiciji, smatra osnivačem sremskih manastiraBešenova,Velike Remete iMale Remete.
Stefan Dragutin je prvobitno bio kralj Srbije od 1276. do 1282. godine. Slomio je nogu, dok je jahao pored grada Jelače, a nakon tog događaja došlo je do Deževskog sporazuma: presto je predao bratu Milutinu koji se obavezao da će ga posle njegove smrti naslediti Dragutinovi potomci.
Dragutin je posle odricanja od srpskog prestola na saboru u Deževu zadržao vlast nad nekim severnim delovima države. Pošto je svog sina Vladislava oženio nećakom ugarskog kralja Andrije II, Dragutin je kao nasledni posed dobio Mačvu saBeogradom, Usoru, Soli, i oblasti južno odBeograda. Dragutin se u srpskim rodoslovima označava kao «sremski kralj», a u delu literature se njegova nova država naziva Sremska zemlja. Prva Dragutinova prestonica je bio gradDebrc (između Beograda i Šapca), da bi kasnije svoje sedište premestio u Beograd. Beograd je prvi put ušao u sastav srpske države za vreme kralja Dragutina, a Dragutin je bio prvi srpski vladar koji je vladao iz ovog grada.
U to vreme, imenomSrem su nazivane dve teritorije:Gornji Srem (današnjiSrem) iDonji Srem (današnjaMačva). Dragutinova Sremska zemlja je u stvari obuhvatala Donji Srem. Neki autori misle da je Stefan Dragutin takođe vladao i Gornjim Sremom iSlavonijom, ali drugi autori pominju drugog lokalnog vladara, koji je vladao Gornjim Sremom. Ime ovog vladara je biloUgrin Čak. Krajem 13. veka, Dragutin je proširio svoju državu na Braničevo i Kučevo.
Zajedno sa bratom Milutinom, Dragutin je za vreme svoje vladavine ratovao protivVizantije, Bugara i Tatara. Potonja saradnja Milutina sa Vizantijom je povredila Dragutinove interese, te dolazi do građanskog sukoba između dva brata 1301-1312/3 godine. Pošto je bio u ratu i sa bratom i sa ugarskim kraljem, Karlom Robertom, odlučio je da se izmiri sa Milutinom 1312. godine. Uspostavile su se stare granice. Ubrzo se teško razboleo i zamonašio primivši ime Teoktist. Svoju državu je dao na upravu sinuVladislavu II. Umro je1316. godine.
Posle smrti kralja Dragutina, Stefan Vladislav II je počeo da vlada državom svog oca, ali ga je ubrzo kralj Srbije,Milutin, pobedio i zatvorio. Posle Milutinove smrti (1321. godine), Vladislav je oslobođen i ponovo je, uz pomoć Mađara i bosanskog banaŠubića, zavladao zemljama svog oca, ali su ga pobedile pristalice kralja SrbijeStefana Dečanskog (Milutinovog naslednika) u blizini Rudnika. Vladislav se1324. godine sklonio uUgarsku. Posle toga zemljama kralja Vladislava uBosni (Usorom i Soli) je zavladao banStefan II, a okoMačve su se vodili dugi sporovi izmeđuSrba iMađara. Kralj Vladislav je umro u Ugarskoj posle 1326.
Kralj Stefan Dragutin je u periodu posle odricanja od srpskog prestola na saboru u Deževu bio vazal svog brata, kralja Stefana Uroša II — Milutina. Nakon 1284. godine, Dragutin je jednovremeno bio vazal srpskog i ugarskog kralja.[12] Krajem 13. veka, Kraljevina Ugarska je bila zahvaćena unutrašnjim sukobima, zbog kojih je usledila njena dezintegracija, odnosno raspad na teritorije „oligarha“, osamostaljenih gospodara, koji su vladali prostranim teritorijama. Usled ovakvih okolnosti, i kralj Stefan Dragutin je postao jedan od ovih osamostaljenih gospodara.[13]
