Hylobatidae (Gray, 1870) sunnu na famigghia diprimati diHominoidea ca junci quattru gèniri :Hoolock,Symphalangus,Hylobates eNomascus, cumprinnenti sìdici speci.
Sta famigghia è canusciuta a liveḍḍu ntirnazziunali cu un nomu di urìgginimalisiana, ca passau dûfrancisi e àppi comu risurtatu 'ntalianugibbone, 'nnglisigibbon. Sicutannu sta linia, si vidi ca u talianu àvi ao chiusa, adunca 'nsicilianu avissi a èssirigibbuni, ô pluraligibbuna.
Sicuru a prima cosa chi si alluma quannu si talìa unHylobatidae sunnu li vrazza longhi, ca ci pirmèttinu di aviri na vita arburìcula cumpleta. Sti vrazza pirmèttinu chiḍḍa ca si chiamabrachiazzioni, un tipu di lucumuzzioni ntrê rami di l'àrbuli. Quannu sunnu 'n terra, stannu â dritta supra ê jammi senza usari i vrazza.
N'autra carattirìstica di stu gruppu di signi è ca nun stannu nta branchi ma nta cucchi stàbbili a furmari rapporti monugàmici. Spissu, u màsculu e a fìmmina ànnu culuri e mpigna diversi.
I vucalizzi di sti signi sunnu assai tìpici e ponnu èssiri assai forti, puru grazzi ê sacchi chi ànnu certi speci ntâ gula.
Hylobatidae sunnu viggitariani e màncianu frutta di purpa. Sulu quarchi vota ponnu agghiùnciri ô menù quarchi armaleḍḍu mmirtibbratu. Unu dî frutti cchiù struduti sunnu diversi speci dificu.
Hylobatidae sunnu parenti cuHomo sapiens picchì sunnu dâ stissa suprafamigghia (Hominoidea). Sicunnu dati ginètici, Hylobatidae e Hominidae si sparteru agghiri 19,25 miliuna d'anni arrè.
Accamora si canùscinu 16 speci di sti primati:
Certi studiusi arricanùscinu macari aNomascus annamensis comu na speci nova discritta ntô 2010[1].
Gèniri fòssili:
Tutti i speci di sta famigghia càmpanu ntê furesti pluviali dûsud-est asiàticu, unni cc'è abbunnanzia di frutta, puru siḍḍuSymphalangus syndactylus si nùtrica macari di pàmpini mpaḍḍati ca po truvari ntê furesti cchiù auti dimuntagna.
Tutti e 16 li speci sunnu cunzidirati amminazzati di scumpàriri.Nomascus hainanus, ca sta nta l'ìsulacinisa diHainan, arrisurta a speci cchiù 'n pirìculu, cu sulu 17 esimplari ancora lìbbiri.
- ↑Template:Cita pubblicazione.