Teren na kojem se nalazi današnja Kinšasa bio je naseljen još odstarog vijeka, kao i sav obližnji kraj uz obale jezeraMalebo na rijeciKongo. Početkom19. vijeka tu su postojala dva selaplemena Bahumbu, Nshasa i Ntamo (kasnije poznat kao Kintamo), koja su trgovala s ljudima iz plemenaBateke uzvodno uz rijeku.
Henry Morton Stanley,američki istraživačvelških korijena u službibelgijskog kraljaLeopolda II., prvi jeEvropljanin koji je1877. dospio do tih krajeva. Uspio se udružiti s vladarima Kintamoa koji su se obogatili na trgovinislonovačom i tako steći značajnu prednost predFrancuzima koji su također uputili svoje ekspedicije u te krajeve (praktički je osigurao čitav Kongo Leopoldu). Kad se drugi put vratio u Kintamo1881. Stanley je izgradio trgovačku stanicu, koju je nazvao po imenu svog poslodavcaLeopoldvill iz koje je izrasla današnja Kinšasa.[2]
Kvart La Gombe u centru grada
Stanley je uspio malim prenosivimparobrodima značajno povećati promet po rijeci Kongo daleko uzvodno na sjever sve doKisanganija ali je Leopoldville ostao nevažno mjesto sve dok nije izgrađena željezničke pruga nizvodno do luke uMatadiju1898. Nakon što je izgrađennaftovod do Matadija -1914., porasla je važnost luke u Kinšasi jer se odtamo uzvodno prevozila brodovima.[2] Nakon tog je1920. otvorena avionska linija iz Kinšase doKisanganija. Zbog tog je dotadašnje administrativna sjedište kolonijeBelgijski Kongo premješteno izBome u Kinšasu1923. godine.[2]
Kako su nicali industrijski i lučki pogoni po gradu, tako su građeni i stambeni kvartovi uz njih,1930-ih izgrađeni su kvartovi Kinšasa, Barumbu i Lingwala pored luke. Nakon1950-ih izgrađeni su Lemba, Matete, i dijelovi Ndjilija na jugoistoku, za smještaj radnika uz novi industrijski kvart Limete, tad su izgrađeni Dendale (danas Kasavubu), Bandalungwa i Ngiri-Ngiri koji su danas postali centar društveno političkog života grada.[2]
Od1960. Leopoldville je postao glavni grad nezavisnog Konga. Odmah po stjecanju nezavisnosti Kongo je ušao u nevolje, nesmiljenu borbu za vlast, pod uticajem vanjskih sila, preko svojih unutrašnjih eksponenata (Lumumba,Mobutu,Kasavubu,Tshombe) takozvanuKongoansku krizu (1960. –1966.). Nakon drugog državnog udara na vlast se popeo general]]Mobutu on je u sklopu opće afrikanizacije zemlje prezvao grad u Kinšasu1966., a zemlju1971. uRepubliku Zair. Usprkos njegovoj diktatorskoj vladavini grad je doživio pravi demografski bum.
Sredinom1990-ih Kinšasa je postala fokus pobunjeničkih snaga protiv mobutovog režima. Oni su na kraju zauzeli Kinšasu1997. i natjerali Mobutua da napusti zemlju tj. prepusti vlast vođi pobunjenikaLaurentu Kabili. Međutim, unutrašnje napetosti i borbe po zemlji su se nastavile, tako da su Kinšasu preplavile brojne izbjeglice iz unutrašnjosti, tako da je grad ušao u razdoblje teških ekonomskih teškoća koje su se nastavile i u21. vijeku. Nadu da će biti bolje donijeli su prvi demokratski izbori u zemlji održani2006. kada je zemlja donijela novi ustav, ali se od tog ne vidi puno.[2]
Kinšasa se prostire duž obala rijekeKongo i velikog jezeraMalebo (35 x 23 km), kojeg formira rijeka uzvodno od grada.[2] Kongo je uzvodno plovan doKisanganija (a pritokama sve doBangui), ali nizvodno nije zbogLivingstonovih slapova koji se protežu u duljini od 350 km, sve do lukeMatadi. Kinšasa je udaljena 515 km odAtlanskog oceana. Sa sjeverne strane rijeke prostire seBrazzaville, glavni gradRepublike Kongo, tako je Kinšasa uzRim jedino mjesto na svijetu gdje se dva glavna grada nalaze jedan do drugog. Preko rijeke nema mostova već se promet odvija trajektima.
Grad leži na platou prosječne nadmorske visine od 280 do 350 metara na površini od 9965km² (uži centrar velik je 150 km²), okružen dobro obrađenomsavanom, prošaranom šumama. U široj okolici grada uzgaja semanioka,šećerna trska,kukuruz,kikiriki,grah ipalme uljarice.[2] Kinšasa je grad velikih kontrasta, u kojem uz luksuzne stambene i trgovačke kvartove, leže sirotinjski slamovi i grad u kom djeluju tri univerziteta.
Kinšasa imatropsku savansku klimu poKöppenovoj klasifikaciji klime, s relativno vrućim temperaturama tokom cijele godine. Sezona suša traje odmaja doseptembra, a kišna sezona odoktobra domaja. Srednja godišnja količina oborina je malo veća od 1520 mm. Silovite oluje su česte, ali rijetko traju duže od nekoliko sati. Najtopliji mjeseci sumart iapril sa srednjim dnevnim temperaturama od 22 do 32°C, a najhladnijijul sa temperaturama od 18 do 27 °C.[2]
Kinšasa ima po uzoru naFrancusku status grada-provincije (ville-province) administrativno je podjeljena na 4 okruga (distrikta) koji su pak podjeljeni na 24općina (communes).[4] Centar grada je općinaGombe.
Glavni centri tog velikog grada su Cité de l'OUA, sjedište Vlade Demokratske Republike Kongo, kvart Matonge, poznat širom svijeta ponoćnom životu, te rezidencijalni kvartGombe, sjedište društveno-političkog života grada.
Kinšasa ima brojne visokoškolske institucije koje pružaju širok spektar obrazovanja od građevinarstva, medicine do novinarstva, na tri velikauniverziteta i umjetničkoj akademiji:
