| Isma'il ibn Ahmad | |
|---|---|
| EmirHorasana | |
 | |
| Spomenik Ismailu uTadžikistanu | |
| Vladavina | 892. – 907. |
| Titule | Amir Adil ili "Pravedni komandant" |
| Rođen/a | 849[1] |
| Horasan | |
| Umro/la | novembar 907 |
| Sahranjen/a | Samanidov mauzolej (Buhara) |
| Prethodnik | Ahmad ibn Asad |
| Nasljednik | Ahmad ibn Ismail |
| Potomstvo | Ahmad ibn Ismail |
| Kraljevska kuća | Samanidi |
| Otac | Ahmad ibn Asad |
Ismail ibn Ahmad (perz. ابو ابراهیم اسماعیل بن احمد, Abu Ibrahim Ismail ibn Ahmad, ? - novembar907.) poznat i po nadimku "Amir Adil" (Pravedni komandant)[2] bio jeperzijskisamanidski emirTransoksijane (892. –907.) iHorasana (900. –907.). Za vrijeme njegove vladavine klan Samanida je postao regionalna sila. Bio je sinAhmad ibn Asada i potomakSamana Khude, osnivača Samanidske dinastije poznatom po tome što se odrekaozoroastrizma i prihvatioislam.[3]
Historijski izvori opisuju kako je mjesto emira naslijedio od svog brata Nasra, sa kojim je došao u sukob, ali koga nije htio formalno svrgnuti kako bi sačuvao legitimitet ukalifovim očima, odnosno spriječio da pod izgovorom pobune suparnička dinastijaSafarida napadne s juga. Spor je riješen bratovom smrću nakon čega je Ismail vladao izBuhare. Pod njegovom vlašću je grad postao jedan od najvećih u islamskom svijetu, te privukao niz trgovaca, umjetnika i učenjaka. Pod njegovom vlašću jeKuran prvi put preveden naperzijski jezik, a Ismail je uz pohode na sjeverne granice poticao imisionarsku djelatnost međuturkijskim plemenima.
Do konačnog obračuna sa Safaridima je došlo godine kada jeAmr Safari napao Ismailove teritorije u Transoksijani. Iako je Ismail raspolagao s malobrojnijim i slabo opremljenim snagama, kodBalha je pobijedio Safaride, dio čijih snaga je prešao na samanidsku stranu. Amr je zarobljen i poslan u Bagdad kalifuAl-Mutadidu. Ismail je od kalifa dobiosafaridske teritorije, uključujućiHorasan,Tabaristan,Raj iIsfahan.
Ismail Samani je sahranjen u velebnomSamanidovom mauzoleju, jednim od najvrijednijih iranskih arhitektonskih spomenika u današnjojCentralnoj Aziji.
Samani, koga su kasniji historičari u Buhari opisivali kao plemenitog i velikodušnog vladara, kasnije je postao nacionalni heroj pezijskihTadžika, koji se kao takav slavi u današnjemTadžikistanu. Osim brojnih spomenika i naziva valute (tadžikistanski somoni) po njemu je nazvanVrh Ismail Somoni, najviši planinski vrh u nekadašnjemSSSR-u (ranije poznat kaoStaljinov vrh iVrh komunizma).
| Prethodi: Ahmad ibn Asad | samandiski vladar 892–907 | slijedi: Ahmad ibn Ismail |
