Zahvaljujući snažnoj ulozi u filmubraće Coen,Nema zemlje za starce, Bardem osvajaOscar,Zlatni globus iBAFTA-u u kategoriji najboljega sporednog glumca. Sam film također je trijumfirao na 80. dodjeli Oscara odnijevši nagrade za najbolji film, najbolju režiju i najbolji adaptirani scenarij, a Javieru Bardemu osiguravši status prvoga španjolskog oskarovca.
Javier Bardem je rođen naKanarskim Otocima u mjestuLas Palmas de Gran Canaria. Potječe iz obitelji s dugogodišnjim filmskim iskustvom. Njegova majka Pilar je glumica, a i djed i baka, Rafael Bardem i Matilde Muñoz Sampedro, također. Bardem je nećak redatelja i scenarista Juana Antonija Bardema, a njegovi stariji brat Carlos i sestra Mónica isto su glumci.Kao 6-godišnji dječak Javier se prvi put pojavio na filmskome platnu u miniserijiEl Pícaro, a zatim i u nekolikotelevizijskih serija. Prije nego što je profesionalno počeo glumiti, bio je član Španjolskoga nacionalnogragbijaškog tima. Bavio se i slikanjem te atletikom.
Nakon niza zanimljivih uloga u španjolskim filmovima, Bardem se2000. probija na svjetsku filmsku scenu ulogom uPrije nego padne noć. Za likkubanskoga piscaReinalda Arenasa, na temelju čijeg je autobiografskog teksta " Antes que anochezca" (Before the Night Falls) film i napravljen, dobio je nominaciju zaOscara u kategoriji najboljega glumca. Potresna je to priča o piscu, homoseksualcu, koji bježi od Castrovog režima i umire odside. To je ujedno i prvi put da je Španjolac nominiran za tu prestižnu američku filmsku nagradu, a i Bardemu je prvi film u kojemu govoriengleskim, a nešpanjolskim, jezikom.
Dvije godine kasnije pojavljuje se u filmuThe Dancer Upstairs. Riječ je o redateljskome prvijencu poznatoga glumcaJohna Malkovicha.
NaVenecijanskom filmskom festivalu proglašen je najboljim glumcem u filmuŽivot je more iz2004. godine. Film jedrama, a temelji se na istinitoj priči o čovjeku koji se, nakon što strada u nesreći i postane kvadriplegičar, skoro 30 godina bori za pravo naeutanaziju. Javier Bardem je portretirao nepokretnog Ramóna Sampedra. Iste se godine pojavljuje u kriminalističkom filmuCollateral, u manjoj ulozi negativca.
2007. godine u filmuNema zemlje za starce braće Coen, temeljenom na istoimenuromanu, Bardem utjelovljuje lik plaćenog ubojice Antona Chigurha. Ta mu je uloga donijela nagradu Oscar te još čitav niz značajnih nagrada u kategoriji najboljega sporednog glumca: Zlatni globus, BAFTA-u, nagradu Glumačkoga ceha i nagradu Critic's Choice, koju dodjeljuju filmski kritičari.
Španjolski bi glumac uskoro trebao zaigrati i u novom filmuWoodyja Allena,Vicky Cristina Barcelona te u filmskoj adaptaciji popularnog i nagrađivanogmjuziklaDevet.
Nakon legalizacije istospolnih brakova u Španjolskoj2005. godine, Bardem je podigao medijsku prašinu izjavivši da kad bi biohomoseksualac „sutra bi se oženio, samo da zajebe Crkvu” („mañana mismo, sólo para joder a la Iglesia”).
Bardem je i producent grupe od pet dokumentarnih filmova na kojima je radilo pet različitih redatelja (jedan od njih jeWim Wenders). Filmovi se zovuInvisibles (Nevidljivi). Govore o zaboravljenim ratovima i konfliktima u raznim dijelovima svijeta, o zaboravljenim bolestima kojima se baveLiječnici bez granica te pozivaju na solidarizaciju s njihovim žrtvama.
Na dodjeli nagrada Gotham, koje se baziraju na nezavisno filmaštvo,2007. godine mu je uNew Yorku odana počast za životno dostignuće.
2008. – nagrada za izuzetnu glumačku izvedba u filmuNema zemlje za starce (dijeli je s Joshom Brolinom, Garretom Dillahuntom, Tess Harper, Woodyjem Harrelsonom, Tommyjem Leejem Jonesom i Kelly Macdonald)
