| Ivo Vojnović | |
|---|---|
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 9. oktobar1857. Dubrovnik,Austrijsko carstvo |
| Smrt | 30. augusta1929. (dob: 71) Beograd,Kraljevina Jugoslavija |
| Opus | |
| Teme | Dubrovnik |
| Znamenita djela | |
Ivan "Ivo" Vojnović,grof (konte)užički Ivo Vojnović, (Dubrovnik,9. oktobar1857 –Beograd,30. avgust1929) je bio pravnik i književnik, članSrpske kraljevske akademija nauka (1924), dramaturg Hrvatskog zemaljskog kazališta uZagrebu, bio jedubrovački pisac, čije delo se danas smešta i usrpsku ihrvatsku književnost[1].
Vojnovići potiču iz pravoslavne bokeljsko-hercegovačke porodice. Otac Iva Vojnovića, Kontantin Vojnović kršten je u Pravoslavnoj crkvi, kao i njegov brat Đorđe, da bi ih baka koja je bila katolkinja potom krstila u Katoličkoj crkvi. Za Đorđa se pouzdano zna da se vratio u pravoslavlje, dok se za Konstantina ne zna. Ivo je kršten u Katoličkoj crkvi, a i majka Marija Seralji (po nacionalnosti Italijanka) je bila katolkinja. Osim njega u porodici su rođene još tri sestre i brat Lujo Vojnović (1864-1951) koji će postati dubrovački advokat, a potom sekretar crnogorskog kraljaNikole, nakon čega obavlja najviše državne dužnosti uCrnoj Gori iSrbiji. Između 1907. i 1911. u Bugarskoj je pripremao teren za srpsko-bugarski sporazum. U Crnu Goru se vraća 1912, kao šef kabineta kralja Nikole. Od 1913. do 1914. delegat Crne Gore na Londonskoj konferenciji i potpisuje u Londonu mir sa Turskom, 28. maja 1913.
Detinjstvo i prvu maldost provodi uSplitu, a samo je školski raspust provodio u Dubrovniku. Godine1874 kada mu otac Kosta postaje univerzitetski profesor, cela porodica seli uZagreb, gde Ivo polaže maturu i završava pravni fakultet.
Do1884 je pripravnik „Kraljevog službenog stola“ u Zagrebu, da bi sudijsku karijeru sledećih pet godina nastavio uKriževcima iBjelovaru. Prelazi uZadar1890, da bi naredne godine otišao u Dubrovnik gde ostaje sedam godina. Posle službovanja uSupetru naBraču i Zadru, završava svoju činovničku karijeru ponovo u Supetru kao kotarski poglavar. Otpušten je bez prava na penziju.
Sledeće četiri godine je dramaturg Hrvatskog zemaljskog kazališta uZagrebu, danasHrvatsko narodno kazalište. Od1911 postaje profesionalni pisac. Pred Prvi svetski rat putuje poItaliji koja mu je bila literarna simpatija i uzor, i u mesta gde su se održavale pozorišne premijere uBeograd,Budimpeštu iPrag.
U aprilu 1912. konte Ivo Vojnović posetio jeBeograd. Na povratku iz Beograda u Zagreb izjavio je dopisnikuRiječkog novog lista : „ ... Vratio sam se u svoju kuću. Vojnovići su živjeli i umirali slavom i tugom Srbije. ... došao sam i ja, pa mi se činilo kao da nisam nigđe drugđe bio. Ta iz Dubrovnika do Beograda nema nego skok prostora, – a tradicije historije i običaja su još sve žive. Ta koliko sam dragih Dubrovčana našao ! I sjena velikogOrsata Pucića šetala se sa mnom poKalimegdanu i poTerazijama. Imao sam njegove pjesme u ruci, pa čitao i gledao – i razumio sve. .... Bog me htio nadariti za sve pregaranje života, pokazujuć mi zemlju obećanja (obećana zemlja prim.)!“[2].
U leto1914. se vraća u Dubrovnik gde ga austrijske vlasti kao sumnjivog i razglašenog jugoslovenskog nacionalistu hapse i odvode u šibenski zatvor.
Po objavi rata Srbiji 14/28 jula 1914. u Dubrovniku zabranjena je upotreba ćirilice i sva srpska društva.Frankovci su opustošili Dom Dušana Silnog, potopili društveni čamac, skinuli natpis Dušan Silni sa Doma i gimnastičke sprave bacili u more. „Ilustrovani list“ iz Zagreba objavio je 18. jula 1914. na naslovnoj strani 4 fotografije demoliranja Doma Dušana Silnog pod naslovomDemonstracije u Dubrovniku[3]. Delatnost Matice srpske obustavljena je, a pregaoci zatvoreni.
Dva dana kasnije, 16/30. jula 1914, uhapšen je Ivo Vojnović i sproveden uŠibenik, gde je zatvoren zajedno sa Onisimom Popovićem, koji je uŠibeniku i osuđen i obešen.
Zbog vremena provedenog u zatvoru zdravlje Iva Vojnovića teško je narušeno i on se od 1915. godine do kraja života neprestano leči.
Od1915, po izlasku iz zatvora, gde se i fizički i psihički namučio, utvrđena je i ozbiljna bolest očiju. Leči se u Zagrebu, zatim1919. u Parizu iNici. Po povratku najčešće boravi uDubrovniku odakle gotovo slep odlazi u beogradsku bolnicu gde umire30. avgusta1929. godine.
Izabran je za dopisnog članaSrpske kraljevske akademije 18. februara 1924.
Vojnović je ušao u književnost1880. kada muAugust Šenoa u „Viencu“ objavljuje prpovetkuGeranijum pod pseudonimom Sergej P. Sledećih 7 godina je isključivo pisao beletrističku prozu. Matica hrvatska mu1884. objavljuje novelePerom i olovkom pod istim pseudonimom, kao i pripovetkuKsanta dve godine kasnije. Njegova proza je sentimentalno vezana za Dubrovnik i Split gde je proveo svoju ranu mladost kao i lirikaLapadski soneti. Polularnost koju je postigao svojim dramama nepravedno je zapostavila ove prve radove. Prva njegova drama je "Psyche"1889. U periodu od (1893 –1900.) prlikom svog prvog dužeg boravka u Dubrovniku piše svoja nabolja dela, dramuEkvinocij iDubrovačku trilogiju inspirisane životom njegovog rodnog mesta. Dubrovačka trilogija je zapravo dramska hronika o propastiDubrovačke Republike u kojima je opisao pad Dubrovačke republike, u istorijskom trenutku ulaskaFrancuza u Dubrovnik, propast deklasirane vlastele i njeno nesnalaženje u okviru političke i socijalne problematike na prelazu dva veka.
