Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Prijeđi na sadržaj
Wikipedija
Pretraga

Metanol

Izvor: Wikipedija
Metanol
Strukturna formula
Strukturna formula
Model
Model
Model metanola
IUPAC ime
 
metanol
Drugi nazivihidroksimetan
metil alkohol
metil-hidrat
karbinol
Identifikacija
CAS registarski broj67-56-1 DaY
PubChem[1][2]887
ChemSpider[3]864 DaY
UNIIY4S76JWI15 DaY
KEGG[4]D02309
MeSHMethanol
ChEBI17790
ChEMBL[5]CHEMBL14688 DaY
RTECS registarski broj toksičnostiPC1400000
Jmol-3D slikeSlika 1

InChI=1S/CH4O/c1-2/h2H,1H3 DaY
Kod: OKKJLVBELUTLKV-UHFFFAOYSA-N DaY

InChI=1S/CH4O/c1-2/h2H,1H3

Svojstva
Molekulska formulaCH4O
Molarna masa32.04 g mol−1
Agregatno stanjebezbojna tečnost
Gustina0.7918 g/cm³, tečnost
Tačka topljenja

–97 °C (176 K)

Tačka ključanja

64.7 °C (337.8 K)

Rastvorljivost uvodiPotpuna
pKa~ 15.5
Viskoznost0.59 mPa·s na 20 °C
Dipolni moment1.69D (gas)
Opasnost
EU-klasifikacijaZapaljiv (F)
Otrovan (T)
NFPA 704
3
3
0
 
R-oznakeR11,R23/24/25,R39/23/24/25
S-oznake(S1/2),S7,S16,S36/37,S45
Tačka paljenja11 °C
Srodna jedinjenja
Srodnajedinjenja/alkoholietanol
butanol
Srodna jedinjenjametil-hlorid
metoksimetan



Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose nastandardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala

Infobox references

Metanol ilimetil alkohol, je najprostijialkohol. Vrlo je otrovan (količina od 30 ml može usmrtiti čovjeka ili izazvati trajno sljepilo). U savremenoj industrijskoj proizvodnji zauzima najvažnije mjesto, u odnosu na druge alkohole. Njegova formula jeCH3OH.

Dobivanje

[uredi |uredi kod]

Metanol se nekada dobijaosuhom destilacijom drveta. Danas se najčešće dobiva izvodika (H) iugljen monoksida (CO), na povišenoj temperaturi i pritisku, uz prisustvokatalizatora:

CO + 2H2 ----> CH3OH (p=200-300 bar; t=300-400 °C)

Upotreba

[uredi |uredi kod]

Metanol se koristi kao pogonsko gorivo kod automobilskih motora gdje je potrebna velika snaga te visoka izdržljivost protiv detonacije (neželjeno samozapaljenje goriva kada se klip nalazi u "pogrešnom" položaju). Metanol sadrzi 50% kiseonika što pospjesuje sagorjevanje u motorima sa unutrašnjom sagorjevanjem, ima veći stepen iskoristenja od benzina, ima izrazito visok oktanski broj od RON130, te ima izvrsna rashladna svojstva. Izduvni gasovi su čistiji od benzina i sadrže manje CO2. Mana metanola kao pogonskog goriva je da sadrži polovinu energije benzina po jedinici zapremine te je potrebno ubrizgati duplo više metanola da bi sagorjevanje bilo potpuno. Osim toga djeluje korozivno i toksičan je pa seetanol radije koristi kao ekoloska zamjena metanolu. Radne temperature su im slične, metanol preko +13'C doketanol ima preko +11'C te se oba koriste samo kao "ljetno" gorivo u visokim koncentracijama. Zimi se metanol koristi uz primjese acetona (nekoliko procenata) koji mu povećava opseg radne temperature. Upotrebljava se kao odličan rastvarač , kao polazna supstancija za mnoge organske sinteze, a znatne količine se troše za denaturisanje etanola .

Derivati

[uredi |uredi kod]

Derivat metanola,2-metoksi-2-metil-propan (MTBE = metil-tert-butil-eter), danas vrlo važan sastojakbezolovnog benzina, koji ga sadrži i više od 10%. MTBE povisujeoktanski broj benzina i zamjenjuje škodljivotetra-etil-olovo (Pb(C2H5)2), koje se još od1921. godine dodajebenzinu, kaoantidetonator.

Dobijanje MTBE-a

[uredi |uredi kod]

MTBE se dobiva prevođenjem para metanola i2-metil-propena preko pogodnog katalizatora, pri povišenom pritisku i tempretaturi:

  • CH3OH + CH2=C(CH3)-CH3 ----> CH3-O-C(CH3)2-CH3

Reakcije metanola

[uredi |uredi kod]

Metanol se ujetrioksidira umetanal (formaldehid), koji uzrokujekoagulacijuprotoplazme:

  • CH3OH ----> CH2=O + H2O

Osobine

[uredi |uredi kod]
OsobinaVrednost
Broj akceptora vodonika1
Broj donora vodonika1
Broj rotacionih veza0
Particioni koeficijent[6] (ALogP)-0,4
Rastvorljivost[7] (logS, log(mol/L))0,7
Polarna površina[8] (PSA,Å2)20,2

Izvori

[uredi |uredi kod]
  1. ↑Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.  edit
  2. ↑Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1. 
  3. ↑Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.  edit
  4. ↑Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H. 
  5. ↑Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.  edit
  6. ↑Ghose, A.K., Viswanadhan V.N., and Wendoloski, J.J. (1998). „Prediction of Hydrophobic (Lipophilic) Properties of Small Organic Molecules Using Fragment Methods: An Analysis of AlogP and CLogP Methods”. J. Phys. Chem. A 102: 3762-3772. DOI:10.1021/jp980230o. 
  7. ↑Tetko IV, Tanchuk VY, Kasheva TN, Villa AE. (2001). „Estimation of Aqueous Solubility of Chemical Compounds Using E-State Indices”. Chem Inf. Comput. Sci. 41: 1488-1493. DOI:10.1021/ci000392t. PMID 11749573. 
  8. ↑Ertl P., Rohde B., Selzer P. (2000). „Fast calculation of molecular polar surface area as a sum of fragment based contributions and its application to the prediction of drug transport properties”. J. Med. Chem. 43: 3714-3717. DOI:10.1021/jm000942e. PMID 11020286. 

Literatura

[uredi |uredi kod]

Vanjske veze

[uredi |uredi kod]
Portal Hemija
Metanol naWikimedijinoj ostavi
(0°)
Primarni alkoholi (1°)
Sekondarni alkoholi (2°)
Tercijarni alkoholi (3°)
Izvor:https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Metanol&oldid=42283677
Kategorije:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp