| Fumimaro Konoe | |
|---|---|
| 近衞文麿 | |
.jpg) Konoe 1938. godine. | |
| 23.premijer Japana | |
| Na položaju 22. jul 1940 – 18. oktobar 1941 | |
| Monarh | Shōwa |
| Prethodi | Mitsumasa Yonai |
| Slijedi | Hideki Tōjō |
| Na položaju 4. jun 1937 – 5. januar 1939 | |
| Monarh | Shōwa |
| Prethodi | Senjūrō Hayashi |
| Slijedi | Kiichirō Hiranuma |
| vođaUdruženja za pomoć carskoj vladavini | |
| Na položaju 12. oktobar 1940 – 18. oktobar 1941 | |
| Prethodi | uspostavljen položaj |
| Slijedi | Hideki Tōjō |
| Lični detalji | |
| Rođenje | (1891-oktobra-12)12. oktobra1891. Tokyo, Japan |
| Smrt | 16. decembra1945. (dob: 54) Tokyo, Japan |
| Politička stranka | Udruženje za pomoć carskoj vladavini(1940–1945) |
| Ostale političke afilijacije | nezavisni(Before 1940) |
| Alma mater | Carski univerzitet u Kyotu |
| Potpis |  |
Princ[1]Fumimaro Konoe (japanski:近衞 文麿,,Konoe Fumimaro?; čestoKonoye, 12. oktobar 1891 – 16. decembar 1945) bio jejapanski političar koji je u dva navrata - od 1937. do 1939. godine i od 1940. do 1941. godine - služio kaopremijer Japana, te igrao važnu ulogu u događajima vezanim uz izbijanjerata sa Kinom i ulazak Japana uDrugi svjetski rat.
Rodio se uporodici Konoe, ogranku znamenitogklana Fujiwara koji se smatrao jednom od najuglednijihplemićkih porodica u Japanu. Njegov otacAtsumaro se uMeiji periodu istakao kao novinar i političar, a bratHidemaro će kasnije postati poznat kao dirigent. Otac je 1903. godine iznenada umro, te je Fumimaro Konoe postao formalni poglavar porodice i po punoljetnosti preuzeo mjesto ugornjem domu japanske Dijete. Usprkos visokog porijekla, Konoe je odrastao u relativnom siromaštvu u odnosu na druge japanske plemiće. NaCarskom univerzitetu u Kjotu je studiraoe ekonomiju, te se neko vrijeme počeo zanimati zamarksizam.
Konoe je pažnju javnosti prvi put privukao 1918. godine kada je, pred krajPrvog svjetskog rata, napisao članak u kome se zalaže da predstojećimirovni sporazum bude u interesu svih država, a ne samoSAD iVelike Britanije. Iako je članak izazvao polemiku sa uglednim državnikomSaoinjijem Kinmochijem, Konoe je uspio ishoditi članstvo u japanskoj delegaciji naVersajskoj mirovnoj konferenciji. Tamo je zajedno sa kolegama poslao prijedlog da se u tekst predstojećeg sporazuma uneseprijedlog o jednakopravnosti rasa; iako je prijedlog dobio podršku većine delegacija, na kraju nije ušao u konačni tekstVersajskog sporazuma zbog protivljenja američkog predsjednikaWoodrowa Wilsona. Konoe je time bio lično pogođen, te je do kraja života iskazivao nepovjerenje i neprijateljstvo prema Amerikancima. Kao član Doma perova se kasnije istakao podržavanjemliberalnih reformi, prije svega uvođenja općeg muškog prava glasa 1925. godine, a 1933. je izabran za predsjednika Doma perova.
Konoe je dužnost premijera u junu 1937. godine preuzeo nakon niza slabih i kratkotrajnih vlada koje je karakterizirao sve manji uticaj na vojsku, koja je, pak, bila razdirana sukobima unutrašnjih frakcija. Konoe, koji je bio relativno mlad i nekompromitiran korupcijskim i drugim skandalima te kao član carske porodice uživso poštovanje generala, smatrao se idealnim izborom za šefa vlade. Međutim, ubrzo nakon njegovog dolaska na vlast se u susjednojKini dogodioincident na Mostu Marka Pola, sitna čarka između japanskih i kineskih vojnika koja će vrlo brzo eskalirati u oružani sukob širokih razmjera. Konoe je pri tome operativno odlučivanje ostavio vojsci, koja je, pak, inzistiriala na proširivanju sukoba, pri čemu su joj na ruku išli spektakularni uspjesi kao osvajanje kineske prijestolnicePekinga, te najvažnijih gradova kao što suŠangaj iNanking, gdje je krajem godine počinjen strahovitipokolj u kome je ubijeno najmanje 300.000 ljudi. Konoe je, smatrajući Kineze vojnički poraženima, ponudio mirovni sporazum prema kome se Kina morala odreći prethodno okupiraneMandžurije i sklopiti permanentni savez sa Japanom. Kada je vladaChiang Kai-sheka to odbila, Konoe je početkom 1938. godine donio novi, iznenađujuće radikalan kurs japanske politike prema Kini, koji je odbacivao bilo kakve pregovore, odnosno zahtijevao potpuno uništenje Chiangovog režima i njegovuzamjenu "miroljubivijim i kooperativnijim". Japanska vojska je u skladu sa njim nastavila napredovanje u dubinu kineske teritorije, ali se ono usporilo, prije svega zbog logističkih razloga, te je Konoeva vlada, prvi put suočena sa modernimtotalnim ratom, bila prisiljena prvi put donijeti zakon o obaveznom služenju vojnog roka i mobilizaciji radi popune ljudstva. Do kraja godine je Konoe, međutim, počeo sve više dolaziti u sukob sa vojnim vodstvom, te je početkom 1939. godine podnio ostavku, prepustivši vođenje vlade i rataKiichiru Hiranumi.
