3. maj/svibanj (3. 5.) je 123. dan godine pogregorijanskom kalendaru (123. uprijestupnoj godini).Do kraja godine ima još 242 dana.
Događaji
- 1481. –Bajazid II. postaje sultan poslije smrti ocaMehmeda II.
- 1494. – Španski moreplovacKristifor Kolumbo otkrio ostrvo kasnije nazvanoJamajka.
- 1500. – Portugalski moreplovacPedro Alvareš Kabral na putu kaIndiji otkrioBrazil i proglasio ga posedomPortugalije.
- 1791. –Poljski kraljStanjislav II August Ponjatovski potpisao liberalan Ustav kojim je uspostavljena parlamentarnamonarhija. To je bio drugi pisaniUstav u svetu, posle UstavaSAD.
- 1814. –Francuski kraljLuj XVIII vratio se, pod zaštitom saveznika, uPariz posle bezuslovne predaje i abdikacije caraNapoleona I.
- 1841. –Novi Zeland proglašen za britansku koloniju.
- 1895. – Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od rekeZambezi dobile nazivRodezija.
- 1919. – KrajBavarske sovjetske republike uMünchenu.
- 1922. – UParizu osnovana Međunarodna železnička unija, među osnivačima i predstavnici "Jugoslovenske železnice".
- 1936. – UJagodini u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju između dva svetska rata.
- 1939. – Smenjensovjetski ministar inostranih poslovaMaksim Litvinov, nov ministar postaoVjačeslav Molotov, koji je krajem avgusta potpisao pakt o nenapadanju s nacističkomNemačkom.
- 1945. –Drugi svetski rat: Britanci uDrugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnjeBurme, danas Mjanmara, oslobodivši ga od japanske okupacije.
- 1946. – UTokiju zasedanje počeo Međunarodni vojni sud za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu koji je trajao do novembra1948, od 28 okrivljenih sedam osuđeno na smrt, 16 na doživotnu robiju, a pet na vremenske kazne.
- 1968. – Žestokim sukobima s policijom u Parizu počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo zahvatili i druge evropske zemlje, a protest prerastao u revolt protiv građanskog društva.
- 1971. –Valter Ulbriht se povukao sa mesta generalnog sekretara Komunističke partije Istočne Nemačke. Zamenio gaErih Honeker.
- 1991. – U rodno selo Lelić kodValjeva iz SAD prenete mošti episkopaSrpske pravoslavne crkveNikolaja Velimirovića.
- 1992. –Rat u Bosni i Hercegovini:Muslimanske snage uSarajevu napale kolonu vozilaJNA koja se povlačila prema kasarni uLukavici.
- 1996. – Delegati 55 zemalja saglasili se, na konferencijiUjedinjenih nacija uŽenevi, o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.
- 1999. – Tokomvazdušnih udara NATO na Jugoslaviju pogođen putnički autobus kodPećii naKosovu. Poginulo 20 ljudi, 43 povređeno. UNovom Sadu pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištuNATO uBriselu saopšteno da je za 42 dana vazdušnih napada naSRJ izvedeno 14.000 letova.
- 2003. – Kongres SAD, većinom glasova, izglasao budžet sa skoro 80 milijardi dolara namenjenih ratu uIraku, a deo saveznicima i borbi protiv terorizma.
.
Rođenja
- 1469. –Niccolo Machiavelli, talijanski političar, historičar i pjesnik.
- 1748. –Emanuel Žozef Siej, francuski političar. .
- 1886. –Marcel Dupré, francuski skladatelj i književnik.
- 1898. –Golda Meir, izraelska političarka.
- 1902. –Alfred Kastler, francuski fizičar. .
- 1912. –Virgil Fox, američki orguljaš.
- 1913. –Heinz Kohut, američki psihoanalitičar i osnivač autopsihologije.
- 1925. –Olivera Marković, srpska glumica (u.2011).
- 1925. –Vladimir Devidé, hrvatski matematičar, japanolog, akademik i književnik (u.2010.).
- 1931. –Aldo Rossi, talijanski arhitekt.
- 1933. –Džejms Braun, soul muzičar.
- 1934. –Georges Moustaki, grčki kantautor i pjevač francuskih šansona.
- 1942. –Věra Čáslavská, čehoslovačka gimnastičarka (u.2016.).
- 1959. –Željko Ninčić, srpski glumac.
- 1961. –Milorad Mandić, srpski glumac i televizijski voditelj.
- 1967. –Sam Greco, umirovljeni australijski kickboksač u superteškoj kategoriji i borac mješovitih borilačkih vještina (Mixed Martial Arts, MMA).
- 1973. –Michael Reiziger, nizozemski nogometaš.
- 1981. –Murilo Endres, brazilski odbojkaš.
- 1985. –Ezequiel Lavezzi, argentinski nogometaš.
- 1989. –Katinka Hosszú, mađarska plivačica.
.
Smrti
- 1481. –Mehmed II., turski sultan (*1429.).
- 1616. –William Shakespeare, engleski književnik, kazališni glumac i redatelj (*1564.).
- 1856. –Adolphe Adam, francuski skladatelj (*1803.).
- 1898. –Svetislav Vulović, srpski književni kritičar. (*1847.).
- 1940. –Henry Ossian Flipper, afro-američki časnik uWest Pointu (†1856.).
- 1916. –Padraig Pearse, vođairskogUskrsnog ustanka1916. godine (*1879.)
- 2008. –Leopoldo Calvo-Sotelo, španjolski predsjednik vlade (*1926.).
- 2016. –Jadranka Stojaković, bosanskohercegovačka kantautorica (*1950).
- 2023. –Nikica Valentić, hrvatski političar i poduzetnik, bivši premijer (*1950).
- 2023. –Jasmin Stavros, hrvatski pjevač (*1954).
Blagdani/Praznici
.
Vidi takođe:Godišnji kalendar -Dnevni kalendar
