CAS registarski broj je jedinstveni identifikacionibroj nekehemijske supstance (elementa, jedinjenja,DNK sekvence i sl.) koji je uvela CAS (Chemical Abstract Service) u svrhu jednoznačnog klasificiranja i sortiranja mnogobrojnih hemijskih supstanci. Svaki CAS broj je jedinstven i označava samo jednu supstancu. Sam broj nema nikakvo hemijsko značenje u smislu označavanjahttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E6%96%87 osobina.[1]
Chemical Abstracts Service (odatle i potiče skraćenica CAS), kao deoAmeričkog hemijskog društva (American Chemical Society), dodeljuje ove numeričke identifikatore svakom jedinjenju koje je objavljeno u literaturi. Namera je bila da se stvori jedinstvenabaza podataka i da se pretraga olakša, s obzirom da mnoga jedinjenja imaju po nekoliko imena. Skoro svaka hemijska baza podataka danas dozvoljava pretragu preko CAS broja.
CAS takođe vodi i prodaje bazu podataka svih supstanci, poznatu kao CAS registar.
31. marta2006. godine, u CAS registru se nalazilo 27.631.785supstanci. Oko 50.000 novih jedinjenja se doda skoro svake nedelje.
CAS broj je uvelaChemical Abstract Service (Služba hemijskih koncepta), kao odjeljenjeAmeričkog hemijskog društva. Ona je locirana u graduColumbus, Ohio (SAD). CAS registarski broj je uveden zbog poteškoća kojih se susrećuhemičari unomenklaturi, klasifikaciji i evidentiranju raznih hemijskih supstanci. Danas se u CAS bazi podataka nalazi oko 33 milionaorganskih ineorganskih supstanci i oko 59 miliona DNK sekvenci.[2], a dnevno se ubazu podataka doda novih 4000 supstanci.
Svaki CAS broj je identifikacijska oznaka za neku hemijsku supstancu u numeričkom formatu. Može biti dužine do 10cifara, podijeljenih crticama u tri dijela. Posljednja cifra u CAS broju predstavlja kontrolnu cifru da bi se svaki registarski broj mogao validirati, te tako isključiti mogućnost zamjene. Na primjer, CAS registarski brojkafeina je 58-08-2, gdje broj 2 predstavlja kontrolnu cifru, dobivenu pomoćumatematičke funkcijemod 10.
CAS registarski broj je razdvojen crticama u tri dela; prvi deo sadrži do šestcifara, drugi dve, a treći jednu cifru koja služi kaoproverna cifra (check digit) koja je jednaka binarnomprovernom zbiru (checksum). Brojevi se dodeljuju u rastućem poretku, i nemaju nikakvom bitnog značenja.
Proverni zbir se računa množenjem poslednje cifre sa 1, sledeće cifre sa 2, naredne sa 3 itd., sabiranjem dobijenih brojeva i određivanjem dobijenoj sumimodulo 10. Kao primer, CAS brojkokaina je 50-36-2; proverni zbir se računa na sledeći način: (6×1 + 3×2 + 0×3 + 5×4) = 32; 32 mod 10 = 2.
Različitimizomerima istogmolekula se dodeljuju različiti CAS brojevi:D-glukoza ima 50-99-7,L-glukoza ima 921-60-8, α-D-glukoza ima 26655-34-5 itd. Ponekad cela klasa jedinjenja dobije jedinstven CAS broj: cela grupaalkoholadehidrogenaza (koji spadaju uenzime) ima 9031-72-5. Kao primer smeše može da posluži CAS broj slačičnog ulja 8007-40-7.
