Grad je relativno veliko i stalno urbano naselje u kojem većina stanovništva živi odindustrije,trgovine i servisnih djelatnosti za razliku odsela gdje je većina ekonomskih aktivnosti zasnovana napoljoprivredi.
Između uobičajenog značenja riječigrad i onoga u administrativnoj upotrebi postoji bitna razlika, koja često dovodi do zabuna i nesporazuma. Mnogi gradovi imaju zasebanadministrativni,pravni ilihistorijski status temeljen na lokalnom zakonu. Zato se ponegdje za ovo drugo značenje koristisintagmaupravni grad.
Gradovi općenito imaju razvijene sisteme zazdravstvo,infrastrukturu, korištenje zemljišta, stanovanje,urbanizam itransport.Gradovi takodjer imaju definirana industrijska, trgovačka i rezidencijalna područja.Veliki grad površinom i/ili brojem stanovnika postajemetropolis (kao npr.Šangaj), a jednom kad se raširi do susjednog grada i spoji se s njim postajemegalopolis (npr.Tokio iJokohama).
Gradovi su rasli i razvijali se noseći sa sobom svoje prednosti i mane. Prednosti su uključivale: smanjene troškove transporta, razmjenu dobara i ideja, dijeljenje prirodnih resursa, neograničen pristup tržištu, a kasnije tijekom razvoja i pogodnosti poput vodovoda i kanalizacije. Mane su uključivale: smanjenje stambenog prostora, porast kriminala svih vrsta, povećanu smrtnost, povećane troškove života i zagađenje.
Jedna karakteristika koja razlikuje malo mjesto od velikog grada je organizirana lokalna vlast. Mjesto ili manje naselje postiže svoje zajedničke ciljeve neformalnim dogovorima među susjedima ili pod vodstvom vođe/poglavara/starješine.Gradom upravljaju profesionalni administratori koji donose pravila i 'regulativu', te posebne poreze i takse (hranu ili druge potrepštine kojima se može trgovati) da bi se namirila gradska vlast. Ta gradska vlast mogla je biti temeljena na religiji, nasljednom pravu, vojnoj moći, općekorisnim projektima (napr. izgradnja kanala), poljoprivredi i raspodjeli hrane, zemljoposjedništvu, manufakturi, trgovini, financijama, ili kombinaciji navedenog.
Društva i ljudske zajednice koje borave u gradovima često se nazivaju civilizacije.
Grad jeurbana sredina, tj. naseljeno mesto sa svim karakteristikama jednog urbanizovanog, kultivisanog naselja i gradskim sadržajima koji ga određuju: (asfaltiranim ili popločanim)ulicama,trgovima,gradskim četvrtima, delovima grada,parkovima iperivojima,šetalištima, gradskimkorzom i glavnom gradskom ulicom, upravnim i komunalnim funkcijama (policija,dom zdravlja,pošta, vatrogasno društvo, osiguravajući zavodi),školama i dečijim vrtićima, obrazovnim ustanovama opšteg i posebnog karaktera,medijima (radijske i televizijske ćelije, novinske kuće), verskim objektima, određenim brojem prodavnica, u većini slučajeva i sarobnim kućama ili tržnim centrima, ugostiteljskim objektima (hotelima, prenoćištima, gradskim kafanama, kafićima i diskotekama),industrijom i proizvodnim pogonima, i slično za razliku odsela tj. naseljenog mesta gde je većina ekonomske aktivnosti zasnovana oko poljoprivrede i u kom nema razvijenih gradskih sadržaja. Grad se odlikuje određenom veličinom, koja varira od gustine nastanjenosti, značajem i opremljenošću i prisutnosti gradskih sadržaja u njemu.
Izraz „grad“ se često koristi nestručno od strane laika kaosinonim za centar, odnosno gradsko jezgro, ili za izlazak, za gradske atrakcije, za večernje provode (recimošetalište) ili na ona mesta u gradu koja njima obiluju te se ovi sadržaji poistovećuju sa upotrebom ovog termina koji ima ipak kompleksnije određenje.
Grad je jedan od najznačajnijih fenomena u ljudskom društvu i dosta su starog postanka. Kao prvi gradovi su bila naselja.Čovek je bionomad u početku, prvenstveno je biolovac i treba uočiti momenat kada je to prestao da bude. Tek tada možemo da govorimo o čovečenstvu koje se formiralo.
Gradovi nastaju u vreme kada čovek počinje da kultivišebiljke, počinje da pripitomljavaživotinje i već se neko vreme baviribolovom- počinje stvaranje civilizacije i prva naselje nastaju narekema iotocima.
7.000. – 6.000. godina pne. nastali su prvi gradovi i to u dolini rekeNila kao jedna od prvih civilizacijaEgipta gde se raspolagalo stenom i kamenom odnosno čvrstim materijalima koji su upotrebljani u gradnji građevina koje su se do danas očuvale. IzmeđuTigrisa iEufrata nastajeMezopotamija kao civilizacija za koju se veruje da se istovremeno razvija sa Egipatskom kulturom. Na bloskom isoku pre 7.000.- 5.000. pne. nastao je jedan od prvig gradovaJerihon što je takoreći u neolitu, dugo se održeo i ima najduži kontinuitet i pominje se i uBibliji.
Gradovi su oduvek bili žrtve napada, pljački, paleža nadolazećih naroda iJerihon je mnogo puta pljačkan i paljen. GradVavilon interesantan je po svome sklopu i on je planski građen.Vavilonska kula je stepenasto zdanje koje se završevalo astronomskom opservatorijom jer suAsirci bili priznatiastronomi posmatrali suzvezde i beležili kretanjaplaneta.
Poznate sustare civilizacije na reciInd uPakistanu kao tek nedavno otkriveni grad Mahengo kojeg je otkrio Džerdž Maršal a pored ovoga na istoj reci i gradoviIgrad iHarapa kao lokacija koje su na velikoj reci logične i značajne za ribolov i komunikaciju na vodi. Kako tu nije bilokamena zadilo se od neke vrsticigala zemle i blata koje se raskvasilo.i ako su u to mešali inaftu i tako je učinili otpornijom i dugo se zadržala kao interesantno uređeni grad sa komunikacijama i instalacijamavodovoda ikanalizacije koje je gradila za ono vreme vrlo napredna civilizacija mada joj je proizvodnja bila na samom početku i sudovi su od pečene zamlje i nemagrnčarskog kola.
Gradovi u pravom smislu su nastali kada je promađenmetal (bakar,zlato isrebro) i od toga se vremena razvoj odvija ubrzano i to je stupanj razvoja koji je karakterističan za grad.
Duhovni život,magija i volja da se na sve sile utičemitiskim putem i ako je to bivalo neuspešno i javljalo se verovanje na najprimitivnijem stepenu čovekovog duhovnoh života. Zatim nastajureligije što se može konstatovati i uformama gradova koje su trbale da umiloste bogove. Sledeći stupanje je pojavamonoteističkih religija jevrejske,hrišćanske iislamske što se odražavalo na gradove i njegove forme. NaDunavu između paleolita i neolita razvijalo se naseljeLepenski vir
Fizička struktura koja se odnosi na fizičke strane gradske celine.
Funkcionalna struktura koja se odnosi na one strukture grada koje se odnose na funkciju, kao funkcionalne zone nasaobraćaj i kretanja ljudi iroba kao iinformacija.
Organska struktura kao ono što se odnosi na životne potrebe, duhovne potrebe, potrebe okupljanja, kontakta ljudi i to su drušveni centri i važne društvene aktivnosti.
Formalna struktura koja se odnosi na formalne aspekte kako je grad sagrađen,materijalzgrade formiranjeulica što predstavljarukopis jednog grada.
Postoje dva tipa formiranja naselje:
Spontano haotičko formiranje uz upotrebu krivudavih ulica, ćorsokacima, malim trgovima što ove gradove čini slobodnim naseljem i
planski razvijanim naseljima.
Čovek živi kao izrazito socijalnobiće u zajednici i jedino u zajednici može da prosperira.
Megalopolisi su metropolitski centri gradovi specijalnih struktura Novinar E. Havard je predložiovrtne gradove i predlagao da grad ne pređa veličinu od 30.000 stanovnika dok najveći grad na svetuTokio ima preko 10.000.000 stanovnika i ovakovi mnogoljudni gradovi su skupi i neprirodni ali ipak gradovi i dalje rastu i za sada nema uslova da se tome stane na put.
Zanimljivo je da danas postoji jedan jedinipojam za grad kao što jeSmirna, a pod taj isti pojam „grada“ se može svrstatiJerihon,Biblos,Suza,Šurupak,Lagaš,Troja priključujući i savremene i moderne aglomeracije kaoTokio,Njujork,London,Pariz,Moskva ili još nedovoljno identifikovane supergradove kaoRansted Holand iliRur. Današnji grad nije čoveku prijateljski naklonjena sredina.Homer je pisao da jeAhil mogao da tri puta optrči oko Troje, što je on smatrao za sasvim običnu stvar jer je ona bila manja od današnje jedinice susedstva, dok je danas potrebno deset puta više da se u helikopteru obleti okoTokija.Pravo na ime i potpadanje pod pojam grada ima samo ona grupa koja ima određeni kvantum energetskog potencijala i koja je vezena za tlo. Grad mora da ima svoja osećanja i da iskazuje određenu eksplicitnu istoričnost. Ravnoteža između starog i novog se u gradovima stalno pomera na štetu starog.
Danas postoje mnogi teoretičari koji kritikuju savremeni grad i gradske aglomeracije i ističu vrednost koje grad rapidno gubi. Jedannemački teoretičar naziva nemačke gradove podrugljivo „čistim kao u pisoarima“.
.jpg)