U sljedećih godinu i pol dana su se na čelu japanske vlade izmijenila tri premijera čiji je mandat obilježilo izbijanjeDrugog svjetskog rata u Evropi. Konoe je za premijera imenovan nedugo nakonpada Francuske, kada se smatralo da ćeSile Osovine dobiti rat. Konoe je za ministra vanjskih poslova postavio pro-njemački nastrojenogYasuokea Matsuoku koji se zalagao za savez sa Njemačkom i Italijom, te koji je u septemberu 1940. proguraoTrojni pakt. Istovremeno je Japan poslao trupe uFrancusku Indokinu, koja je tako postala bazom za eventualne operacije u drugim dijelovima Azije i Pacifiku. Sa SSSR-om je, pak, sklopljen sporazum o nenapadanju kojeg su se obje strane držale sve do samog kraja Drugog svjetskog rata, te je u ljeto 1941. smijenio Matsuoku kada se on javno založio za invaziju SSSR-a nakon početkaoperacije Barbarossa.
Najveći problem za Konoevu vladu bio je nastavak iscrpljujućeg rata u Kini, za koga je postalo izgledno da se, usprkos japanske kontrole nad najvažnijim dijelovima kineske teritorije, neće moći okončati konvencionalnom vojnom pobjedom. To je postalo još manje moguće kada je vlada američkog predsjednikaRoosevelta Japanu uvelanaftniembargo, nastojeći ishoditi japansko povlačenje iz Kine. S obzirom da je nafta za japansku vojsku i industriju gotovo u potpunosti dolazila iz američkih izvora, taj je potez Konoea doveo pred dilemu - da li prekinuti rat, čak i po cijenu ponižavajućih ustupaka, ili pokušati naftu pribaviti invazijomNizozemske Istočne Indije. S obzirom da bi potonje automatski dovelo do rata sa Britanijom, a vrlo vjerojatno i SAD, Konoe se zalagao za diplomatsko rješenje, mada je istovremeno Mornarica počela raditi planove za preventivni udar, odnosnonapad na Pearl Harbor. Konoevi pokušaji nisu dali rezultati, te su ojačalijastrebove na čelu sa ministrom rataHidekijem Tojom. Uvjeren da su potonji odnijeli prevagu, odnosno da uživaju podršku cara Hirohita, Konoe je 16. oktobra 1941. podnio ostavku, a naslijedio ga je Tojo pod kojim je nekoliko tjedana kasnije Japan ušao u rat sa SAD.
Konoe je tri godine, kada se ratna sreća okrenula protiv Japana, sudjelovao u Tojovoj smjeni. Pokušaj da cara Hirohita u februaru 1945. godine uvjeri u nužnost započinanja mirovnih pregovora, međutim, nije uspio. Poslijekapitulacije je sudjelovao u kratkotrajnoj vladi princaNaruhika Higashikunija. Poslije toga je bio pozvan odameričkih okupacijskih vlasti da svjedoči u predstojećem procesu za ratne zločine. Konoe je nakon toga izvršio samoubistvo progutavši cijankalij.
Koneov unukMorihiro Hosokawa je pedeset godina kasnije postao premijer.
 | H. Itō ·Kuroda ·Sanjō ·Yamagata ·Matsukata ·H. Itō ·Kuroda ·Matsukata ·H. Itō ·Ōkuma ·Yamagata ·H. Itō ·Saionji ·Katsura ·Saionji ·Katsura ·Saionji ·Katsura ·Yamamoto ·Ōkuma ·Terauchi ·Hara ·Uchida ·Takahashi ·To. Katō ·Uchida ·Yamamoto ·Kiyoura ·Ta. Katō ·Wakatsuki ·G. Tanaka ·Hamaguchi ·Shidehara ·Hamaguchi ·Wakatsuki ·Inukai ·Takahashi ·Saitō ·Okada ·Gotō ·Okada ·Hirota ·Hayashi ·Konoe ·Hiranuma ·N. Abe ·Yonai ·Konoe ·Tōjō ·Koiso ·K. Suzuki ·Higashikuni ·Shidehara ·Yoshida ·Katayama ·Ashida ·Yoshida ·I. Hatoyama ·Ishibashi ·Kishi ·Ikeda ·Satō ·K. Tanaka ·Miki ·T. Fukuda ·Ōhira ·M. Itō ·Z. Suzuki ·Nakasone ·Takeshita ·Uno ·Kaifu ·Miyazawa ·Hosokawa ·Hata ·Murayama ·Hashimoto ·Obuchi ·Aoki ·Mori ·Koizumi ·S. Abe ·Y. Fukuda ·Asō ·Y. Hatoyama ·Kan ·Noda ·S. Abe ·Suga ·Kishida ·Ishiba ·Takaichi |  | |
Italik označava vršitelje dužnosti premijera | |||
