Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Иһинээҕитигэр көс
Бикипиэдьийэ
Көрдөөһүн

2008

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
2004200520062007 —2008 —2009201020112012
Уоннуу сыллар
1970-с1980-с1990-с —2000-с —2010-с2020-с2030-с
Үйэлэр
XX үйэ —XXI үйэ— XXII үйэ

2008 сыл.

Туох буолбута

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Тохсунньу 10 — СӨ бэрэсидьиэнэ Вячеслав ШтыровДжуно куорат судаарыстыбаннай бибилэтиэкэтигэр (Аляска, АХШ) харалла сытарМ.З. Винокуров докумуоннарын уонна архыыбын куопуйатын өрөспүүбүлүкэҕэ ылар туһунан дьаһалга илии баттаабыт. Хамыыһыйа тэриллибит.
  • Тохсунньу 10 — Дьокускай куоратын Уокуругун СэбиэтэДьокуускай куоратын дуумата диэн ааттаммыт. Маннык ааттаах тэрилтэ 1856 сыллаахха бастаан тэриилибитэ, 61 сыл үлэлээбитэ, 1917 сыллаахха суох буолбута. 2002 сыллаахха сөргүтүллүбүтэ.
  • Тохсунньу 18 — Евфрониос кратера (иһиэх иннинэ арыгыны ууну кытта булкуйарга аналлаах иһит) диэнБылыргы Грецияҕа оҥоһуллубут туой иһитРимҥэ көрдөрүүгэ тахсыбыт. Бу иннинэ АХШМетрополитен түмэлигэр көрдөрүүгэ турбута, Италияҕа уоруллубут оҥоһуктары төннөрүү бырагырааматынан төннөрүллүбүтэ.
  • Тохсунньу 19 — Дьокуускайга Опера уонна балет тыйаатырыгарЫал сыла үөрүүлээх быһыыга-майгыга аһыллыытын туома оҥоһуллубут.
  • Тохсунньу 26-27 күннэрэ — Өрөспүүбүлүкэҕэ аан бастаан Волейбол күннэрэ ытыллыбыттар. Мэҥэ-Хаҥаласка икки хонукка 4 тыһыынча кэриҥэ киһи волейболлаабыт, Аммаҕа — тыһыынчаттан тахса, Бүлүүгэ уонна Горнайга — тыһыынчаны эрэ кыайбат дьон. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн барыта 20 тыһыынчаттан тахса киһи оонньообут.
  • Олунньу 1 —Мандар Уус "Саха ойуута-бичигэ" диэн кинигэтэ 5000 ахсаанынан атыыга тахсыбыт. Ааптар матырыйаалы 40 сыл тухары хомуйбута.
  • Олунньу 6 — Мииринэйгэ Арассыыйа бырабыыталыстыбатын бастакы вице-премьераДмитрий Медведев кэлэ сылдьыбыт.
  • Олунньу 13 —Австралия премьер-миниистирэ Кевин Радд Австралия төрүт олохтоохторун уонна "уоруллубут көлүөнэлэр" иннилэригэр судаарыстыба буруйдааҕын билиммит уонна алы буолалларыгар көрдөспүт.
  • Олунньу 17 —КосовоСербияттан тутулуга суоҕун биллэрбит. ХНТ Аан дойдутааҕы суута 2010 сыл от ыйын 22 күнүгэр Косово Өрөспүүбүлүкэтэ бэйэтин тутулуга суоҕунан биллэриитин аан дойду быраабын кэспэтин билиммитэ. 2017 сыллаахха бу өрөспүүбүлүкэни билиммит дойдулар ахсааннара 114 буолбута. Сербия билигин да Косово сирдэрин бэйэтин сиринэн ааҕар, ол эрээри хонтуруоллуур кыаҕа суох.
  • Олунньу 19 —Кууба баһылыгаФидель Кастро улахан бэлиитикэттэн барарын туһунан биллэрбит.
  • Олунньу 24 —Фидель Кастро доруобуйата мөлтөөнКууба салалтатын үрдүкү сололоруттан туораабыт. Кини Куубаны 1959 сыллаахтан ыла салайбыта. Ол тухары кинини 100-тэн тахса төгүл өлөрө сатаабыттар, бу чахчыГиннесс рекордтарын кинигэтигэр киирбит.
  • Кулун тутар 1 — Читинскай уобалас уонна Агинскай-Бурятскай автономнай уокурук холбоһоннорЗабайкальскай кыраай үөскээбит.
  • Кулун тутар 2 — Арассыыйаҕа бэрэсидьиэн быыбара буолбут. Түөрт хандьыдаат кыттыбытыттанДмитрий Медведев куолас 70,28 бырыһыанын ылан кыайыылаах тахсыбыт. Иккси миэстэҕэ 17,72 бырыһыаннаахГеннадий Зюганов тахсыбыт.
    • Саха сиригэр ону таһынанИл Түмэҥҥэ дьокутаатары (төрдүс ыҥырыы), 17 муниципалитет баһылыгын уонна хас да улуус сэбиэтигэр дьокутааттары талбыттар. Ил Түмэҥҥэ баартыйалар испииһэктэринэн 35 киһи талыллыбыт ("едиинэйдэр" быыбардааччылар 51,8% куоластарын ылан - 20 мандааты, "сиэрдээхтэр" уонна КПРФ алталыы, аграрнай баартыйа — 3 дьокутааты), өссө 35 дьокутаат биир мандааттаах уокуруктан талылллыбыт. Манна саҥа булкаас систиэмэ киллэриллибитэ: дьокутааттар куорпустарын аҥаара (35 киһи) урукку курдук биирдии мандааттаах уокуруктартан талыллыбыттара, оттон иккис аҥаара — баартыйалар испииһэктэринэн.
  • Кулун тутар 14 —Лхасаҕа дьалхаан саҕаламмыт, кэлинТибиэт атын оройуоннарыгар тарҕаммыт.
  • Кулун тутар 20 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин төрдүс ыҥырыылаахИл Түмэнин бэрэстээтэлинэнВиталий Басыгысов талыллыбыт. Бу дуоһунаска 2013 сыл күһүнүгэр диэри үлэлээбитэ.
  • Кулун тутар 24 —Бутан аан бастаан дойду үрдүнэн быыбар ыытан дэмэкирээттии судаарыстыба буолбут.
  • Кулун тутар 25 —Адыаччы орто оскуолатыгар СӨ үтүөлээх учуутала, ССРС үөрэҕириитин туйгуна, Саха сиригэр черчение хамсааһына сайдарыгар сүҥкэн оруоллаах киһи, Дьааҥы улууһун ытык киһитэВасилий Чириков аатын иҥэрбиттэр.
  • Муус устар 2-3 күннэрэ —Вячеслав Штыров салайааччылаах СӨ официальнай дэлэгээссийэтэ ФРГ-га бөдөҥ хампаанньаларга сылдьыталаабыт: туннель хаһар Herrenknecht FG, хайа ыарахан техникатын оҥорор Komatsu Mining Germany GmBH уонна Сименс хампаанньа чинчийэр институтугар.
  • Муус устар 3 — СӨ суруналыыстары сойууһун XV сийиэһэ буолбут. Дэлэгээттэр саҥа устаабы ылыммыттар. Бу кэмҥэ сойуус 1090 чилиэннээҕэ, сийиэскэ 80 дэлэгээт кыттыбыт. Бырабылыанньа бэрэстээтэлинэн бу иннинэ "Якутия" хаһыат сүрүн эрэдээктэрин солбуйааччытынан үлэлээбитГалина Бочкарева талыллыбыт.
  • Муус устар 8-12 күннэрэ — СӨ муниципальнай тэриллиилэрин II сийиэһэ буолбут.
  • Муус устар 8 — Москубаҕа постпредство тойоно Александр Акимов салайааччылаах официальнай дэлэгээссийэ Пекиҥҥэ КНР үөрэҕин министиэристибэтин Национальнай спорт федерациятын салалтатын кытта көрсүбүт. Дьокуускайга буолуохтаах IV "Азия оҕолоро" оонньууларга Кытай кыттарын туһунан кэпсэппиттэр.
  • Муус устар 16 — Арассыыйа бырабыыталыстыбатын уурааҕынанЧайандатааҕы гаас үөскээбит сиригэр үлэлиир лиссиэнсийэниГазпром ылбыта.
  • Ыам ыйын 7 —Дмитрий Медведев Арассыыйа бэрэсидьиэнин дуоһунаһыгар киирбит.
  • Ыам ыйын 12 —Кытайга Сычуань провинцияҕа 8,0 магнитудалаах сир хамсааһынын түмүгэр 69 000 тахса киһи өлбүт. Кырата 4,8 мөлүйүөн киһи дьиэтэ суох хаалбыт.
  • Ыам ыйын 19 — Сахалыы Бикипиэдьийэ Викимедиа пуондатын Тылын кэмитиэтин бигэргэтиитин ылбыт. Бу иннинэ 2006 сыл ахсынньытыттан инкубаатарга тургутар бырайыак быһыытынан үлэлээбитэ.
  • Ыам ыйын 21 —Дьокуускайга култуура эгэлгэтин күнэ киэҥник бэлиэтэммит.Саха тыйаатырыгар үөрүлээх тэрээһин ыытыллыбыт. Бастакы түһүмэҕэОлоҥхоҕо анаммыт, 4 тыйаатыр олоҥхоттон быһа тардыылары көрдөрбүттэр, иккис түһүмэх Саха сирин устуоруйатыгар анаммыт, манна сахалар, аҕыйах ахсааннаах омуктар, былыргыттан олорор нууччалар култууралара көрдөрүллүбүт. Үһүс түһүмэххэЮНЕСКО Саха сиригэр үлэтин көрдөрүү буолбут.
  • Ыам ыйын 24 — «Евровидение» ырыа күрэһигэр Арассыыйа аан бастаан кыайбыт (Дима Билан).
  • Ыам ыйын 26 —Кытай илин уонна соҕуруу сирдэригэр күүстээх халаан буолбутун түмүгэр 148 киһи өлбүт, 1,3 мөлүйүөн киһи эвакуацияламмыт.
  • Ыам ыйын 30 — Кассеталаах буомбаны бобор туһунан конвенция ылыныллыбыт. 2010 сылатырдьах ыйын 1 күнүгэр 30 дойду илии батаабытын кэннэ олоххо киирбитэ.
  • Бэс ыйын 11 —Дьокуускай аэропуордугарБоинг 747 улахан таһаҕас сөмүлүөтэ түспүт, Линц куораттан (Австрия) 158ынаҕы аҕалбыт.
    • Канаада премьер-миниистирэ Стивен Харпер Канаада төрүт олохтоохторуттан урут Канаада бырабыыталыстыбата оҕолору интэринээккэ күүһүнэн иитиини тэрийбитин иһин санааҕа тупаттарыгар, алы буолалларыгар көрдөспүт.


  • От ыйын 1 —Монголияҕа быыбар түмүгүн итэҕэйбэккэ айдаан саҕаламмыт. Ол түмүгэр бэрэсидьиэн Намбарын Энхбаяр дойду устуоруйатыгар бастакы ыксаллаах быһыы-майгы балаһыанньатын киллэрбит, түөрт хонук буолан баран аймалҕан тохтообут. Сорох кэтээн көрөөччүлэр аймалҕаны баайдар уонна дьадаҥылар ыккардыларыгар арыт аһара улааппытынан быһаарбыттара, сорохтор — быыбар хаамыытын сиһилии кэпсээбэтэхтэн өйдөөбөт быһыы-майгы тахсыбытын бэлиэтэбиттэрэ.
  • От ыйын 4 — Дьокуускайга "Туймаада" стадиоҥҥа IV "Азия Оҕолоро" оонньуулар аһыллыбыттар. Үс олимпиецРоман Дмитриев,Павел Пинигин уоннаАлександр Иванов дүҥүрү охсубуттар.
  • От ыйын 12 — IV "Азия Оҕолоро" оонньуулар үөрүүлээх сабыылара буолбут. Онньууларга 16 дойду, Арассыыйа 27 субъега кыттыыны ылбыттар. Барыта үс тыһыынчаттан тахса киһи кыттыбыт, онтон спортменнара 1854, 710-на тас дойдулартан. Күрэхтэһиилэри 705 судьуйа, ол иһигэр 35 кыраныысса таһыттан, 245 атын регионнартан, көрбүт-истибит. Эдэр спортсменнар 19 көрүҥҥэ күрэхтэспиттэр.
  • От ыйын 31 —Марска уу көстүбүтүн туһунан НАСА иһитиннэрбит.
  • Атырдьах ыйын 22
    • XXIX Олимпиадаҕа Ньурбаттан төрүттээх боксер Георгий Балакшин боруонса мэтээли ылбыт.
    • АнголаҕаАЛРОСА Сауриму куорат аттыгар гидроэлектростанцияны арыйбыт. Бу ГЭС "Катокаҕа" алмаас хостонуутун түргэтэппитэ.
  • Балаҕан ыйын 10 —Швейцария ЖеневатыгарУлахан адрон коллайдера үлэтин саҕалаабыт. Бу коллайдеры аан дойду устуоруйатыгар саамай улахан билим эспиримиэнэ диэн ааттыыллар.
  • Алтынньы 5 —Кыргыстааҥҥа сир хамсааһын түмүгэр 75 киһи өлбүт.
  • Алтынньы 7 —Саха сирин суруйааччыларын сойууһун XV сийиэһэ буолбут. Бэрэстээтэлинэн норуодунай бэйиэт, "Саха сирэ" хаһыат тутаах эрэдээктэрэНаталья Харлампьева саҥа болдьоххо талыллыбыт. Отчуоттуур биэс сылга сойууска 13 саҥа чилиэн киирбит, отчуокка этиллибитинэн суруйааччылар орто саастара 58 сыл буолбут, сойууска киирэр суруйааччылар 205 кинигэлэрин "Бичик" кинигэ кыһата таһаарбыт, саха тылынан 11 арамаан суруллубут.
  • Алтынньы 22 — «Быыһыырга уонна чөл хаалларарга» («Спасти и сохранить») диэн экологтар акциялара бу күнЮграттан Саха сиригэр эстафетаннан көһөрүллүбүт.
  • Ахсынньы 29 — Дьокуускайга 2 поликлиника саҥа дьиэтин үөрүүлээх быһыыга-майгыга арыйбыттар. Бу Кальвица уулуссатыгар тутуллубут дьиэҕэ 5 нүөмэрдээх куорат балыыһата үлэлээбитэ, билигин Дьокуускай куорат мэдиссиинэҕэ киинэ диэн ааттанар.

Төрөөбүттэр

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/w/index.php?title=2008&oldid=416862»
Категория:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp