Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
WikipidiyaQispi insiklupidiya
Maskay

Kuka

Wikipediamanta
Kuka
Mit'an kamay
Regnum:Plantae
Divisio:Magnoliophyta
Classis:Magnoliopsida
Ordo:Malpighiales
Familia:Erythroxylaceae
Genus:Erythroxylum
Species:E. coca
Mit'an kamaypaq sutin
Erythroxylum coca
Lam.

Kuka(Erythroxylon coca) nisqaqa hukthansam.Raphinkunapiqa hukkukayna nisqamusphachinaimayay kaptinmi, runakunalliipht'awan chaqruspa akullinmi manayarqanapaq allin llamk'anapaq. Kuka ( aru simi); Kuka ( Kulli simi); coke ( inlis simi).[1]

Inkakunap yupaychasqan yuras karqan. KunankamapasPachamamaman kuku raphiq'uwatam qaranku.

Kukayna qhatuq nisqakunaqa raphinkunamanta kukaynata hurquspa, ama nisqa kaptinpas,Hukllachasqa Amirika Suyukunaman qhatunku, USA-pi wayna runakuna kukaynawanmusphakuyta munaptinmi. Chayraykum USA pusaqkunaqaUralan Abya Yala mama llaqtakunapi sat'irikunku mana kukata puquchinapaq.

Evo Morales USA-man "ama sat'ikuwaykuchu" nispaBuliwyapiakllanakuypi atirqan,umalliq tukuspa.

Mariscal Andrés Avelino Cáceres ( Awilinu Kasiris)kukata chaqchapar chiliki awqakunata tsarapuran waqatsiran, hirkakunapa ukrukunapa purikachar.

Aya sutariptin ampikunachaw takipar kukata wakinkuna akullipayan, warat rikchayanapaqn Limaq llaqtapipas..

Rikchakuna

[llamk'apuy |pukyuta llamk'apuy]
  • Kukap puka rurunkuna, raphinkunapas
    Kukap puka rurunkuna, raphinkunapas
  • Kuka thansa.
    Kuka thansa.
  • Kuka raphi.
    Kuka raphi.
  • Kukap raphin, rurunpas.
    Kukap raphin, rurunpas.
  • Kuka q'uñi yaku (kuka mati nisqapas).
    Kuka q'uñi yaku (kuka mati nisqapas).
  • Amarumayu suyupi
    Amarumayu suyupi
Acullicu - Kintu

Nisqakuna

[llamk'apuy |pukyuta llamk'apuy]
  • Imayllaqa Mama Kuka kutimunqaqam
  • ¿Ima kuka chakrata waykanki? ( Qullqa kamariq, Panchu Karansa Rumiru)
  • Kintu kintullantam mikurqani ( Taqi ruwaq Awyun Yaranqa Waltirama)
  • Kukam willakamun Limaqpmanta chayamunqa nanichaw harkakayashqa ( Kuka qatipaq Karminchu Haara).
  • Unaymi yarparaa kuka mana alli rapra, patsan runakunata yukan; chaypita maakushkaa alli kukapa rurayninta, chay raprakuna, qullmiraq, mana mushkuqraq, mana kuyuqnaw, kallpan akulliqkaqta. ( Hipólito Ruiz, Jefe de la Expedición Botánica a los Reynos de Perú y Chile, a fines del siglo XVIII, lo cita Javier Pulgar Vidal).

Simi tinkuqkuna

[llamk'apuy |pukyuta llamk'apuy]
  • Tuqra, llipta, isku
  • Kuka akulliy, kuka chaqchay, kuka qatpay.
  • Kuka chakra
  • Qachuy, aqñuy.
  • Kuka pallay
  • Sakapa, qarapa, wankuna hacha
  • Qallay haruy, shuuratsiy haruy
  • Kuka runqu, kuka kustal.
  • Kuka piksha, kuka chuspa
  • Kuka yaku
  • Apachitaman churakuy

Hawa t'inkikuna

[llamk'apuy |pukyuta llamk'apuy]
  • Commons nisqapi rurayCommons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam:Kuka.

Willasakuna

[llamk'apuy |pukyuta llamk'apuy]
  1. Vocabulario de la lengua Aymara, Ludovico Bertonio
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuka&oldid=648476" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)
Katiguriyakuna:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp