LGBT+ (el-dži-bi-ti-plus) je inicijalizam koji pokriva različiteneheteroseksualne orijentacije inecisrodne identitete u govoru. Inicijalizam se može odnositi na bilo koju osobu kojanije heteroseksualna ilicisrodna, a ne samo na osobe homoseksualne, biseksualne i transrodne orijentacije. Varijacija LGBT upotrebljava se od devedesetih godina 20. veka. Uz svoje varijante funkcioniše kao krovni termin za višeseksualnih orijentacija irodnih identiteta. Pojam LGBT+ je adaptacija inicijalizmaLGBT, koji je po sebi adaptacija inicijalizmaLGB. Termin LGB je počeo zamenjivati termin „gej” kako bi obuhvatio više članovaLGBT+ zajednice počev od sredine osamdesetih godina. Kraći termin LGB se i dalje upotrebljava onda kada se iz razgovora isključuju transrodne osobe, često od strane anti-trans aktivista.[1] Radi isticanja te sveobuhvatnosti varijantaLGBTK (engleski:LGBTQ) sadrži slovoK (engleski:Q) za one koji se identifikuju kaokvir (engleski:queer) iliispituju svoj seksualni ili rodni identitet (engleski:questioning).
Duži akronimi su izazvali kritike zbog njihove dužine, koji se ponekad nazivaju „alphabet soup“ (prijevod: supa od slova).
Pojam LGBT+ je adaptacija inicijalizmaLGBT,[3] koji je po sebi adaptacija inicijalizmaLGB. Termin LGB je počeo zamenjivati termin gej kako bi obuhvatio više članovaLGBT+ zajednice počev od sredine osamdesetih godina.[4] Kraći termin LGB se i dalje upotrebljava onda kada se iz razgovora isključuju transrodne osobe.[5][6]
Početkom 1950-ih uSAD, gej magazini, organizacije i klubovi su počeli da koriste terminhomofil kako bi istakli da u homoseksualnim vezama postojiljubav, a u prvoj polovini20. veka se pojavljuje i rečlezbejka.[20] Rečhomofil je korišćena u pozitivnom smislu uzapadnoevropskim zemljama i SAD tokom 1950-ih, 60-ih i 70-ih, kada prestaje da se koristi i zamenjuju je rečigej ihomoseksualac.[21][22]
Prvi široko korišćeni izraz,homoseksualac, koji se sada koristi prvenstveno u naučnom kontekstu, nekad je nosio negativne konotacije.Gej je postao popularan termin tokom 1970-ih u SAD.[14]
Kako su lezbejke sve više ulazile u pažnju javnosti, fraza „gej i lezbejka" koristila se sve češće.[23] Spor oko toga da li primarni fokus njihovih političkih ciljeva treba da budefeminizam iliprava homoseksualaca doveo je do raspuštanja nekih lezbejskih organizacija, uključujući Kćeri Bilitisa, koju su osnovali Del Martin i Phillis Lyon,[24] ali se rasformirala 1970. zbog sporova oko toga koji cilj treba da ima prednost.[25] Kako je jednakost bila prioritet zalezbejske feministkinje, disparitet uloga između muškaraca i žena ili butch i femme smatran jepatrijarhalnim. Lezbejske feministkinje su izbegavale igrurodnih uloga koja je bila rasprostranjena u barovima, kao i percipiranišovinizam gej muškaraca; mnoge lezbejske feministkinje su odbile da rade sa gej muškarcima ili da se prihvate njihovih ciljeva.[26]
Lezbejke koje su imale esencijalistički stav, da su rođene kao homoseksualci i koristile deskriptor „lezbejka“ da definišu seksualnu privlačnost, često su smatrale da suseparatistička mišljenja lezbejki-feministkinja štetna za prava homoseksualaca.[27] Biseksualne i transrodne osobe su takođe tražile priznanje kao legitimne kategorije unutar šire manjinske zajednice.[23]
Posle promena nakonStounvolske pobune1969. godine uNjujorku, kasnih 1970-ih i ranih 1980-ih, neki gejevi i lezbejke su manje prihvatalibiseksualne ilitransrodne osobe.[5][28] Kritičari kažu da transrodne osobe glumestereotipe i da su biseksualci jednostavno gej muškarci ili lezbejke koji se plaše daizađu i budu iskreni u vezi sa svojim identitetom.[28][29] Svaka zajednica unutar šire LGBT zajednice se borila da razvije sopstveni identitet, uključujući da li treba i ako da, kako da se uskladi sa drugimrodnim i zajednicama zasnovanim naseksualnim orijentacijama, ponekad isključujući druge podgrupe; ovi sukobi traju do danas.[5] LGBTK aktivisti i umetnici kreirali su postere kako bi podigli svest o ovom pitanju od početka pokreta.[30]
Otprilike 1988. godine, aktivisti su počeli da koriste inicijalizamLGBT u Sjedinjenim Državama.[31] Tek 1990-ih unutar pokreta, gej, lezbejke, biseksualne i transrodne osobe su stekle jednako poštovanje.[5] Ovo je podstaklo neke organizacije da usvoje nova imena, kao što je GLBT istorijsko društvo uradilo1999.[32] Iako je LGBT zajednica prošla kroz mnogo kontroverzi u vezi sa univerzalnim prihvatanjem različitih grupa članova (posebno biseksualne i transrodne osobe su ponekad bile marginalizovane od strane šire LGBT zajednice), terminLGBT je bio i ostao pozitivan simbol inkluzije.[5][7]
Uprkos činjenici da inicijalizamLGBT nominalno ne obuhvata sve pojedince u manjim zajednicama (pogledajtevarijante u nastavku članka), termin je opšte prihvaćen da uključuje one koji nisu posebno identifikovani u njemu.[5][7] Upotreba terminaLGBT je tokom vremena u velikoj meri pomogla u dovođenju inače marginalizovanih pojedinaca u jednu širu zajednicu.[5][7] Transrodna glumicaKendis Kejn je2009. godine opisala LGBT zajednicu kao „poslednju veliku manjinu", napominjući „da još uvek možemo biti otvoreno uznemiravani" i „da nas prozivaju na televiziji".[33]
U 2016. godini,GLAAD-ov (engleski:Gay & Lesbian Alliance Against Defamation,sh.Gej i lezbejski savez protiv klevete, danas poznat samo po skraćeniciGLAAD) referentni vodič za medije navodi da jeLGBTK preferirani inicijalizam, budući da više uključuje mlađe članove zajednica kojima jekvir preferirana etiketa.[34] Međutim, neki ljudi smatrajukvir pogrdnim izrazom koji potiče izgovora mržnje i odbacuju ga, posebno među starijim članovima zajednice.[35]
BritanskiYouGov je anketiranjem 969 kvir Britanaca u maju i junu 2023. godine došao do podataka da 42% ispitanih koristi termine LGBTK i LGBTK+, 29% koristi LGBT i LGBT+, dok 13% koristi LGBTKIA i LGBTKIA+. Među osobama između 16 i 24 godine, LGBTK+ je termin koji koristi 41% ispitanih.[36]
Postoje mnoge varijante, kao i varijacije koje menjaju redosled slova, uključujućiLGBT+.[38][39]
Postoje i druge uobičajene varijante, kao što suLGBTKIA (engleski:LGBTQIA),[40] sa „A” koje označavaaseksualnost,aromantičnost iliarodnost,[41] iLGBTKIA+, gde „+“ predstavlja one koji su deo zajednice, ali koje inicijalizam LGBTK ne obuhvata tačno ili ne odražava njihov identitet.[42]
Duži akronimi su izazvali kritike zbog njihove dužine,[43][44][45] koji se ponekad nazivaju „alphabet soup“ (iliti supa od slova).[46]
Iako su identični po značenju,LGBT može imati višefeminističku konotaciju odGLBT-a jer stavlja „L“ (za „lezbejku“) na prvo mesto.[5]LGBT takođe može uključivati dodatna slova „K” i/ili „I” ili „P” zakvir iliispitanje, tj.preispitivanje (engleski:Questioning, ponekad skraćeno znakom pitanja umesto slovom) proizvodeći varijanteLGBTK,LGBTI iLGBTKI (engleski:LGBTQ iengleski:LGBTQQ).[47][48][49]
Redosled slova nije standardizovan; pored varijacija između pozicija početnog „L” ili „G” koje su već pomenute, manje uobičajena slova, ako se koriste, mogu se pojaviti gotovo bilo kojim redosledom.[5] U Španiji se koristiLGTB, odnosno preokretanje slova „B“ i „T“.[50] Varijantni termini obično ne predstavljaju političke razlike unutar zajednice, već jednostavno proizilaze iz toga šta pojedinaci i grupe preferiraju.[51]
Dok neki ljudi tvrde dapanseksualnost,poliseksualnost,omniseksualnost iseksualna fluidnost potpadaju pod krovni terminbiseksualac (i stoga se smatraju delom biseksualne zajednice), drugi se ne slažu i tvrde da iako ti identiteti imaju neke zajedničke karakteristike, ipak su različiti.[52][53] U samoj biseksualnoj zajednici postoji konfuzija šta to znači biti biseksualan, a šta panseksualan i poliseksualan. ČasopisRoling Stoun (engl.Rolling Stone) piše da neki ljudi veruju da se korišćenjem prefiksabi- isključuju članovi transrodne zajednice i rodno neusklađene osobe, da se fokus stavlja na privlačnost ka isključivo cisrodnim muškarcima i ženama i da su prefiksi kao što supan- iomni- (grčki:πᾶν;latinski:omni;sh.sve) prikladniji. Drugi tvrde da prefiks označava privlačnost ka dva (ili više) rodna identiteta.[54]
Neki koristeLGBT+ u značenju „LGBT i srodne zajednice“.[39]LGBTKIA (engleski:LGBTQIA) se ponekad koristi i osnovnom terminu dodaje kvir,međupolna (interseksualna) iaseksualna osoba.[55] Druge varijante mogu imati „N" zanesiguran (ili „U” zaengleski:unsure); „R” zaradoznao (ili „C" zaengleski:curious); drugo „T” zatransvestit; „DD” ili „2" zadvoduhovne osobe (ili „TS” zaengleski:two-spirited); „SS” ili „S” zastrejt saveznike (ili „SA” ili „A” zaengleski:straight allies).[56][57][58][59][60] Uključivanje strejt saveznika u LGBT akronim se pokazalo kontroverznim jer su mnogi strejt saveznici bili optuženi da koriste LGBT zagovaranje da bi stekli popularnost i status u poslednjih nekoliko godina,[61] a razni LGBT aktivisti su kritikovali heteronormativni pogled na svet određenih strejt saveznika.[62] Neki mogu dodati i „P“ zapoliamoriju, „H“ zaHIV pozitivne, ili „O“ zaostale.[5][63] InicijalizamLGBTIH koristi se uIndiji da obuhvati hidžratreći rodni identitet i srodnu subkulturu.[64][65] Dodavanje slova „D” označavademiseksualnost.[66]
Dodavanje terminasaveznici inicijalizmu izazvalo je kontroverzu,[67] a neki vide uključivanje „saveznika“ umesto „aseksualnog“ kao oblikaseksualnog brisanja.[68]
SličnoLGBTIKA+ (engleski:LGBTIQA+) označavalezbejka, gej, biseksualac, transrodna osoba, interseksualac, kvir/ispitivanje, aseksualan i mnoge druge termine (kao što sunebinarni i panseksualni).[69] „+” posle „A” može označavati drugo „A” koje predstavljasaveznike (engleski:allies).[70]
UKanadi se zajednica ponekad identifikuje kao LGBTK2 (engleski:LGBTQ2) (lezbejka, gej, biseksualna, transrodna, kvir i dva duha).[71] U zavisnosti od toga koja organizacija koristi akronim, izbor akronima se menja. Preduzeća iCBC (Kanadska radiodifuzna korporacija) često jednostavno koristeLGBT kao zamenu za bilo koju duži akronim, grupe privatnih aktivista često koristeLGBTK+,[72] dok pružaoci usluga javnog zdravlja favorizuju inkluzivnijiLGBT2K+ (engleski:LGBT2Q+) da bi se prilagodiliautohtonim narodima.[73] Neko vreme je organizacijaToronto prajda koristila mnogo duži akronimLGBTTIKI2SS (engleski:LGBTTIQQ2SA), ali ju je odbacila u korist jednostavnijeg teksta.[74] PremijerDžastin Trido je takođe kritikovan zbog upotrebe akronima 2DLGBTKIIA+ (engleski:2SLGBTQQIA+).[75]
Oni koji dodajumeđupolne osobe u LGBT grupe ili organizacije mogu koristiti prošireni inicijalizamLGBTI (engleski:LGBTI)[78][79] iliLGBTIK (engleski:LGBTIQ).[80]
Odnosinterseksualaca prema lezbejskim, gej, biseksualnim, trans i kvir zajednicama je složen,[81] ali se interseksualne osobe često dodaju u LGBT kategoriju kako bi se stvorila LGBTI zajednica. Neki međupolni ljudi preferiraju inicijalizamLGBTI, dok bi drugi radije da ne budu uključeni kao deo termina.[79]Emi Koyama opisuje kako uključivanje interspolnih osoba uLGBTI može da negira adresiranje pitanja ljudskih prava specifičnih za međupolne osobe, uključujući stvaranje lažnog utiska „da su prava međupolnih osoba zaštićena“ zakonima koji štite LGBT osobe, i propuštanje da se prizna da mnoge međupolne osobe nisu deo LGBT zajednice.[82] OrganizacijaInterseks ljudska prava Australije navodi da neke interseksualne osobe privlače istopolne osobe, dok su druge heteroseksualne, ali da „LGBTI aktivizam se borio za prava ljudi koji su izvan očekivanih binarnih polnih i rodnih normi“.[83][84]Julius Kaggwa, aktivista za interseks i transrodna prava iz organizacijeInicijativa za podršku ljudima sa atipičnim razvojem pola (engleski:Support Initiative for People with atypical sex Development (SIPD)) je napisao da, „iako nam gej zajednica nudi mesto relativne bezbednosti, ona takođe ne shvata naše specifične potrebe“.[85]
Brojne studije su pokazale veće stope istopolne privlačnosti kod interseksualnih osoba,[86][87] sa australijskom studijom objavljenom 2016. o osobama rođenim sa atipičnim polnim karakteristikama koja je otkrila da 52% ispitanika nije heteroseksualno,[88][89] stoga je istraživanje interseksualnih subjekata korišćeno za istraživanje načina prevencije homoseksualnosti.[86][87] Kao iskustvo rođenja sa polnim karakteristikama koje se ne uklapaju u društvene norme,[90] međupolnost je termin drugačiji od transrodnosti,[91][92][93] dok su neke interseksualne osobe i interseksualne i transrodne.[94]
Sa inicijalizmimaLGBT iliGLBT se ne slažu svi koje oni obuhvataju.[96] Na primer, neki tvrde da transrodni i transseksualni ciljevi nisu isti kao kod lezbejki, homoseksualaca i biseksualnih (LGB) osoba.[97] Ovaj argument se usredsređuje na ideju da transrodnost ima više veze sa rodnim identitetom, ili razumevanjem osobe da li je ili nije muškarac ili žena, bez obzira na njihovu seksualnu orijentaciju.[5] LGB pitanja se mogu posmatrati kao pitanje seksualne orijentacije ili privlačnosti.[5] Ove razlike su napravljene u kontekstu političke akcije u kojoj se LGB ciljevi, kao što su zakonodavstvo oistopolnim brakovima i rad naljudskim pravima (koji možda ne uključuju transrodne i interseksualne osobe), mogu smatrati da se razlikuju od transrodnih i transseksualnih ciljeva.[5]
Verovanje u „lezbejski i gej separatizam“ (ne mešati sa srodnim „lezbejskim separatizmom“), smatra da lezbejke i gej muškarci formiraju (ili bi trebalo da formiraju) zajednicu koja se razlikuje i koja je odvojena od drugih grupa koje su inače uključene u LGBTK sferu.[98] Iako se ne čini uvek da imaju dovoljno podrške ili organizacije da bi se nazvalipokretom, separatisti su značajan, glasan i aktivan element u mnogim delovima LGBT zajednice.[98][99][100] U nekim slučajevima separatisti će poricati postojanje ili pravo na jednakost biseksualnih orijentacija i transseksualnosti,[99] ponekad vodeći javnubifobičnu itransfobičnu politiku.[98][99] Za razliku od separatista,Piter Tatčel iz LGBT grupe za ljudska prava OutRage! tvrdi da bi odvajanje transrodnog pokreta od LGB-a bilo „političko ludilo“, navodeći da:[101]
Kvirovi su, kao i transrodne osobe, rodno devijantni. Ne pridržavamo se tradicionalnih heteroseksističkih pretpostavki o muškom i ženskom ponašanju, jer imamo seksualne i emocionalne odnose sa istim polom. Trebalo bi da slavimo naše neslaganje sa mejnstrim pravim normama. [...]
Prikaz sveobuhvatne „LGBT zajednice“ ili „LGB zajednice“ takođe ne podržavaju neke lezbejke, gej, biseksualne i transrodne osobe.[102][103] Neki ne prihvataju ili ne odobravajupolitičku i društvenu solidarnost, vidljivost i kampanju za ljudska prava koja obično ide uz to, uključujući marševe i događajegej ponosa.[102][103] Neki od njih veruju da grupisanje ljudi sa neheteroseksualnom orijentacijom održava mit da je isticanje gej/lezbejskog/bi/aseksualnog/panseksualnog/itd. identiteta nešto što čini čoveka gorim od drugih ljudi.[102] Ovi ljudi su često manje vidljivi u poređenju sa više mejnstrim gej ili LGBT aktivistima.[102][103] Pošto je ovu frakciju teško razlikovati od heteroseksualne većine, uobičajeno je da ljudi pretpostavljaju da svi LGBT osobe podržavaju LGBT oslobođenje i vidljivost LGBT osoba u društvu, uključujući pravo da se život živi na drugačiji način od većine.[102][103][104] U knjiziAnti-Gej iz 1996. godine, zbirci eseja koju je uredioMark Simpson, koncept „uniformnog“ identiteta koji je zasnovan naLGBT stereotipima kritikuje se zbog potiskivanja individualnosti LGBT osoba.[105]
Pišući uBBC News Magazine2014. godine,Julie Bindel postavlja pitanje da li različite rodne grupe sada, „smućkane zajedno“ ... „dele ista pitanja, vrednosti i ciljeve?“ Bindel je predložila niz mogućih novih inicijalizama za različite kombinacije grupa i zaključuje da je možda došlo vreme da se savezi reformišu ili da konačno svi krenu krenu „svojim putem“.[106] Godine2015. skovan je slogan „Napustimo T“ (engleski:Drop the T) kako bi se ohrabrile LGBT organizacije da prestanu da podržavajutransrodne osobe; mnoge LGBT grupe su ovu kampanju naširoko osudile kaotransfobičnu.[107][108][109][110]
Alternativni termini
Mnogi ljudi su pokušali da pronađu generički termin koji bi zamenio brojne postojeće inicijalizme.[99] Reči kao što sukvir (krovni termin za seksualne i rodne manjine koje nisu heteroseksualne ili cisrodne) iduga su isprobane, ali većina njih nije široko prihvaćena.[99][111]
Kvir
Transparent na kom piše „Kvir oslobođenje, nedugin kapitalizam” tokom Parade ponosa uDablinu 2016. godine
Kvir ima mnogo negativnih konotacija prema starijim ljudima koji tu reč pamte kao ismevanje i uvredu i takva (negativna) upotreba termina se i dan danas nastavlja.[99][111] Mnogi mlađi ljudi takođe shvataju da jekvir politički nabijeniji termin odLGBT.[111][112]
↑Cahill, Sean, and Bryan Kim-Butler. "Policy priorities for the LGBT community: Pride Survey 2006." New York, NY: National Gay and Lesbian Task Force (2006).
↑Parent, Mike C.; DeBlaere, Cirleen; Moradi, Bonnie (jun 2013.). „Approaches to Research on Intersectionality: Perspectives on Gender, LGBT, and Racial/Ethnic Identities”. Sex Roles68 (11–12): 639–645. DOI:10.1007/s11199-013-0283-2. ISSN0360-0025.
↑Kennedy, Hubert C. (1980): «The "third sex" theory of Karl Heinrich Ulrichs», artículo en inglés, en la revistaJournal of Homosexuality, 6 (1-2): págs. 101-103; 1981.
↑Hirschfeld, Magnus (1904):Berlins Drittes Geschlecht (‘el tercer sexo en Berlín’).
↑„Marcha del Orgullo LGBTIQ” (es). Comisión Organizadora de la Marcha (C.O.M.O). Arhivirano izoriginala na datum 8 October 2002. Pristupljeno 2 December 2016.
↑„LGBT+ mental health” (en). LGBT+ mental health. Arhivirano izoriginala na datum 24 February 2022. Pristupljeno 2022-03-29.
↑40,040,1Merriam-Webster. „LGBTQIA”. Merriam-Webster. Arhivirano izoriginala na datum 7 January 2022. Pristupljeno 2021-01-07. »Definition of LGBTQIA: lesbian, gay, bisexual, transgender, queer/questioning (one's sexual or gender identity), intersex, and asexual/aromantic/agender«
↑41,041,1Kuykendall, Emily. „What the A in LGBTQIA+ Stands For” (en-US). Buddy Project. Arhivirano izoriginala na datum 21 May 2021. Pristupljeno 21 May 2021. »The A in LGBTQIA+ stands for asexual, aromantic, and agender[…]«
↑„LGBTQIA+” (en). www.uncw.edu. Arhivirano izoriginala na datum 31 August 2021. Pristupljeno 31 August 2021.
↑DeMarco, Linda; Bruni, Sylvain (18 July 2012). „No More Alphabet Soup”. The Huffington Post. 1527958. Arhivirano izoriginala na datum 3 February 2015.
↑Becker, Ron (2006). „Gay-Themed Television and the Slumpy Class: The Affordable, Multicultural Politics of the Gay Nineties”. Television & New Media7 (2): 184–215. DOI:10.1177/1527476403255830. ISSN1527-4764.
↑DeTurk, Sara (2011). „Allies in Action: The Communicative Experiences of People Who Challenge Social Injustice on Behalf of Others”. Communication Quarterly59 (5): 569–590. DOI:10.1080/01463373.2011.614209. ISSN0146-3373.
↑Richard, Katherine. „Column: "A" stands for asexuals and not allies”. The Maroon. Arhivirano izoriginala na datum 6 December 2013. Pristupljeno 29 December 2014. »That "A" is not for allies, that "A" is for asexuals. [...] Much like bisexuality, asexuality suffers from erasure.«
↑86,086,1Meyer-Bahlburg, Heino F.L. (January 1990). „Will Prenatal Hormone Treatment Prevent Homosexuality?”. Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology1 (4): 279–283. DOI:10.1089/cap.1990.1.279. ISSN1044-5463. »human studies of the effects of altering the prenatal hormonal milieu by the administration of exogenous hormones lend support to a prenatal hormone theory that implicates both androgens and estrogens in the development of gender preference ... it is likely that prenatal hormone variations may be only one among several factors influencing the development of sexual orientation«
↑Tatchell, Peter (24 June 2009). „LGB - but why T?”. Mothership Blog. Arhivirano izoriginala na datum 3 July 2009. Pristupljeno 18 March 2015. »To try and separate the LGB from the T, and from women, is political madness. Queers are, like transgender people, gender deviant. We don't conform to traditional heterosexist assumptions of male and female behaviour, in that we have sexual and emotional relationships with the same sex. We should celebrate our discordance with mainstream straight norms. The right to be different is a fundamental human right. The idea that we should conform to straight expectations is demeaning and insulting.«
↑Beyer, Dana; Director, ContributorExecutive; Maryl, Gender Rights (12 November 2015). „Gay Transphobia, 2015 Style”. HuffPost. Arhivirano izoriginala na datum 17 May 2019. Pristupljeno 1 June 2019.
↑Lapointe, Alicia (2016), Rodriguez, Nelson M.; Martino, Wayne J.; Ingrey, Jennifer C. i dr.., ur., „Postgay” (en), Critical Concepts in Queer Studies and Education: An International Guide for the Twenty-First Century, Queer Studies and Education (New York: Palgrave Macmillan US): 205–218, DOI:10.1057/978-1-137-55425-3_21, ISBN978-1-137-55425-3, pristupljeno 2021-06-09
↑Young, R M & Meyer, I H (2005) The Trouble with "MSM" and "WSW": Erasure of the Sexual-Minority Person in Public Health Discourse American Journal of Public Health July 2005 Vol. 95 No. 7.
↑Glick, M Muzyka, B C Salkin, L M Lurie, D (1994) Necrotizingulcerative periodontitis: a marker for immune deterioration and a predictor for the diagnosis ofAIDS Journal of Periodontology 1994 65 p. 393–397.
.jpg)
.jpg)