Cartellu de segregatzione ratziale durante s'ApartheidLocalizatzione de sos Bantustans
Apartheid (pronuntziaduɐˈpartɦɛit inafrikaans) cheret narrer separatzione in sa limbaAfrikaans e fit unu sistema legale de segregatzione ratziale mantentu in pè dae su guvernu de suNational Party inSudàfrica, dae su1948 a su1994.
Su primu atzinnu chi s'at de sa paràula est in unu discursu deJan Smuts de su1917, su tando primu ministru. Su tèrmine est istadu adotadu dae medas àteras limbas, creschende·nde su significadu pro isplicare situatziones de discriminatzione ratziale, e reclamadu cun pius o pius pagu sutzessu dae pòpulos o grupos oprìmidos vàrios. Sa segregatzione ratziale in Sudàfrica fiat comintzada durante sucolonialismu, ma s'ufitzializatzione de s'apartheid fit comintzada pois de sas eletziones zenerales de su1948. Sa lezislatzione noa classificaiat sos abitantes in grupos ratziales (biancos, nieddos, coloured e indianos) e sas zonas residentziales fint inserradas pro mèdiu de tramudaduras fortzadas. Sos abitantes nieddos fint ispozados dae sa tzitadinàntzia e tramudados a unos 10 territòrios autònomos tribales obantustans de su paisu, bator de sos cales diant divènnere istados indipendentes. Su guvernu aiat segregadu s'educatzione, sa sanidade e àteros servìtzios pùblicos, e aiat reservadu pro sos biancos cussos de calidade mezus e pro sos nieddos cussos peus.
S'apartheid aiat contadu subra una resistèntzia interna de cunsideru. Su guvernu aiat rispostu a sas protestas e abolotos faghende illegale s'opositzione, promovende una reprimida forte e impresonende a sos cabos pius significativos de anti-apartheid, comenteNelson Mandela. Sas riformas promòvidas in sos annos '80 non fint resèssidas a suffogare s'opositzione, e in su1990 su presidenteFrederik Willem de Klerk aiat comintzadu sas negotziatziones pro pònnere fine a su sistema. In su1994 fint tzelebradas eletziones multiratziales a sufràzu universale chi aiat bintu suCungressu Natzionale Africanu deNelson Mandela.
