 | Sta pàggina èòrfana, zzuè nun àvi lijami a tràsiri.
Pi favuri, agghiunci na lijami a sta pàggina e scancella st'abbisu. Pâ lista cumpleta dî pàggini òrfani, vidi a pàggina dâcatigurìa. |
Ntâgrammàtica cû tèrminiaggittivu si ntenni ddi palori chi si agghiùncinu ô sustantivu pi dàri na qualitati o nu attribbutu. P'asempiu: La casabedda. Lu muruàutu.
L'aggittivi pusissivi sunnu:
- Singulari:
- miu; mia
- tou; tua
- sou; sua
- Plurali:
- nostru
- vostru
- soi
St'aggittivi, a lu singulari si cuntràinu a mè, tò, sò.
St'aggittivi sunnu puru usati cu na pripusizzioni sìmprici o cumposta:
- Iddu jòca cu la tò palla (o câ tò palla).
- stu, sta, sti
- ssu, ssa, ssi
- ddu, dda, ddi
L'aggittivi quantitativi ndìcanu quantitati:
- quantu, picca, troppu, tantu, abbastanti, assai
Ntô Sicilianu ci sunnu certi modi di altirari la qualità o la quantità di un nomu o di n'aggittivu.
Pi spicificari quantitati o qualitati, fari quarcunu o quarchi cosa cchiù nichi o p'ammustrariaffizzioni (vizziggiativu). Pi fari lu diminutivu si agghiùncinu li suffissi: iddu, eddu, uddu, teddu, ceddu, uzzu, a lu nomu o a ll'aggittivu:
- Sèggia, siggitèdda
- Màsculu, masculìddu
- Pezzu, pizzùddu
- piru, pirìddu
- Soru, surùzza.
Pi spicificari puru quantitati o qualitati, nta stu casu aumentu di lu suggettu. Pi fari lu maggiurativu s'agghiunci lu suffissuuni a lu singulari euna a lu plurali di lu nomu o di l'aggittivu
- Casa, casuni
- Manu, manuni
Pi significari bruttizza. Pi fari lu piggiurativu s'agghiunci lu suffissuazzu (mascul.) oazza (fimmin.) a lu nomu o all'aggittivu, e tutti dui geniri finiscinu cu lai a lu plurali:
- Casa, casàzza
- aceddu, aciddazzu
Lu cumparativu n Sicilianu si fa pi dui maneri:
- paragùni di qualitati, agghiuncennu n'avverbi:
- comu, tantu e quàntu
- paragùni di quantitati, agghiuncennu l'avverbi:
- cchiù, menu.
Certi cumparativi, fatti cu mègghiu o pèggiu, nun pìgghianu l'avverbucchiù.
Si forma agghiuncennu l'artìculu ditirminativulu, la, li, a l'avverbu:
- Li cchiù nichi
- Lu cchiù forti.
Si forma agghiuncennu lu suffissuìssimu,ìssima, pi lu singulari eìssimi pi lu plurali. Si pò puru furmari cu l'avverbi: assai e veru o lu suffissu: uni:
- Binìssimu, Carìssimu, Assài lentu, Veru duci, Riccùni
N'autra forma di supirlatìvu assulùtu s'accucchia radduppiannu l'aggittivu (duci duci, riccu riccu) o l'avverbiu (forti forti, pianu pianu).Wikipedia:Grammatica