Kasos | |
|---|---|
 | |
| Podaci | |
| Lokacija | Egejsko more |
| Arhipelag | Dodekanez |
| Koordinate | 35°24′0″N, 26°55′0″E |
| Država |  Grčka |
| Glavno naselje | Fri |
| Površina | 64[1] km² |
| Broj stanovnika | 1,084[2] |
 | |
Kasos (grčki:Κάσος,talijanski:Caso,turski:Çoban Adası) je najjužnijiotokarhipelagaDodekanez uEgejskom moru uGrčkoj.[1]
Kasos leži izmeđuKrete iKarpatosa,tlo mu jeplaninsko ikrševito, s nekoliko područja prikladnih zapoljoprivredu.[1] Najvišebrdo Prionas ima 550metara.
Otok je dug 17 i širok do 6km, ukupne površine 64km²[1] Vrlo je razveden uzobalu koja je duga 59km, nižu se brojni nenaseljeniotočići ihridi pa zajedno sa njimaOpćina Kasos ima 69.47km².[2]
Na otoku koji jeadministrativno jednaopćina (Dimos) ukupno živi 1,084stanovnika u petnaselja; Agía Marína (444st.), Panagia (34), Arvanitokóri (169 st.), Fri (357 st.) i Poli (80 st.).[2]
Administrativni centar Fri jedini na otoku ima poštenuluku iaerodrom (IATA: KSJ,ICAO: LGKS). Najveće naselje Agía Marína leži nabrdu u unutrašnjosti, a najstarije Poli pored ruševinazamka.
Najstariji tragoviljudskihnaselja potječu izneolita / početkabrončanog doba (4. i3. milenij pne.). Izgleda da je trajno naseljen, zaminojskih vremena negdje oko1450. pne., za što ima dokaza najugozapadnom kraju otoka, oko sigurneuvale Kelastros. Zamikenskih vremena centar života se pomakao nasjeverni dio otoka, kod prirodnefortifikacije - Poli.[3]
Homer je u svojojIlijadi spomenuo Kasos kao jedan oddodekaneških otoka koji je sudjelovao uTrojanskom ratu.[3]
Uantička vremena otočkaprijestolnica zvala se Kasos, kako navodiStrabon. Izgleda da se i ona nalazila kod Polija ibrda na kom se kočilamikenskacitadela.[3]
Kasos je prvi put dokumentiran u5. vijeku pne. u popisuatenskogDelskog saveza što je značilo da je bio podvrgnutAtenskom polisu. Po svemu sudeći izgleda da je zahelenizma bionezavisan, ali je od prve polovice2. vijeka pne. podpao pod vlastRodosa, jer nijekovao vlastiti novac već je koristiorodoskekovanice.[3]
Zarimskih iranokršćanskih vremena težište aktivnosti na otoku je preneseno naobalu okozaljeva Emboreio, gdje postoje ostatci dvijuranokršćanskihbazilika.[3]
Nakon podjeleRimskog cartva uprovincije za vladavineDioklecijana (284.-305.), Kasos je bio dodijeljen XXVIII provinciji, saguvernerom naRodosu, koji je bio i centarepiskopije. Nakon podjeleIstočnog Rimskog Carstva nateme, Kasos je priključen Temi Kreta, ali se o tom peridu malo zna.[3]
Od1207.otokom vladaMletačka republika koja je prije tog zavladalaKretom. Nju1311. smjenjujuMalteški vitezovi, ali nakon intervencijepape1315. Kasos iKarpatos vraćeni suMletačkoj republici, pod čijom su vlašću ostali do1537. kada su otok zauzeleOsmanlije.Sulejman Veličansteni odobrio je samoupravu Kasosa, u zamjenu za godišnjiporez od 1.000groša.[3]
Rijetki putnici u16. vijeku opisuju Kasos kao pust, bezstanovnika, ali je nanovo naseljen, što potvrđujupatrijarširski dokumenti iz1622., navodeći da više nije podEpiskopijomKarpatos, već je samostalnaeparhija. U to vrijemepodignuta su nova naselja Arvanitokori i Agia Marina u unutrašnjosti, zbog straha odpiratskih napada, koja su trajala punih petvijekova nakonPada Carigrada1204. U to vrijeme koncentracija života bila je okoakropole Poli.[3]
U vrijemeGrčkog rata za nezavisnost na Kasosu je živjelo 12.000 stanovnika.[1]
Kasos je povezanbrodskom linijom saKretom iPirejom, iavionskim linijama saAtenom,Rodosom iKarpatosom.[4]
