Unabèvida de cola est una bèvida durche, a s'ispissu de colore castàngiu, cuntzùcaru e nuscos de tzùcaru cotu e e cafeina annantos. Calicunu includet nuscos devanìllia,cannella o agrùmenes. Su nùmene benit dae sas nughes decola, prantas chi s'impreant pro otènnere sa cafeina.
Gosat una grandu popularidade in totu su mundu, cun unas cantas domos chi sunt essidas marcas globales e parte de s'immaginàriu comunu. S'opositzione a custas aziendas at istimuladu sa creatzione de bèvidas de cola alternativas, comente sa Mecca-Colla, chi est una cola fraigada e distribuida in is paisos islàmicos o, s'Alter Cola e sa Cat Cola inCatalugna, saVita-Cola, saClub Cola e saFritz-Kola inGermània.
Sa prima bèvida de cola est istada presentada in su 1885 inFiladèlfia (Istados Unidos) dae Baptista Aparici, unu de is tres impresàrios chi, paris, aiant creadu una fàbrica de bèvidas noas inAielo de Malferit, in saBadde de Albaida. Sa bèvida fiat fata cun cafeina,erbas meighinales, sèmenes de cola tratados e fògias decoca dae su Perù. Su nòmene fiatKola-Coca. Custa bèvida est istada presentada in diversas fieras e espositziones de Europa e Amèrica e aiat otentu prèmios, 20 medàllias de oro.[1]
Sa bèvida de cola prus famada, saCoca-Cola, est istada imbentada dae su potecàriu John Pemberton in su 1886, ispiradu dae su Binu de Coca, creadu in su 1863 dae de un'àteru potecàriu, Angelo Mariani.[2]
Un'istùdiu de2007 at agatadu chi su consumu de bèvidas de cola, siat is chi cunteniant edulcorantes naturales siat is chi ddos portant artifitziales, est assotziadu cun un'arriscu prus mannu de maladiarenale crònica. Si pensat chi custu acontessat pro neghe de s'àtzidu fosfòricu impreados in custas bèvidas.[3]
Su consumu de bèvidas de cola, ma non de àteras bèvidas gassosas, s'assòtziat cun una densidade minerale òssea bàscia in is fèminas; serbint prus istùdios e si nde disconnoschet sa rilevàntzia clìnica sua.[4]
Una revisione de istùdios ammustrat s'efetu dannosu pro s'ismaltu dentale de is bèvidas de cola, cun s'arriscu de produtzione de càries dentale; in custu intervenent duos fatores de custas bèvidas: su cuntenutu de sacaròsiu e su pH bàsciu.[5][6]
