Grad Beograd ima status posebne teritorijalne jedinice u Srbiji sa svojom lokalnom samoupravom.[5] Njegova teritorija je podeljena na17 gradskih opština, od kojih svaka ima svoje lokalne organe vlasti.[6] Beograd zauzima preko 3,6% teritorije Republike Srbije, a u njemu živi 21% ukupnog broja građana dela Srbije na kome je izvršen popis 2002. godine (bez podataka zaKosovo i Metohiju).[7] Beograd je takođe ekonomski centar Srbije i središtesrpske kulture,obrazovanja inauke.
Beograd se nalazi na 116,75metaranadmorske visine, i to na koordinatama 44°49'14" severno i 20°27'44" istočno. Istorijsko jezgro Beograda (današnjaBeogradska tvrđava) nalazi se na desnoj obaliSave. U sastavu Beograda suNovi Beograd iZemun koje su na levoj obalireke Save, pa time i usrednjoj Evropi. Manja naselja preko Dunava, kao što su Borča, Ovča,Kotez I Padinska Skela takođe pripadaju teritoriji Beograda. Grad leži na ušću dveju reka,Dunava iSave. Urbana površina grada iznosi 359,92 kvadratnihkilometara. Beograd se nalazi na raskrsnici zapadne i istočne evropske kulture.[8]
Beograd ima umerenukontinentalnu klimu. Prosečna godišnja temperatura je 11,7 °C, dok je najtopliji mesecjul, sa prosečnom temperaturom od 22,1 °C. Ipak, Beograd u proseku ima oko 31 dan u godini sa temperaturom preko 30 °C, a temperatura prelazi 25 °C čak 95 dana u godini. Prosečna godišnja količina padavina je oko 700milimetara. Godišnje, Beograd ima oko 2.096 sunčanihsati, sa julom iavgustom kao najsunčanijim, idecembrom ijanuarom kao najmračnijim danima, sa tek 2—2,3 sunčana sata dnevno.[9]
Grad konačno prelazi pod vlast Srba kao deoSrema1284. godine. Prvi srpski kralj koji je vladao Beogradom bio jeStefan Dragutin (1276—1282), vladar Kraljevine Srema, kog je dobio na poklon od svog tasta, hrvatsko-ugarskog kraljaLadislava IV.[13]. Nakon njegove smrti grad se vraća pod Ugarsku kontrolu, ali će u 15 veku biti ponovno nakratko vraćen Srbiji. Nakon velikih gubitaka uKosovskom boju1389. godine,Srpsko carstvo počinje da se raspada i njegovi južni delovi velikom brzinom prelaze u rukeTuraka Osmanlija.[14] Ipak, sever je dugo odolevao. SrpskidespotStefan Lazarević dobio je Beograd od hrvatsko-ugarskog kralja isvetog rimskog caraŽigmunda Luksemburškog, nakon što je postao njegov vazal. Godine 1405. Stefan Lazarević je proglasio Beograd svojom prestonicom, ali će grad nakon njegove smrti 1427. godine ponovno biti vraćen Ugarskoj. U narednom periodu, Beograd je doživeo veliki uspon. Ponovno su utvrđene stare zidine grada, zajedno sa zamcima, a crkve i tvrđave obnovljene, što je pomoglo da grad branjen od vojski hrvatsko-ugarskih kraljeva odoleva navalama Turaka čak 70 godina.
U ovo vreme, Beograd je postao utočište mnogimbalkanskim narodima koji su bežali od vlasti Osmanlija. Veruje se da je broj stanovnika u ovo vreme dostizao i 40.000—50.000. Tokom vladavineĐurađa Brankovića, veći deo despotstva dospeva pod tursku vlast, međutim, Beograd dolazi pod zaštitu mađarskih kraljeva.[13] Turci su želeli da pokore Beograd jer im je predstavljao prepreku u daljem napredovanju kacentralnoj Evropi. Napali su 1456. kada se odigrala čuvenaOpsada Beograda gde je hrišćanska vojska pod vođstvomSibinjanin Janka uspešno odbranila grad od turskog napada.[15]
Vojska pod vođstvomSulejmana Veličanstvenog,28. avgusta1521. jeosvojila Beograd od Mađara, što je označilo pad grada podOsmansko carstvo. Turci Osmanlije nakon toga naseljavaju srušen i spaljen grad, postepeno ga pretvarajući u kitnjasti orijentalni grad, čija je panorama sa mnogobrojnim munarama izdaleka oduševljavala mnoge evropske putnike tog doba.[16] Oko1571. godine u Beogradu je bilo 27 naselja (mahala). Grad je1594. zahvatila velika srpska pobuna (Banatska pobuna) koju su Turci uspeli da uguše, spaljene su mnoge crkve, relikvije imoštiSvetog Save naVračaru. Upravo zbog toga je ovo mesto odabrano za gradnjuHrama Svetog Save.[17]
Beograd u 16. veku
Sledećih decenija grad je bio miran, a bio je i važno sedište okruga (Smederevskog sandžaka, poznatog i kaoBeogradski pašaluk), povezan saIstanbulom Carigradskim drumom. Privukao je mnoge trgovce i stanovnike —Turke,Jermene,Grke,Rome i ostale. Prema osmanlijskom putopiscu Evliji Čelebiji, koji je boravio u Beogradu1660. godine, Beograd je tada imao oko 98.000 stanovnika, od kojih 21.000 nisu bili Muslimani.[16] Postao je više od običnog grada, saislamskom arhitekturom, javnim kupatilima i mnogim novimdžamijama.[18] Beograd je već koncem 16. veka, po svojoj lepoti i veličini, u mnogome nadmašivao Budim, Sofiju, Sarajevo, Skoplje i mnoge druge gradove evropskog dela Osmanskog carstva.[16] Kako saznajemo iz PutopisaEvlije Čelebije, u vreme kada je on boravio u Beogradu1660. godine, u gradu je bilo čak sedamnaestderviških tekija u kojima su se izučavala dela velikihsufijskih mislilaca.[19] Pretpostavlja se da je bio zastupljen veliki broj derviških bratstava, uključujući bajramije, melamije, bektašije, halvetije, gulšenije, kadirije, hindije, mevlevije, nakšibendije, rifaije, sadije, sunbulije, šabanije, šazilije i ušakije.[20] Isti Putopis nam prenosi da su u Beogradu, u vreme Osmanskog carstva, postojale 273 islamske bogomolje, džamije i mesdžidi.[16] Najvećom i najlepšom smatrana jeBatal džamija, koju su putopisci upoređivali sa Aja Sofijom.[21] Nalazila se na mestu današnjeSavezne skupštine, a pored nje je bilo groblje na kome su sahranjivani viđenijiTurci.
Beograd je tri puta od Turaka osvajalaAustrija (1688—1690, 1717—1739, 1789—1791), a Osmanlije su ga ponovo zauzimale, uz velika razaranja.[18] Beograd postaje ”Dar-ul-džihad” – Tvrđava Džihada, kako su ga Osmanlije tada nazivale.[16] Tokom ovog perioda, grad su zahvatile dvevelike seobe Srba, u kojima su se stotine hiljada Srba, predvođenihpatrijarsima, povlačili zajedno sa Austrijancima uHabzburško carstvo 1690. i 1737—39, gde su se naselili u današnjojVojvodini iSlavoniji.[22]
Nakon turskog poraza pod Bečom, septembra1688. godine, Austrijanci su zauzeli Beograd. Prilikom prvog austrijskog osvajanja (1688-1690) mnoge džamije su porušene, a one koje su preostale, pretvorene su u hrišćanske crkve. Nakon toga, za vreme ponovne kratke osmanlijske vladavine (1690-1717.) mnoge džamije su obnovljene, a neke su iz temelja izgrađene. Kada je vojska Austrijskog carstva (u čijem su sastavu bili vojnici raznih narodnosti:Nemci,Francuzi,Italijani,Švajcarci,Portugalci,Španci,Mađari i drugi), pod zapovedništvom nadvojvodeEugena Savojskog po drugi put osvojila Beograd (1717-1739) porušili su minarete džamija beogradske tvrđave, kako bi panorama grada izgledala više evropska. Mnoge džamije su pretvorene u crkve raznih hrišćanskih redova koji su došli zajedno sa vojskom i doseljenicima: trinitarci,franjevci,jezuiti, minoriti i Jermeni katolici.[16] Ostale sačuvane džamije su upotrebljene za vojne magazine, trgovine i nastambe. Tada u Beogradu nije ostalo muslimanskog stanovništva, jer su se povukli usred najezde.[16] Posle pobede nad austrijskom vojskom1739. godine kod Grocke, Osmanlije su ponovo zagospodarile Beogradom, i njime vladale narednih 50 godina (1739-1789. godine). Za to vreme su popravili mnoge oštećene džamije i povratili u prvobitno stanje mnoge pretvorene u crkve. Prema nekim savremenicima, u Beogradu je 1780-tih godina bilo 50-ak džamija. U toku velikih borbi za Beograd1739. godine, stradalo je oko 30 džamija. U planu Beograda, kojeg je izradio austrijski potporučnik Bruš1789. godine, ucrtano je 15-ak džamija. Taj se broj džamija uglavnom održao do Prvog srpskog ustanka.[16]
UPrvom srpskom ustanku tokom borbi za oslobođenje Beograda1806. godine, mnoge džamije su stradale, a one preostale bile su pretvorene u bakalnice, u nekim su držane svinje, jedna je bila pretvorena u pravoslavnu crkvu, a neke su određene turskim ženama za stanovanje.[16] Ustanici su držali grad od8. januara1806. do1813, kada su ga ponovo zauzele Osmanlije.[23] Povratkom Osmanlija dolazi do obnavljanja nekih oštećenih džamija. Srpske vlasti su1836. godine popisale džamije u Beogradu, i u tom spisku se nalazilo 16 džamija. Iseljenjem "turskog" življa iz Beograda1867. godine (među kojima je veliki broj bio slovenskog porekla) započeo je kraj beogradskih džamija. Kako navodiFeliks Kanic ”gde kad bi noću slučajno eksplodirale mine rušeći džamije koje su ometale regulaciju”.[16] Danas je jedina preostalaBajrakli džamija naDorćolu.
Od1841. bio je prestonicaKneževine Srbije (s izuzetkom Zemuna koji je bio deoKraljevine Hrvatske-Slavonije u sklopuAustro-Ugarske), a do tada je to bioKragujevac.[24] Prestonicu iz Kragujevca u Beograd je premestioKnez Mihailo Obrenović. Kad je Srbija stekla potpunu nezavisnost1878. i 1882. postalaKraljevina Srbija, Beograd je opet postao ključni grad na Balkanu koji se veoma brzo razvijao.[23][25] Međutim, uprkos izgradnji železničke pruge do Niša, ukupni uslovi u Srbiji bili su kao i u ostalim pretežno poljoprivrednim zemljama, a Beograd je1900. imao samo 69.100 stanovnika.[26] Ubrzo,1905. broj stanovnika se povećava na preko 80.000, a na početkuPrvog svetskog rata1914. i do 100.000, ne računajućiZemun koji je tada pripadaoAustrugarskoj.[27][28]
NakonPrvog svetskog rata i okupacije od strane Austro-Ugarske inemačkih trupa, Beograd je doživeo brz razvoj i značajnu modernizaciju kao prestonica noveKraljevine Jugoslavije. Formirana jeBeogradska oblast kao administrativna jedinica u sastavuKraljevine Jugoslavije, postojala je od 1921. do 1929. godine. Malo je poznata činjenica da je Beograd tada imaojedan od prvih budističkih hramova u Evropi[29]. Tokom dvadesetih i tridesetih godina 20. veka, broj stanovnika se popeo na 239.000 do1931. zajedno sa zapadnim predgrađem Zemunom, koji je ranije bio u Austrougarskoj. Do1940, broj stanovnika je bio oko 320.000, priraštaj stanovništva između1921. i1948. je iznosio približno 4,08 % godišnje.[28]
BeogradskiJevreji,Romi, komunisti, i drugi antifašisti odvedeni su u logoreSajmište iBanjica, kroz koje je u toku rata prošlo oko 125.000 logoraša. Jevrejska zajednica je od 1643. živela u četvrtiDorćol pored Dunava. Pre rata tu ih je bilo 10.400. Okupaciju je preživelo svega oko 10% njih. Na Sajmištu je stradalo oko 40.000 Srba i 7-8.000 Jevreja[32][33]. Na Banjici je ubijeno oko 4.200 ljudi. Likvidacije su vršili nemački okupatori, dok su logoraše uglavnom hapsili srpskikvislinzi, koji su činili i administraciju Banjičkog logora.[34]
Borbe za oslobođenje grada su počele 13. i 14. oktobra, a grad je konačno oslobođen20. oktobra1944. Oslobodili su ga zajedničkim snagamapartizani iCrvena armija. Gubici partizana su bili oko 1.000 boraca, a Crvene armije oko 2.000. U toku celog rata, Beograd je izgubio oko 50.000 ljudi i pretrpeo teška razaranja[30].
U posleratnom periodu Beograd se razvijao kao glavni gradnove Jugoslavije i ubrzo izrastao u veliki industrijski centar.[25]
Godine1951 je počela izgradnjaNovog Beograda sa druge strane reke Save, gde su se do tada nalazile samo močvare i trska. Grad su, bar u početku, gradile dobrovoljne omladinske radne brigade.
Godine 1961, povodom mučkog ubistvaPatrisa Lumumbe (januar1961), u Beogradu su održane žestoke demonstracije, sa više povređenih. Tom prilikom je izvršen i upad u Belgijsku ambasadu.
U maju1980. umro je i doživotni predsednikSFRJ,Josip Broz Tito. Pored gotovo svih vodećih svetskih državnika, sahrani je prisustvovalo i oko 700.000 građana.
Dana9. marta1991. u Beogradu su održane velikedemonstracije, predvođeneVukom Draškovićem, protivSlobodana Miloševića.[36] Tom prilikom su poginule dve osobe, sedamnaestogodišnji srednjoškolac Branivoje Milinović, i policajac Nedeljko Kosović, 203 ljudi je povređeno, a 108 uhapšeno.[37] Prema raznim medijskim izvorima, na ulicama tog dana je bilo između 100.000 i 150.000 ljudi. Kasnije u toku dana, na ulice su izvedenitenkovi u cilju uspostavljanja mira.
Nakon nepriznavanja rezultata lokalnih izbora 1996, opozicija je u Beogradu organizovalasvakodnevne građanske i studentske proteste protiv Miloševićeve vladavine, u periodu između novembra 1996. i februara 1997.[38] Posle priznavanja rezultata izboraZoran Đinđić postaje gradonačelnik Beograda.
NATO bombardovanje 1999. prouzrokovalo je značajnu štetu gradskoj infrastrukturi. Među pogođenim objektima bile su i zgrade nekoliko ministarstava, zgradaRTS u kojoj je poginulo 16 zaposlenih, nekoliko bolnica, hotel „Jugoslavija“, komanda vazduhoplovstva, nekadašnjazgrada Centralnog komiteta,televizijski toranj na Avali, kao i kineska ambasada na Novom Beogradu.
Pobednik i zidine Kalemegdana.
Nakon izbora 24. septembra 2000. godine, Beograd je postao poprištemasovnih demonstracija sa 800.000 po policijskim procenama, a po drugim izvorima i do 1.000.000 učesnika, koje su dovele do konačnog pada Miloševića sa vlasti.[39][40][41]
Skupština grada Beograda je predstavnički organ koji vrši osnovne funkcije lokalne vlasti utvrđene zakonom i Statutom grada. Skupština ima 110 odbornika koji se biraju na lokalnim izborima, na četiri godine. Skupština grada sastaje se po potrebi, a najmanje jednom u tri meseca.
Gradonačelnik Beograda predstavlja i zastupa Grad i obavlja izvršnu funkciju u Gradu Beogradu.
Gradonačelnik se bira istovremeno kad i odbornici za Skupštinu grada neposrednim tajnim glasanjem na četiri godine. Gradonačelnik ne može biti odbornik Skupštine grada, niti obavljati drugu javnu funkciju.
Gradsko veće je organ Grada Beograda koji usklađuje ostvarivanje funkcija Gradonačelnika i Skupštine grada i vrši kontrolno-nadzornu funkciju nad radom Gradske uprave.
Gradsko veće čine Gradonačelnik, zamenik gradonačelnika i 9 članova. Članove Gradskog veća bira Skupština grada, na predlog Gradonačelnika, na četiri godine.
Gradska uprava obavlja upravne poslove u okviru prava i dužnosti Grada Beograda i određene stručne poslove za potrebe Skupštine grada, Gradonačelnika i Gradskog veća.
Načelnik Gradske uprave, koga postavlja Skupština grada na predlog Gradonačelnika, rukovodi radom Gradske uprave. Načelnik Gradske uprave može imati zamenika koji se postavlja i razrešava na isti način kao načelnik.
Gradska opština je deo teritorije Grada Beograda u kojoj se vrše određeni poslovi lokalne samouprave utvrđeni Statutom grada. Građani učestvuju u vršenju poslova gradske opštine preko izabranih odbornika u skupštini gradske opštine, putem građanske inicijative, zbora građana i referenduma, u skladu sa Ustavom, zakonom, Statutom grada i aktima gradske opštine.
Većina opština se nalaze južno od Dunava i Save, uŠumadijskom regionu. Tri opštine (Zemun, Novi Beograd i Surčin) se nalaze sa severne strane Save, tačnije uSremu, dok se opština Palilula nalazi na obe strane Dunava, u Šumadiji iBanatu.
Područje naselja Beograd, užeg i urbanizovanog dela ukupne površine 360 km², obuhvata sledeće gradske opštine: ceo Vračar, Zvezdaru, Savski venac, Stari grad, Rakovicu i Novi Beograd i delove Voždovca, Zemuna, Palilule i Čukarice.
Prema popisu stanovništva iz 2002. godine, Beograd ima 1.576.124 stanovnika. Prema etničkim grupama, stanovnici Beograda su se izjasnili kaoSrbi (1.415.187),Jugosloveni (22.161),Crnogorci (26.190),Romi (19.191),Hrvati (10.381),Makedonci (8.372) iBošnjaci (14.617).[42]
Hram Svetog Save, najvećipravoslavni hram na svetu
Iako postoji nekoliko religioznih zajednica u Beogradu, taj sklop je relativno homogen. Pravoslavna zajednica je daleko najbrojnija sa 1.429.170 vernika. Takođe ima i 20.366muslimana i 16.305katolika. Postojala je i velikajevrejskazajednica, ali nakon nacističke okupacije 1941. i velike emigracije Jevreja uIzrael, njihov broj je opao na 415. U Beogradu takođe ima i 3.796protestanata.[43]
Pored rođenih Beograđana, grad je dom i velikog broja Srba sa prostora cele bivše Jugoslavije, koji su u grad došli bilo u potrazi za boljim životom, bilo bežeći od rata i etničkog čišćenja.[44] Nezvanično, uzimajući u obzir veliki brojsrpskih izbeglica izHrvatske,Bosne i Hercegovine kao i proteranih lica saKosova, studenata, zatim ljudi popisanih u mestima njihovih stalnih prebivališta, broj stanovnika Beograda potencijalno prelazi 2 miliona. U Beogradu takođe žive i mnogi pripadnici drugih naroda i narodnosti bivše SFRJ što je u velikoj meri proizvod njegovog nekadašnjeg statusa glavnog grada multietničke Jugoslavije.[4] Takođe je procenjeno da u Beogradu živi i nekoliko hiljadaKineza koji su u grad počeli da se doseljavaju sredinom devedesetih godina 20. veka.Novobeogradskiblok 70 je među Beograđanima poznat i kao Kineska četvrt.[45][46] Beograd je dom i izvesnom brojuArapa koji su došli sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka kao studenti, ali su se trajno naselili i zasnovali porodice.[47][48] Većina Arapa koji žive u Beogradu su poreklom izSirije,Jordana iIraka.
Beograd je ekonomski najrazvijeniji deo Srbije. Više od 30 %BDP u Srbiji dolazi iz Beograda, koji daje više od 30 % radne snage u Srbiji.[49] Tokom devedesetih godina 20. veka, grad je bio pod sankcijama Ujedinjenih nacija, kao i cela tadašnjaSR Jugoslavija. Hiperinflacija jugoslovenskog dinara je takođe desetkovala ekonomiju grada.
Grad ima prvorazredni saobraćajni značaj, kao železničko i drumsko čvorište (panevropski koridor 10). Kao grad na ušću dveju reka, Beograd je i važno međunarodno rečno pristanište (panevropski koridor 7), a tu je i međunarodni aerodrom „Nikola Tesla“. Beograd je takođe značajan telekomunikacioni centar za fiksnu i mobilnu telefoniju i internet. U njemu su razvijeni značajni privredni i poljoprivredni kapaciteti, posebno metalska, metaloprerađivačka ielektronska industrija, zatimtrgovina ibankarstvo. Na širem području Beograda, Smedereva iPančeva, na obalama Dunava, locirana je slobodna trgovinska zona na površini od 2.000 kvadratnih metara.
Septembra2006 prosečan dohodak u Beogradu je iznosio 40.891dinar, što je najviši prosečni dohodak u Srbiji. Prosečnaneto plata iznosila je 27.998 dinara[50]
Miroslavljevo jevanđelje, srednjovekovni rukopis koji se čuva u Narodnom muzejuZgrada Narodnog muzeja
Najpoznatiji muzej u Beogradu jeNarodni muzej, osnovan1844. godine. Sadrži kolekcije više od 400.000 izložbenih materijala, uključujući mnoga strana remek-dela. PoznatoMiroslavljevo jevanđelje se nalazi u ovom muzeju.[59]Vojni muzej je naročito popularan za strane turiste, najviše zbog delova „nevidljivog“ (stelt) avionaF-117 kog je jugoslovenska protivvazdušna odbrana oborila u tokuNATO bombardovanja 1999. U muzeju se takođe nalazi još preko 25.000 ostalih izložbenih predmeta od kojih neki datiraju izrimskog perioda.[60][61] Sličan muzej jeMuzej jugoslovenskog vazduhoplovstva koji ima više od 200 aviona, od kojih su 50 stalna postavka. Nekoliko aviona u Muzeju su jedini „preživeli“ primerci tog tipa, kao npr.Fijat G.50. Muzej izlaže i neke delove oborenihameričkih iNATO aviona.[62]Etnografski muzej, osnovan1901, sadrži više od 150.000 predmeta ruralne i urbane kultureBalkana, tačnije državabivše Jugoslavije.[63]Muzej savremene umetnosti sadrži kolekciju sa oko 8.540 primeraka umetničkih dela iz Jugoslavije od1900. godine[64]Muzej Nikole Tesle, osnovan1952. godine, čuva lične stvariNikole Tesle, naučnika po kome je jedinicaTesla dobila ime. Muzej čuva oko 160.000 originalnih dokumenata i oko 5.700 ostalih predmeta.[65] Još jedan od većih beogradskih muzeja jeMuzej Vuka i Dositeja, koji sadrži eksponate koji govore o životu, delu i zaveštanjuVuka Stefanovića Karadžića iDositeja Obradovića, reformatora srpskog književnog jezika iz19. veka koji su takođe ujedno i bili prvi ministri srpskog obrazovanja.[66] U Beogradu takođe postoji iMuzej afričke umetnosti, osnovan u vreme socijalističke solidarnosti sa nerazvijenim nacijamaTrećeg sveta.
Beograd ima dva državnauniverziteta i više privatnih institucija za više i visoko obrazovanje.Beogradski univerzitet vodi poreklo odVelike škole, osnovane1808.[67] Prvi srpski univerzitet formalno je osnovan 27. februara 1905. Više od 70.000 studenata studira na Beogradskom univerzitetu.[68]
Dana21. maja1973. godine, umetničke akademije prerasle su u fakultete umetnosti, a Umetnička akademija postala jeUniverzitet umetnosti, drugi samostalni beogradski univerzitet[69].
U Beogradu postoji 195 osnovnih i 85 srednjih škola. Od osnovnih, postoji 162 redovnih, 14 specijalnih, 15 umetničkih i 4 škole za osnovno obrazovanje odraslih. Srednjoškolski sistem obuhvata 51 stručnu, 21 gimnaziju, 8 umetničkih i 5 specijalnih škola. 230.000 upisanih učenika uči 22.000 zaposlenih u preko 500 zgrada koji pokrivaju oko 1.100.000 kvadratnih metara.[70]
Beograd ima reputaciju prestonice koja nudi svakodnevni, živopisan noćni život, sa mnoštvom klubova otvorenih do svitanja širom grada. Najprepoznatljiviji su klubovi smešteni u splavovima duž obala Save i Dunava.[71][72][73]
Vikend-posetioci, posebno oni izBosne i Hercegovine,Hrvatske iSlovenije, smatraju Beograd većom metropolom od svojih prestonica zbog prijateljske atmosfere, sjajnih klubova i barova, jeftinog pića, nepostojanja jezičke barijere, kao i liberalne regulative vezane za noćni život.[74][75]
Poznata mesta za ljubitelje alternativne muzike, odnosno kulture koja ne potpada podmejnstrim, poznati su i afirmisani klubovi kao što suAkademija (Klub studenata naFLU), smeštena u podrumu Fakulteta likovnih umetnosti iKST (Klub studenata tehnike), smešten u podrumu zgrade Tehničkih fakulteta.[76][77] Jedno od najpoznatijih mesta za alternativne kulturne događaje u gradu jeSKC (Studentski kulturni centar), koji se nalazi preko putaBeograđanke, jedne od najznamenitijih građevina Beograda. Koncerti brojnih domaćih i poznatih stranih grupa se često održavaju u SKC-u, kao i umetničke izložbe i javne debate i diskusije.[78]
Oni koji su naklonjeni tradicionalnijem srpskom noćnom životu, a ljubitelji sustarogradske muzike, tipične za severne krajeve Srbije, mogu da se odluče za veče uSkadarliji, staroj boemskoj četvrti grada gde su se okupljali pesnici i umetnici krajem 19. i početkom20. veka. U Skadarskoj ulici i okolini nalaze se neki od najboljih i najstarijih beogradskih restorana.[79] Na jednom kraju četvrti nalazi se nekadašnja najstarija beogradska pivara, osnovana u prvoj polovini19. veka.[80]
Beograd je početkom osamdesetih godina 20. veka počeo da organizuje noćni život na rekama i to na splavovima koji su koncipirani kao kafane a kasnije i noćni klubovi. Jedan od prvih splavova koji je osnovan je splav Hua Hua početkom osamdesetih godina. Danas Beograd ima više od 200 splavova-klubova medju kojima su specifični Splav Hot Mess sa bazenom, Splav Play sa pokretnim krovom kao i mnogi drugi. Splavovi su su uglavnom odredjeni vrstom muzike koja može biti narodna, zabavna, strana i starogradska. Pregled programa na splavovima može se naći na nekoliko sajtova koji se bave beogradskim noćnim životom.
Ada Ciganlija je bivše ostrvo na reciSavi, i najveći beogradski sportsko-rekreativni kompleks. Nakon njegovog povezivanja s obalom, napravljeno je veštačko jezero. Jedna je od najpoznatijih destinacija za Beograđane tokom vrelog leta. Ada Ciganlija ima 7 kilometara dugu plažu i objekte za razne sportove uključujućigolf,ragbi,fudbal,košarku,odbojku,bejzbol itenis.[89] Ekstremni sportovi su takođe dostupni, kao što subandži džamping,skijanje na vodi ipejntbal[90] Na ostrvu se nalaze i staze za vožnju bicikla, šetnju i džogiranje.[91][92]
Od2000, uporedo sa obnavljanjem diplomatskih odnosa Srbije sazapadnom Evropom iAmerikom, u Beogradu se primećuje povratak stranih turista odsutnih još odratova izdevedesetih godina.
Reka Sava, pogled saKalemegdanaAvalski toranj, 205 metara
Beograd je najznačajniji medijski centar u Srbiji. U Beogradu je sedišteRadio televizije Srbije - RTS, javnog medijskog servisa, koji ima dva TV programa, pet radio programa[93] i muzičku izdavačku kućuPGP RTS.[94] Najpopularnija komercijalna medijska organizacija jeRTV Pink, srpski multinacionalni medij, poznat po svojim popularnim zabavnim programima, za koje neki smatraju da su senzacionalistički i da su niskokvalitetni.[95] Veoma popularna komercijalna medijska organizacija je iB92, koja ima svojutelevizijsku iradio stanicu, izdavačku delatnost i jedan od najposećenijih Internet sajtova u Srbiji.[96] Ostale televizijske stanice u Beogradu suPrva srpska televizija,Happy TV,TV Avala,TV Nova,Studio B iTV Enter, a postoje i mnogi specijalizovani kanali kao što suSOS,SPORT network (sport),Infobiro,Sky Plus,Metropolis (muzika),Art TV (umetnost),Sinemanija (filmovi) iUltra TV (dečiji programi).
U različitim delovima gradaarhitektura varira od tipično centralnoevropskog stila (Zemun), preko izvesnog broja zgrada u turskom stilu lociranih u starim delovima grada, do najmodernije arhitektureNovog Beograda. Arhitektura19. veka je dosta uticala na arhitektonske trendove uSrbiji, pa i u Beogradu. Naročito je vidljiv uticajaustrougarske arhitekture19. veka. Podkomunizmom, većina kuća je građena brzo i jeftino, što je dovelo dobrutalističke arhitekture blokova Novog Beograda podignutih u prvim decenijama nakonDrugog svetskog rata.
U celini gledano, saobraćaj u Beogradu je konfuzan. Beograd ima samo jedan autoput u pravcu istok zapad (koji preko mosta Gazela povezuje Novi Beograd sa starim delom grada) dok nema ni jednu brzu saobraćajnicu u pravcu sever-jug. Postojeći mostovi su nedovoljni i sa malom propusnom moći (posebnostari most na Savi).
Gradski autobuski, tramvajski i trolejbuski saobraćaj obavlja Gradsko saobraćajno preduzeće i "Lasta". Na pojedinim linijama saobraćaju i privatni prevoznici.Beogradska prigradska naselja povezana su auto prevoznikom „Lasta“ i privatnim autoprevoznicima "Banbus" i "Transprodukt". Beograd takođe ima i liniju gradske železniceBG Voz kojom upravljaju JPŽeleznice Srbije.[98]
Beogradski metro, koji se planira još od1950, predviđao je u prvoj fazi dve linije i u perspektivi mrežu od devet linija gradskog i regionalnog metroa, ali nije se nikada počelo sa izgradnjom. Od 2003, predviđen jelaki šinski sistem koji je trebalo da bude izgrađen do2008;[99] njegova izgradnja takođe nije otpočela.
Gradska glavna železnička stranica povezuje Beograd sa ostalim evropskim prestonicama, kao i sa mnogo drugih gradova u Srbiji, a u izgradnji je stanica Prokop koja će u budućnosti preuzeti ulogu glavnog čvorišta. Na žalost, stanica Prokop dosta je udaljena od glavne autobuske stanice, što će u budućnosti otežavati putnički saobraćaj.
Beogradskiaerodrom „Nikola Tesla“, međunarodnog karaktera, nalazi se u bliziniSurčina na 18 kilometara od Beograda. Na aerodromu se nalazi 18 kancelarija stranih aviokompanija i nekoliko rentakar kompanija. Broj putnika od 2000. do 2004. dostigao je broj od 2 miliona. Nažalost, aerodrom nije povezan lakim železničkim saobraćajem sa centrom grada i na aerodromu ne postoji ni jedan hotel. Između centra grada i aerodroma saobraćaju autobuske linije 72, i ekspres linija A1. Taksi saobraćaj je neregularan.[100]
Sportski aerodrom „13. maj“ nalazi se na levoj strani autoputa Beograd - Novi Sad, gledano iz pravca Beograda, paralelno sa prugom, 500 metara pre skretanja za Batajnicu.
Beograd se pojavljuje i u popularnoj računarskoj video igriBattlefield 2142. koju praviEA Games. Teren na kome se igra je mapa Beograda i predstavljaEvropsku uniju koja se bori protiv pan-azijskih jedinica nakon velikog futurističkogledenog doba.
U igriHalf-Life 2, zgrada Narodne skupštine Republike Srbije je adaptirana u grad Siti 17 u kojem se odigrava radnja ove igre. Zgrada se u igri zove Overvoč neksus. Takođe, spomenik Knezu Mihailu Obrenoviću se pojavljuje u istoj igri.
↑Antonić, Slobodan.„"Srbija posle Miloševića"”. Arhivirano izoriginala na datum 2008-04-04. Pristupljeno 2011-01-09..Nova sprska politička misao. 15 Mar. 2001
1 Značajan dio teritorija se nalazi uAziji. •2 U potpunosti u Aziji, ali ima društvene i političke veze s Evropom. •3 Posjeduje zavisne ili slične teritorije izvan Evrope. •4 U pitanju jegrad-država.
.png)
.svg)
