Samur River inAzerbaijanမြစ် ဆိုစွာ သဘာဝအတိုင်း စီးဆင်းနီရေ ရီလမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီးကေ အများအားဖြင့် ရီချိုတိက သမုဒ္ဒရာ၊ ပင်လယ်၊ ကန် သို့မဟုတ် တခြား မြစ်တစ်စင်းသို့ စီးဆင်းနီခြင်းပင် ဖြစ်ရေ။ တချို့တချို့ မြစ်ရို့မှာကား တခြားတခြား ရီထု တစ်ခု အတွင်းသို့ စီးဝင်ခြင်း မဟိဘဲ မြီကြီးအတွင်းသို့ စီးဝင်ပနာ ပျောက်ကွယ်လားခြင်းမျိုးလည်း ဟိတတ်ရေ။ မြစ်ငယ်တိကို စမ်းချောင်း၊ချောင်းချေ၊ အစဟိရေ အမျိုးမျိုး နာမည်ပီး ခေါ်ဝေါ်လိ ဟိကတ်တေ။ ပထဝီအနီအထား အားဖြင့် မြစ်ဧ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို သတ်မှတ်ထားခြင်း မဟိကေလည်း[၁] တချို့တချို့ နိုင်ငံတိတွင်မူ မြစ်အဖြစ် အရွယ်အစားပေါ် မူတည်ပနာ သတ်မှတ်လေ့ ဟိကတ်ရေ။ မြစ်ငယ်တိကို နိုင်ငံအလိုက် နာမည်အမျိုးမျိုး မှည့်ခေါ်လိ့ ဟိကတ်ရေ။ တခါတရီတွင် ချောင်းငယ်ထက်ကြီးရေ ရီလမ်းကြောင်းအား မြစ်အဖြစ် သတ်မှတ်လိဟိကေလည်းသော[၂] သတ်မှတ်ချက်မှာ ဝေဝါးအတွက်နန့် တတိကျကျ ပြောနိုင်ဖို့ ခက်ခဲရေ။[၃]
မြစ်ရို့စွာရီသံသရာ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုပင် ဖြစ်ရေ။ရီဝေကြော သို့မဟုတ် ရီဝေကုန်းတန်းတိတွင်ရွာကျခြင်းမှ တဆင့် ဖြစ်ပေါ်လာရေမျက်နှာပြင်ဆင်းရီ တိနန့် တခြားတခြား အရင်းအမြစ်တိ ဖြစ်ကတ်ရေမြီအောက်ဖြည့်ရီတိ၊ စိမ့်စမ်းတိ နန့် သဘာဝ ရီခဲတိ၊ နှင်းခဲတိအရည်ပျော်ရာက ဖြစ်ပေါ်လာရေ ရီများ ရေ မြစ်ရို့ အတွင်းသို့ ပေါင်းစပ် ဝင်ရောက်လာကတ်ရေ။ မြစ်ရို့အား သိပ္ပံနည်းကျ လိ့လာရေ ပညာရပ်ကို ပိုတမိုလိုဂျီ(Potamology) ဟု ခေါ်ပြီးကေ ကုန်းတွင်းဟိ တိရို့ကို ယေဘုယျအနိန်နန့် လိ့လာရေ ပညာရပ်ကိုရီချိုပညာ ဟု ခေါ်ရေ။
ကမ္ဘာ၏ ပြင်ပတွင်မူ စနီဂြိုဟ်ဧ လတစ်စင်း ဖြစ်ရေတိုက်တန် ထဲမှာ ဟိုက်ဒရိုကာဘွန်ရည်တိ စီးဆင်းနီရေ မြစ်ကို တွိ့ဟိခကတ်ပြီး ဖြစ်ရေ။[၄][၅] သီအိုရီအရ ကြယ်ရို့ဧ လူနီထိုင်နိုင်ရေ နေရာတိတွင် မြစ်တိ ဟိရေလို့ ယူဆကတ်ရေ။
