31. prosinca/decembra (31. 12.) je 365. i zadnji dan godine pogregorijanskom kalendaru (366. i zadnji uprijestupnoj godini).
Događaji
- 406. —Prelazak Rajne od straneVandala,Alana iSveva koji se tradicionalno smatra datum konačmno kolapsaLimesa koji jeRimsko Carstvo štitio od barbara.
- 1494. — URim ušle snage francuskog kraljaŠarla VIII. U nameri da osvoji Italiju i pripremi krstaški rat protiv Turske, francuski kralj prodro doNapulja, ali bio prisiljen da se povuče pred vojnim savezom pape, Španije, Mletaka i milanskog vojvode.
- 1600. —Engleska kraljicaElizabeta I izdala povelju o osnivanju Istočnoindijske kompanije za trgovinu, koja je krajem17. veka imala znatna suverena prava, kao što su pravo na vođenje rata i sklapanje mira, kovanje novca, da bi1757. postala najjača vlast u Indiji.Velika Britanija1858. preuzela sve upravne funkcije kompanije.
- 1691. — Umro engleski hemičar i fizičarRobert Bojl, koji je otkrio zakon o odnosu pritiska i zapremine kod gasova i prvi utvrdio razliku između smješe i hemijskog jedinjenja.
- 1879. — Američki pronalazačTomas Alva Edison prvi put javno demonstrirao električnu sijalicu, u Menlo Parku, uNju Džersiju.
- 1911. —Marija Sklodovska Kiri dobila druguNobelovu nagradu za hemiju za istraživanje radioaktivnih elemenata. Prvu,1903, podelila sa suprugom Pjerom i Bekerelom.
- 1938. — UIndijanapolisu, uSAD, prvi put zvanično uveden test naalkohol za vozače.
- 1945. — Usaobraćaj pušten treći put obnovljen železnički most prekoSave kodBeograda.
- 1946. — PredsednikSADHari Truman formalno proglasio krajDrugog svetskog rata.
- 1968. — Supersonični sovjetski putničkiavion "TU-144" obavio prvi let, nekoliko meseci pre britansko-francuske supersonične letelice "Konkord".
- 1971. — Austrijski političar i diplomataKurt Valdhajm preuzeo dužnost generalnog sekretaraUjedinjenih nacija pošto se sa tog mesta povukaoburmanski političar U. Tant.
- 1981. — U vojnom udaru koji je predvodio poručnik vazduhoplovstvaDžeri Rolings uGani oborena civilna vlada Hile Limana.
- 1983. — U vojnom udaru u Nigeriji svrgnut predsednikŠehu Šagari, koji je na vlast došao na izborima1979, na kojima je okončana 13-godišnja vojna vladavina. Novi predsednik postao šef vojne hunte, generalMohamed Buhari.
- 1988. — VladeIndije i Pakistana sklopile sporazum kojim su se obavezale da neće napadati nuklearna postrojenja u Pakistanu, odnosno Indiji.
- 1995. — Američki inženjeri završilipontonski most prekoSave, a potom američkitenkovi i trupe iz sastava snaga UN za održanje mira ušli uBosnu.
- 1996. — Širom Srbije na stotine hiljada građana, koji su gotovo dva meseca svakodnevno protestovali tražeći priznavanje rezultata lokalnih izbora na kojima je pobedila opozicija, okupili se na centralnim gradskim trgovima da dočekajuNovu godinu.
- 1998. — Ministri finansijaEvropske unije saopštili definitivne kurseve prema kojima će nacionalne valute 11 zemalja EU biti menjane uevro kad jedinstvena evropskavaluta1. 1.1999. bude zvanično puštena u promet.
- 1999. —Predsednik RusijeBoris Jeljcin podneo ostavku i za vršioca dužnosti šefa države imenovaoVladimira Putina, dotadašnjegpremijera.
- 1999. — PredsednikPanameMireja Moskoso odSAD formalno vratio kontrolu svoje zemlje nadPanamskim kanalom.
- 2000. —Saudijska Arabija,Kuvajt,Bahrein,Katar,Oman iUjedinjeni Arapski Emirati, članice Saveta za saradnju u Zalivu, potpisale pakt o zajedničkoj odbrani po kojem se napad na jednu od zemalja-članica smatra napadom na sve.
- 2001. —Pakistanske vlasti uhapsile više od 20 članova jedne od dve muslimanske militantne grupe, Laškar e Taiba, koju je Indija optužila za napad na Parlament, kada je ubijeno 14 osoba.
.
Rođenja
- 1617. —Bartolomé Esteban Murillo, španski slikar.
- 1856. —Oton Kučera, hrvatski znanstvenik i astronom (u.1931.).
- 1869. —Henri Matisse, francuski slikar, grafičar, kipar i dekorater (u.1954.).
- 1880. —George Marshall, američki general (u.1959.).
- 1937. —Milutin Šoškić, srpski nogometaš i trener.
- 1937. —Anthony Hopkins, velški filmski, kazališni i televizijski glumac, dobitnik Oscara i Emmyja.
- 1939. —Ivan Prenđa, zadarski nadbiskup (--).
- 1942. —Andy Summers, engleski gitarist.
- 1943. —Ben Kingsley, britanski filmski glumac.
- 1948. —Joe Dallesandro, američki glumac.
- 1950. —Peter Galbraith, diplomat i profesor, bio je prvi američki veloposlanik u Hrvatskoj.
- 1953. —James Remar, američki glumac.
- 1959. —Val Kilmer, američki filmski glumac.
- 1977. —Vinícius, brazilski malonogometaš.
- 1981. —Jana Milić, srpska glumica.
.
Smrti
- 1719. —John Flamsteed, engleski astronom.
- 1799. —Jean-François Marmontel, pisac.
- 1384. —John Wyclif.
- 1872. —Aleksis Kivi, pisac.
- 1877. —Gustave Courbet, francuski slikar (r.1819.).
- 1899. —Karl Millöcker, austrijski skladatelj (r.1842.).
- 1981. —Franjo Šeper, hrvatski kardinal (r.1905.).
- 1995. —Zlatko Šimunović, hrvatski slikar,završio Akademiju, suradnik Majstorske radionice K. Hegedušića u Zagrebu. U većem dijelu svojeg opusa zaokupljen geometrijskom apstrakcijom; radio slike koje teže pokretu. Bavio se tv scenografijom, oblikovajem interijera i grafikom (r.1936.).
.
Praznici i dani sećanja
.
Vidi takođe:Godišnji kalendar -Dnevni kalendar
