Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Njuikes sisdollui
WikipediaAlmmolaš diehtosátnegirji
Oza

Juovllat

Wikipedia
Polskalaš juovlakrubbákraków szopkaKrzysztofory-museasKrakówis
Juovlamuorra gávppisSuomas

Juovllat leat jahkásaš allabassi, man váldobeaivi leavuosttaš juovlabeaivi nappo juovlamánu 25. beaivi. Juovllaid ávvudeapmi álgá goittotge juojuovlaruohta nappo juovlamánu 24. beaivi máŋga sájis, ovdamearkka dihteDavviriikkain.

Etymologiija

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]

Juovla-sátni lea boares loatnasátni. Sátni lea boahtánsámegielaide skandinávalaš gielain, ovdamearkka dihte juovllat leatdološruoŧagilliiiul[1] jadološdárogilliijól.[2] Dáidda gielaide sátni lea boahtán germánalaš vuođđogiel sánisjeχwla.[3]

Juovllat ja risttalašvuohta

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]

Juovllat leat boares allabassi miehtá máilmmi, muhtokristtalaš riikkain ja kultuvrrain juovllat ávvuduvvojit earenoamážitJesusa riegádeami muitun ja gudnin. Juovllat ávvuduvvojit dábálaččat bearrašiin ja eará lagamuš olbmuiguin ja dasa gullá dávjájuovlaskeaŋkkaid skeŋken.

Sámi juovllat

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]

Juovlabasit álget juovlaruohta mii lea juovlamánu 24. beaivvi. Hui ollu sámit dán áigge leat čuovvulan váldoservodaga vugiid ávvudit juovllaid. Nu dat dieđusge šattai go sámit dolin šadde risttalažžan. Sámi juovlavieruid birra ovdal risttalašvuođa lea hui unnán čállojuvvon, jos dakkárat oba ležžet ge. Muhto sámiin leat maiddái boares vierut mat sierranit eará kultuvrrain. Juovlaborramuš lea hui dávjá bohccobiergu.[4] Čorgatvuohta sihke olgun ja siste lei maid hui dehálaš juovllaid áigge.

Sámi juovlastállu

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]

Juovlastállu ii leat nu šiega go dat ođđaáigásaš juovlanigá. Mánát eai galgan gul čierastallat, go dalle dat sáhtte čierastit juovlastálu sehkkii[5]. Juovlastállu boahtá sáhpánráidduin ihkku ja dalle ferte šillju leat čorgat nu ahte ráidu ii darván. Siste galgá lágidit lihti dievva čázi jus stálus lea goiku. Muhto jus stállu ii gávnna čázi, de stállu njamista muhtumis vuoiŋŋamaččaid eret[5]. Dákkár vuohki baldit mánáid lea oassi sámi bajásgeassimis. Mánát besse ieža mannat gosa fal háliidedje, muhto váhnemat vigge baldit daid várálaš báikkiin, nu ahte eai šaddan ilá duostilat.

Suopmelaččaid juovllat

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]

Suopmelaččaid juovlaárbevieruide gulletsávdni, juovlagirku, juovlabiebmu,juovlaskeaŋkkat,juovlamuorra ja juovlamusihkka. Nugo eará davviriikkalaččat suopmelaččat ávvudišgohtet juovllaid juo juovlamánu 24. beaivve.[6]

Geahča maid

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]

Gáldut

[rievdat |rievdat wikiteavsttain]
  1. Svenska Akademiens ordbok: jul: Svenska Akademien. Čujuhuvvon 21.12.2019.
  2. Álgu-diehtovuođđu. Sámegielaid etymologaš diehtovuođđu : jól 16.11.2006: Ruovttueatnan gielaid guovddáš. Čujuhuvvon 21.12.2019.
  3. Álgu-diehtovuođđu. Sámegielaid etymologaš diehtovuođđu : jeχwla- 16.11.2006: Ruovttueatnan gielaid guovddáš. Čujuhuvvon 21.12.2019.
  4. Labba, Nils Gustav. Jul i Sápmi 20.12.2010: Samer. Čujuhuvvon 21.12.2019. (ruoŧagillii)
  5. aáMikkelsdatter Eira Murud, Marit, Jahki Sámis, ČálliigLágádus 2012
  6. Aalto, Satu (doaibm.): Suuri perinnekirja: Suomalaista juhlaperinnettä ennen ja nyt, s. 19. Hämeenlinna: Karisto, 1999.ISBN 951-23-3963-3.(suomagillii)
Vižžojuvvon "https://se.wikipedia.org/w/index.php?title=Juovllat&oldid=293389" čujuhusas
Kategoriijat:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp