Guernica est sa capitale religiosa e istòrica de su Paisu Bascu ispagnolu e fiat su logu de adobiu de s'Assemblea de Biscaglia, chi si riuniat suta de unu chercu, sa Gernikako Arbola, chi est istadu unu sìmbulu de sas libertades traditzionales de su pòpulu bascu.
Sa tzitade est famada in totu su mundu gràtzias aGuernica, maestosa òpera dePicasso, unu cuadru cun sa sòlita ìndolacubista, chi figurat sa tzitade bombardada dae s'esèrtzitu tedescu durante sagherra tzivile ispagnola.
Fundada su 28 abrile 1366, Guernica est una tzitade santa pro sos bascos. Finas dae suMedioevu bi teniant logu sos cussìgios bascos. Sos res castiglianos, sighidos in prus trighet dae sos res ispagnolos, giuraiant suta de su chercu de Guernica de respetare e cunservare sas leges piessignos autonomistas de sa Biscaglia.
Su sìmbulu sagradu de sos Bascos, sa chercu (Gernikako Arbola) si agata subra a su tzentru tzitade; suta a issa si riuniat cada annu finas a su 1876 su Cussìgiu de sos Sèneghes, sos cales membros acudiant dae totu su Paisu Bascu, isboligande custu una forma direta de democratzia. S'àrbore benit sostituidu in casu de morte dae una mata noa nàschida dae sos frutos de s'àrbore betzu.
Guernica est famada pro àere subidu unu bombardamentu aèreu a tapete - tra sos primos e in prus tostos - postos in atu dae sa Legione Condor (unidade bolontària de sa tedescaLuftwaffe).
S'atacu at tentu logu su 26 abrile 1937, durante sa gherra tzivile ispagnola, cun su suportu de s'Aviatzione Legionaria, unidade bolontària e no ufitziale de sa Regia Aereonautica italiana.
