Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Иһинээҕитигэр көс
Бикипиэдьийэ
Көрдөөһүн

1983 сыл

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
1979198019811982 —1983 —1984198519861987
Уоннуу сыллар
1950-с1960-с1970-с —1980-с —1990-с2000-с2010-с
Үйэлэр
XIX үйэ —XX үйэ —XXI үйэ

1983 сыл.

Туох буолбута

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Тохсунньу 27 —ДьоппуоҥҥаХонсю уоннаХоккайдо арыыларын ситимниир Сэйкан бастакы тоннелэ тэһиллибит. Бу 53,85 км усталаах тоннель 2016 сыллаахха диэри аан дойдуга саамай уһун этэ. Оттон билигин саамай уһун уу аннынааҕы тоннель быһыытынан биллэр.
  • Олунньу 24 — АХШ Кэнгириэһин анал хамыыһыйата Аан дойду иккис сэриитин кэмигэр АХШ-ка олорор дьоппуоннары лааҕырдарга олордубуттарын сөбө суоҕунан аахпыт.
  • Кулун тутар 23 — АХШ бэрэсидьиэнэ Рональд Рейган СОИ оҥорор былаан баарын туһунан аан бастаан эппит.
  • Муус устар 25 —Тымныы сэрии үгэннээн турдаҕына Сэбиэскэй Сойуус баһылыгаЮрий Андропов АХШ оскуолаҕа үөрэнэр кыыһын ыалдьыттыы кэлэригэр ыҥырбыт. Бу Саманта Смит диэн оҕо ядернай сэрииттэн куттанарын туһунан Андроповка сурук суруйбута.
  • Балаҕан ыйын 6 — Сэбиэскэй Сойуус салалата ССРС кыраныыссатын алҕас кэспитКэриэйэ гражданскай сөмүлүөтүн суулларбытын билиммит. ПВО сэриилэрэ гражданскай сөмүөлүөт буоларын билбэтэхтэрэ диэбит.
  • Балаҕан ыйын 26 —Сэбиэскэй Сойууска дьуһуурунай офицер Станислав Петров ядернай ракета көтөн иһэр сигналын сымыйа диэн быһаарбыт, "тревога" биллэрбэтэх. Инньэ гынан ядернай сэрии саҕаланыахтааҕын мүлчүрүппүт. Кэлин киниэхэ элбэх дойдулар ардыларынааҕы наҕараадалары туттарбыттара, кини туһунан "Аан дойдуну быыһаабыт киһи" диэн киинэ устубуттара.
  • Сэтинньи 7 —НАТО «Able Archer 83» байыаннай үөрэниини саҕалаабыт,Сэбиэскэй Сойуус Арҕаа Германияҕа уонна Польшаҕа баар сэбилэниилээх күүстэргэ сэриигэ бэлэм буолалларыгар дьаһайбыт.
  • Сэтинньи 10 — УрбаанньытБилл Гейтс бастакыWindows 1.0 (ааҥл. түннүктэр) операционнай систиэмэ бырайыагын көрдөрбүт. Ол эрээри бу систиэмэ икки сылынан буолан биирдэ атыыга тахсыбыта. 2019 сыллааҕы көрдөрүүнэн Windows аан дойду көмпүүтэрдэрин 88,5 %-гар турар эбит.
  • Сэтинньи 14 —Кипр туурактар өттүлэринээҕи сорҕотунтүмэнэ Кипр Туурак Федеративнай судаарыстыбатын тэрийэр туһунан биллэрбит.

Төрөөбүттэр

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Олунньу 22 —Дмитрий Давыдов — Саха сирин киинэ режиссера. Биллибит киинэлэрэ — «Тыалга кытыастар кутаа» (нууч.Костер на ветру) (2016), «Нет бога кроме меня» (2019), «Пугало» (2020). «Пугало» диэн хартыыната 2020 сыллаахха Кинотавр киинэ бэстибээлигэр «Бастыҥ фильм» буолбута.
  • Ыам ыйын 28 — «Саҥа ырыа» муусука күрэһин кыайыылааҕа, СӨ култууратын туйгуна, Сунтаар улууһун Сиэйэ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо ырыаһытСиэйэ Уола (Виктор Иванов)[1].

Өлбүттэр

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Алтынньы 5 — казаахтар монгуоллар иннилэринээҕи кэмнэрин, Чыҥыс Хаан кэмин саҕанааҕыны уонна Джунгарияны, нуучча судаарыстыбатын кытта казаах биистэрэ охсуһууларын ойуулуур бастакы казаахтыы айымньылары суруйбут суруйааччыИльяс Есенберлин (1915 төр.).

Быһаарыылар

[уларыт |биики-тиэкиһи уларытыы]
  1. ↑Надежда Егорова,Бүгүн Сиэйэ Уола төрөөбүт күнэ, "Саха сирэ" хаһыат саайта
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/w/index.php?title=1983_сыл&oldid=419419»
Категория:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp