چنگ سلطنت1644 توں 1912 تکچین چ چنگ ٹبر تھلے چلن والی اک سلطنت سی۔
چنگ سلطنت جاں چنگ راج پروارچینی: 大清帝國, چین دا آخری راجٹبر سی جس نے چین وچّ سن1644 توں1912 تکّ راج کیتا۔ چنگ راج دے راجا اصل وچّ چینی نسل دے نہیں سی بلکہ انہاں توں بالکل الگمانچو لوک دے سی جنہاں نے اس توں پہلاں آئےمنگ راجٹبر نوں اقتدار توں کڈ کےچین دے تخت اُتے قبضہ کر لیا۔ چنگ چین دا آخری راجٹبر سی تے استوں بعد چین جمہوری نظام ولّ چلا گیا۔[۲]
چنگ سلطنت دی قیامجرچین لوکاں دے ائیسن گیورو پروار نے کیتا سی جو کہمنچوریا دے سی۔ انہاں دے سردارنرہاچی نے جرچین قبیلیاں نوں 16 ویں صدی وچّ وتحد کیتا۔ سن1635 وچّ اس دے پت ہونگ تائیجی نے اعلان کیتا کہ ہن جرچین اک متحدمانچھُو قوم سی۔ اینہاں مانچھواں نےمنگ راجٹبر نوں دکھن منچوریا دے لیاؤننگ علاقے توں باہر دھکیلنا شروع کر دتا۔1644 وچّ منگراجگڑھبیجنگ تے مخالف کساناں نے حملہ کر دتا تے استے قبضہ کر کے توڑ-پھوڑ کیتی۔ اینہاں مخالفاں دی اگوائی لی زیچینگ نام دا سابقہمنگ اہلکار کر رہا سی، جسنے اپنے نویں راج ٹبر دا اعلان کر دتا جس نوں اسنے "شن راجٹبر" دا نام دتا۔ جدوں بیجنگ تے مخالف حاوی ہوئے تاں انتم منگ بادشاہ جس نوں ' چونگژین بادشاہ ' دا خطاب ملیا ہوئیا سی، اسنے خودکؤی کر لئی۔ پھیر لی زیچینگ نے منگاں دے سپہ سالار، وو سانگئی، دے خلاف کاروائی کیتی۔ اس سپہ سالار نے مانچواں نال میل کر لیا تے بیجنگ وچّ گھسن دا موقع مل گیا۔ شہزادہ دورگون دی اگوائی وچّ بیجنگ وچّ داخل ہوکے لی زیچینگ نے نویں راج ٹبر دا خاتمہ کر دتا۔ ہن چین وچّ مانچواں دا راج شروع ہو گیا تے1683 تکّ ایہہ پورے چین تے قابو کر چکے سی۔
ویسے تاں چنگ بادشاہ چینیاں توں اڈّمانچھُو نسل دے سی پر ویلے دے نال نال اوہ چینی سبھیاچار نوں اپنان لگ پئے۔ 18 ویں صدی تکّ چین دی سرحداں نوں انا پھیلا دتا کہ چین دا رقبہ نا تاں استوں پہلاں کدے انا سی تے نہ ہی استوں بعد وچّ کدے ہویا۔
ویلے دے نال چنگ حکومت وچّ بدعنوانی ودّ گئی تےیورپ دے کئی ملکاں اتےجاپان نےچین وچّ دخل دینا شروع کر دتا۔1894-1895 دےپہلی چین جاپان لڑائی وچّ جاپان نے چین ہرا دتا.1911-1912 وچّ انقلاب آیا تے چنگ راج ٹبر نوں اقتدار توں ہٹا دتا گیا۔ اتےدوجی وڈی لڑائی توں بعد چنگ راجٹبر سدا لئی ختم ہو گیا۔[۳][۴]
An Italian map showing the "Kingdom of theNüzhen" or the "Jin Tartars", who "have occupied and are at present ruling China", north ofLiaodong andKorea, published in 1682
.svg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
