Movatterモバイル変換

Prijeđi na sadržaj

1828.

Izvor: Wikipedija

(Preusmjereno sa stranice1828)

Ovo je članak o godini 1828.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	18. vijek –19. vijek –20. vijek
Decenija:	1790-e 1800-e 1810-e –1820-e – 1830-e 1840-e 1850-e
Godine:	1825 1826 1827 –1828 –1829 1830 1831

Sintetisanaurea

1828.. po kalendarima
Gregorijanski	1828.. (MDCCCXXVIII)
Ab urbe condita	2581.
Islamski	1243–1244.
Iranski	1206–1207.
Hebrejski	5588–5589.
Bizantski	7336–7337.
Koptski	1544–1545.
Hindu kalendari
•Vikram Samvat	1883–1884.
•Shaka Samvat	1750–1751.
•Kali Yuga	4929–4930.
Kineski
•Kontinualno	4464–4465.
•60 godina	Yang Zemlja Miš (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11828.
p • r • u
Podrobnije:Kalendarska era

Godina1828 (MDCCCXXVIII) bila jeprijestupna godina koja počinje u utorak pogregorijanskom kalendaru odn.prijestupna godina koja počinje u nedjelju po 12 dana zaostajućemjulijanskom kalendaru.

Događaji

[uredi |uredi kod]

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

[uredi |uredi kod]

1. 1. (20. 12. 1827. po j.k.) - SultanMahmud II pogazioAkermansku konvenciju sa Rusijom iz 1826. (ili još 18. decembra^[1]); srpski poslanici ostaju u Carigradu kao taoci^[2].
18. 1. - KraljevineBavarska iVirtemberg sklopile carinski savez.
22. 1. -Arthur Wellesley, vojvoda od Wellingtona postao premijerUK (do1830).
5. 2. - Sultan zatvorio Moreuze za strane brodove^[1].
21. 2. -Rusko-persijski rat (1826-28) okončanTurkmenčajskim ugovorom:Rusiji ostajuJerevanski iNahičevanski kanat i potvrđenTališki kanat (granica naAraksu).
26. 3. -Franz Schubert održao u Beču prvi i poslednji javni koncert.

April/Travanj – Jun/Lipanj

[uredi |uredi kod]

april - jun - Ustavna konvencijaVelike Kolumbije zamalo donela federalistički ustav, ali pro-Bolivarovi delegati centralisti se povukli.
20. 4. -René Caillié stigao uTimbuktu, prvi je Evropljanin koji se vratio živ s ovakvog putovanja.
28. 4. - Ruski carNikolaj I objavio rat Turskoj^[1].
proleće -Knez Miloš obilazi nahije - primetno je poboljšanje materijalnih prilika^[3].

Kaspar Hauser

maj -Rusko-turski rat 1828.-1829.: ruska vojska ulazi u Kneževine Moldaviju i Vlašku. KozaciZadunavske Siči se predali ruskom caru.
- Sultan naredio bosanskom paši Abdurahmanu da prikupi vojsku na Orlovo polje kod Bijeljine kako bi pazio na kneza Miloša, a ovaj podstiče Sarajlije da se odupru paši^[4].
17. 5. -Grčki rat za nezavisnost:Hacimihalis Dalijanis stradao sa 385 ljudi kada su Turci osvojili tvrđavuFrangokastelo naKritu.
19. 5. - Kongres SAD donosi izrazito protekcionističku stopu carine, na jugu nazvanu "Gnusnom carinom" (Tariff of Abominations).
26. 5. - UNürnbergu se pojavio tajanstveniKaspar Hauser.
jun - PočinjeVelikokolumbijsko-peruanski rat zbog neutvrđenih granica.
20. 6. - Sarajlije i Visočani se pobunili protiv Aburahman-paše koji je prinuđen otići u Travnik - uskoro će zbog tužbi biti i smenjen^[5].
23. 6. -Miguel I proglašen za portugalskog kralja, zbacivši nećakuMariju II. Ukinuo je ustav, vlada apsolutistički - iz toga prostičePortugalski građanski rat (do1834).
5. 7. - Rusi na zakavkaskom frontu uz pomoć Jermena zauzeliKars (začetakJermenskog pitanja^[6]).
30. 6. - Objavljena bulaLocum Beati Petri papeLava XII.: reorganizacija rimokatoličke crkve u Dalmaciji, metropolija je u Zadru na račun Splita i Dubrovnika.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

[uredi |uredi kod]

4. 7. - Svečano postavljanje kamena temeljca železniceBaltimore and Ohio u SAD.

RuskaOpsada Varne

9. 8. -Bitka kod Petre je grčka pobeda i poslednja bitka rata za nezavisnost - osigurana centralna Grčka.
11. 8. - U Engleskoj obešen William Corder, osuđen da jeubio svoju ljubavnicu prošle godine (slučaj je izazvao dosta publiciteta).
24. 8. - Holanđani stavljaju pod kontroluzapadnu polovinu Nove Gvineje.
27. 8. -Ugovor iz Montevidea:Brazilsko carstvo iUjedinjene Provincije Rio de la Plate (Argentina) priznaju nezavisnostUrugvaja.
27. 8. -Simón Bolívar se proglasio za diktatora Velike Kolumbije - pojačanje opozicije, pokušaj atentata sledećeg meseca.
29/30. 8. - Na Peloponezu se iskrcala francuskaMorejska ekspedicija.
septembar - VladarZulua Shaka Zulu ubijen od polubraće, nasleđuje ga jedan od njih,Dingane (do1840).
septembar - U Travnik stigao novi bosanski namesnik, Morali Namik Ali-paša.
29. 9. - Ruska vojskazauzela Varnu, opsednuti su iŠumen iSilistra.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

[uredi |uredi kod]

5. 10. - Dovršena evakuacijaIbrahim-pašinih egipatskih snaga sa Peloponeza.
12. 11. -Sijamci anektiraliKraljevinu Vijentijan.
1. 12. -Decembarska revolucija: vojni pučJuana Lavallea u Buenos Airesu, nastavljaju seArgentinski građanski ratovi.
3. 12. - Za predsednikaSAD izabranAndrew Jackson, prvi izDemokratske stranke (→Džeksonovska demokratija,Drugi partijski sistem).

Kroz godinu

[uredi |uredi kod]

Brownovo gibanje

Stanje u bosanskom i rumelijskom vilajetu: povećani nameti na seljake, Jašar-paša prištinski u sporu sa "Labom i Golakom", Abdulrezak-paša pećki hoće da prisvoji Pešter u zamenu za Ljumu i Goru, što Pešterci osporavaju, a Kuči i Klimenti u sporu sa pešterskim zabitom Hasanom Hotom^[7].
Crna Gora ima graničnih sukoba prema Skadru, ali inače ne ulazi u rat nakon izbijanja rusko-turskog sukoba^[8].
Verbalni sukob kneza Miloša i vladike Petra I povodom navodnog vladičinog pisma Aleksi Karađorđeviću^[9].
Osmanska Albanija dobija "izvjesnu autonomiju"; uSkadru otvorena prva srpska osnovna škola^[10]. Mustafa-paša Skadarski dobio od Porte Skadar, Elbasan, Debar iDukađin za šta se očekuje pomoć u ratu protiv Rusije^[11].
Pravoslavna crkva u Dalmaciji i Boki dolazi pod direktnu upravu Karlovačke mitropolije.
USkoplju se javlja prvo nezadovoljstvo protiv grčke crkvene hijerarhije^[12].
Kapetan Andreja Berberović se odbranio od pirata u grčkom arhipelagu^[13].
1828/29 - VladarAda Kale postaje Osman-paša, sinSulejman-paše Skopljaka - proganja Srbe uKljuču iKrajini^[14].
U Engleskoj objavljena pravila igrerounders (nalikbaseballu).
Nauka i tehnika:
- Friedrich Wöhler sintetizovaoureu - prva veštačka sinteza organske supstance.
- Johann Andreas Buchner izolovaosalicin iz korevrbe.
- Izolovannikotin.
- Robert Brown objavio otkrićeBrownovog gibanja.
- Ányos Jedlik napravio primitivnielektrični motor.

"Venecija, Duždeva palata sa religijskom procesijom",Bonington
"Corso Sant'Anastasia, Verona", Bonington
"Stubište slikarevog londonskog stana",Wonder
"Zora ljubavi",Etty
"Otkrivena lepota",Goodridge

Rođenja

[uredi |uredi kod]

Glavni članak::Kategorija:Rođeni 1828.

5. 1. -Stjepan Jovanović, austrougarski podmaršal (†1885)
8. 2. -Jules Verne, književnik (†1905)
12. 2. -George Meredith, engleski književnik (†1909)
20. 3. -Henrik Ibsen, dramatičar (†1906)
23. 3. -Josip Slade, arhitekta (†1911)
21. 4. -Hippolyte Taine, filozof, kritičar (†1893)
8. 5. -Henri Dunant, osnivač Crvenog krsta/križa, nobelovac (†1910)
12. 5. -Dante Gabriel Rossetti, engleski slikar i pjesnik (†1882)
6. 7. -Milica Stojadinović Srpkinja, književnica (†1878)
12. 7. -Mina Karadžić, slikarka i pesnikinja (†1894)
12. 7. -Nikolaj Černiševski, revolucionar filozof (†1889)
12. 7. -Ilarion II Roganović, crnogorski mitropolit (†1882)
6. 8. -Andrew Taylor Still, "otac osteopatije" (†1917)
9. 9. -Lav Tolstoj, ruski književnik (†1910)
17. 10. -Franjo Klein, graditelj i projektant (†1889)
31. 10. -Joseph Swan, pronalazač sijalice (†1914)
25. 11. -Franjo Rački, povjesničar (†1894)
31. 12. -Stevan Vladislav Kaćanski, srpski književnik (†1890)
? -Peko Pavlović, vojvoda (†1903)

Smrti

[uredi |uredi kod]

Glavni članak::Kategorija:Umrli 1828.

31. 1. -Aleksandros Ipsilantis, heterista (*1792)
11. 3. -Vujica Vulićević, knez (* 1773)
26. 3. -Gerasim Zelić, episkopski vikar u Dalmaciji (*1752)
16. 4. -Francisco Goya, španski slikar (*1746)
proleće -Ilija Barjaktarović, vojvoda (* ca. 1771)
11. 6. -Jacques Alexandre Law de Lauriston, francuski maršal (*1768)
6. 8. -Konstantin von Benckendorff, ruski general (*1785)
22. 8. -Franz Joseph Gall, frenolog (*1758)
22. 9. -Shaka Zulu, poglavica Zulu plemena
31. 10. -Andrija Ludovik Adamić, patricij i poduzetnik (*1767)
5. 11. -Marija Fjodorovna (supruga Pavla I) (*1759)
19. 11. -Franz Schubert, austrijski kompozitor (*1797)
23. 11. -Luka Milovanov Georgijević, filolog (* 1784)
22. 12. -William Hyde Wollaston, hemičar i fizičar (*1766)
? -Petar Dobrnjac, knez (* 1771)
? -Stefan Stefanović, književnik (* 1807)
? -Živana Antonijević, guslarka

Reference

[uredi |uredi kod]

↑^1,0^1,1^1,2ShawShaw1977, 30
↑Vuk Karadžić,Милош Обреновић, књаз Сербији, или грађа за српску историју нашега времена, rastko.rs
↑Antonijević, Dragana (1996).Бартоломео Kуниберт: успомене на Cрбију из прве половине XIX века, rastko.rs
↑Vukićević, 39
↑Vukićević, 40
↑ShawShaw1977, 31
↑Istorija s. n. V-1, 229
↑Istorija s. n. V-1, 185
↑Istorija s. n. V-1, 186-7
↑Kalezić, Dimitrije M. (1990).Srpske škole u Albaniji, rastko.rs
↑(en) Batakovic, DusanThe Kosovo Chronicles... From The Serbian Revolution To The Eastern Crisis: 1804-1875, rastko.rs
↑Ćorović, VladimirPolitičke i duhovne krize u Srbiji, rastko.rs
↑Serbski letopis (1832).Nešto o Serbljima na Moru, rastko.rs
↑Jakovljević, RankoАда Кале, rastko.rs

Literatura

Vukićević, Milenko M. (1906).Znameniti Srbi Muslomani.Srpska književna zadruga (rastko.rs)
Stanford J. Shaw; Ezel Kural Shaw.History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808-1975. Cambridge University Press; 27 May 1977.ISBN 978-0-521-29166-8.
Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
- Peta knjiga prvi tom (V-1)

Izvor:https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1828.&oldid=42438084

1828.

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp