Buri (afrikaans:Boere,holandski iengleski:Boers) je sve do druge polovine20. vijeka bio uobičajeni naziv zaholandskekoloniste uJužnoj Africi, danas je umjesto tog uobičajeni naziv za njihAfrikaneri.[2]
Buri su uglavnom bili potomci prvih holandskih doseljenika u Južnoj Africi iz17. vijeka, a u manjoj mjerifrancuskihHugenota injemačkihprotestanata, koji su se uKoloniju Rt dobre nade doselili do početka19. vijeka. Buri su se u drugoj polovici 19. vijeka, većinom preselili uSlobodnu Državu Oranje iRepublike Transvaal. Razlog za ovu njihovu migraciju je bio pritisak novodošlihbritanskih kolonista.
RiječBur (afrikaans iholandski:Boer) na holandskom značiseljak.
Holandska istočnoindijska kompanija poslala je1652. svog moreplovcaJan van Riebeecka da osnuje trgovačku stanicu naRtu dobre nade.[2]Holandija je pospješivala imigraciju vlastitog stanovništva tako da je1707Kolonija Rt dobre nade imala 1 779 stanovnika. Današnji Buri (afrikaneri) su uglavnom potomci tih prvih kolonista.[2]
Holandska kolonija dobro je napredovala, ali je tržište za poljoprivredne proizvode u samoj koloniji i graduCape Town postalo jako zasićeno, tako da za brojne novodošle nije bilo posla. Većina njih se zbog tog uputila u ogromne teritorije Južne Afrike u potrazi za boljom zemljom ili boljim pašnjacima za svoju stoku i postalaTrekboere (doslovnolutajući seljaci), samoživi, nezavisni seljaci, koji su živjeli raštrkani na ogromnim prostranstvima.[2]
Buri su u svom prodoru na nove teritorije, često vodili prave male ratove sa domorodačkim stanovništvom, usput su bili neprijateljski raspoloženi i prema autoritetima iz Kolonije Rt dobre nade, koji su pokušavali kontrolirati trgovinu i njihovo kretanje.[2] Religijski su bili poklonici starozavjetnih tradicija, a na sebe su gledali, kao na božju djecu bačenu u pustinju, koji su trebali da u skladu sa božanskim zakonom vladati tom zemljom, sa svim njezinim starosjediocima. Do kraja18. vijeka kulturne veze između Bura i njihovih gradskih sunarodnjaka bitno su oslabile, iako su obje skupine i dalje govorileafrikaans, jezik koji je evoluirao odholandskog sa primjesama afričkih jezika.[2]
Nakonnapoleonskih ratova Kolonija Rt dobre nade postala jebritanski posjed1806. godine.[2] Iako su na prvi pogled Buri prihvatili novu kolonijalnu upravu, oni su ubrzo postali nezadovoljni zbog britanskeliberalne politike, naročito zbog odnosa prema oslobađenimrobovima, zbog tog je od1835. do1843. oko 12 000 Bura napustilo Koloniju Rt dobre Nade naVelikom putu (Die Groot Trek) prema ruralnim prostranstvima na južnoafričkomHighveldu i južnom Natalu.Britanska vlada je1852. priznala nezavisnost burske Republike Transvaal (kasnijeJužnoafričke Republike Transvaal) a1854. i republike Vaal-Oranje (kasnijeSlobodne Države Oranje). Ove dvije burske republike bile su čvrsti poborniciapartheida, odnosno politike stroge rasne segregacije i diskriminacije.
Otkrićedijamanata izlata1867. na teritoriju burskeJužnoafričke Republike Transvaal dovelo je doBurskih ratova (1899. -1902.). Sukob je imao korijene u britanskim tvrdnjama da ima pravo na suverenitet nad cijelom bogatomJužnom Afrikom i odbijanju Bura da dodijeli građanska prava takozvanimuitlandersima (imigrantima u Republiku Transvaal, koji su većinom bili britanski državljani). Uz pomoć bratske republike Slobodne Države Oranje i nekih sunarodnjaka iz Kolonije Rt dobre nade, Južnoafrička Republika Transvaal vodila je uspješan rat protivBritanskog Carstva duže od dvije godine. Burski ratnici sjajno su se služili metodamagerilske borbe, ipak su na kraju morali položiti oružje i predati se britanskim snagama1902. godine, to je bio i kraj dviju nezavisnih burskih država.[2]
Nakon Burskih ratova, brojni Buri su emigrirali uPatagoniju,Meksiko iTexas.
Unatoč svim pokušajima britanske kolonijalne uprave, da nakon ratova uklopi Bure u svoj sistem, oni su uspjeli sačuvali svoj jezik i kulturu i na kraju uspjeli učvrstiti svoju politički moć, koju prije toga nisu uspjeli vojno osvojiti.[2]Apartheid kao politički ideal je ponovno uspostavljen po cijelojJužnoj Africi, on je ostao dominantan u politiciJužnoafričke Unije sve do samog kraja20. vijeka, kad je službeno ukinut1994.[2]
Buri ili afrikaneri su na početku21. vijeka predstavljali oko 60 % svog bijelačkog stanovništvaJužne Afrike ili 2,600.000 stanovnika.[2]
Buri su poznati po svom snažnom nacionalnom osećaju, i konzervativizmu. Bursko društvo je izraslo od osamljenih poljoprivrednika i stočara koji su živjeli na granici civilizacije, zbog tog su bili veliki zagovornici republikanizma i nezavisnosti.
- ↑Stürmann, Jan (2005). New Coffins, Old Flags, Microorganisms And The Future of the Boer. Pristupljeno 11. 3. 2012.
- ↑2,002,012,022,032,042,052,062,072,082,092,10„Boer” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 11. 3. 2012.
