دماغ اک انگ داناں اے۔ ریڈھ دی ہڈی والے سارے جانداراں تے چوکھے سارے ریڈھ دی ہڈی توں بغیر جانداراں دے اعصابی پربندھ دا گڑھ اے۔ اے سر وچ ہوندا اے۔ اے حسی انگاں دے نیڑے ہوندا اے جو ویکھن، سنن، توازن، ذائقہ تے بو دی حساں لئی کم کردے نیں۔ اک ریڑھ دی ہڈی آلے جاندار دے جسم وچ سب توں اوکھے وکھالے دا انگ اوہدا دماغ ہوندا اے۔ دماغ دے سب توں وڈے حصے سیریبرل کارٹیکس وچ 15-33 کروڑنیوران ہوندے نیں۔ اک نیوران دوجے نیوران نالایگزان دی مدد توں جڑیا ہوندا اے جو دماغ دا سنیا جسم دے دوجے انگاں دے ولگناں ول لے کے جاندے نیں۔
نیوران تے سائینیپ
دماغ دا کم جسم دے دوجے انگاں نو قابو کرنا ہوندا اے۔ جسم دے انگاں نو قابو کرن لئی دماغ پٹھیاں دی حرکت نوں کنٹرول کردا اے تے خاص کیمیکلہارمون کڈدا اے۔ دماغ باجوں جاندار اپنے محول وچ ہون آلی تبدیلیاں دا سئی جواب دیندا اے۔ جسم تے کج کنٹرولسپائینل کارڈ وی کردی اے پر اصل گڑھ دماغ ای اے۔
سینس دی انی ترقی دے باوجود ہلے تک اے کھوجیا نئی جا سکیا جے دماغ کنج کم کردا اے۔
وکھرے جانداراں وچ دماغ دی شکل تے ناپ وکھرے ہوندے نے۔ دماغ دے اندر سلیٹی مادہ تے چٹا مادہ ہوندا اے۔
ولگن دا وکھالا
سارے جانداراں دے دماغ دو ونڈاں دے ولگناں توں بنے ہوندے نیں:نیوران تےگلیئل ولگن۔ گلیئل ولگن نوں نیوروگلیا وی آکھدے نیں۔ ایس ولگن دے کم سہارا، میٹابولک سہارا، انسولیشن تے وادے لئی رہنمائی کرنا ایں۔ پر نیوراناں نوں اناں توں ود اہم سمجھیا جاندا اے۔
نیوراناں نو جیہڑی گل خاص بناندی اے او ایہناں دی دور دے ولگناں ول سنیہ کلن دی صلاحیت اے۔ اے سنیہ کلن لئی لمے پروٹوملازمک تعاگے ورتدے نیں جناں نوں ایگزان آکھی دا اے۔ ایگزان دی لمبائی کج سینٹی میٹر توں لے کے اک کلومیٹر تک ہو سکدی اے۔ نیوراناں وچ سنیہ الیکٹروکیمیائی جھٹکیاں وانگوں ٹردا اے جو اک سیکنٹ دے ہزارہویں حصے برابر چر لئی بندا اے تے اک سیکنٹ وچ 1-100 میٹر فاصلہ طے کردا اے۔ انوں "ایکشن پوٹینشل" وی آکھدے نیں۔
اک ایگزان توں دوجے ایگزان تک سنیہ کلن لئی خاص جوڑ ہوندے نیں جناں نوںسائینیپ آکھی دا اے۔ اک ایگزان دوجے ولگناں نال ہزار توں ود سائینیپ بنان دی صلاحیت رکھدا اے۔ جدون اک ایکشن پوٹینشل ایگزان توں ٹردے ہویاں کسے سائینیپٹک جوڑ تے پوچدا اے تے اوتھے اک خاص کیمیکل خارج کراندا اے جنوںنیوروٹرانسمیٹر آکھدے نیں۔ اے نیوروٹرانسمیٹر اگلے ولگن دےریسیپٹر مالیکیولاں نال جڑ جاندے نیں۔
سائینیپ دماغ وچ کم کرن دی اکائیاں نیں۔ دماغ دا بنیادی کم اک ولگن توں دوجے ولگن وچکار رابطہ رکھنا اے تے سائینیپ او تھاں اے جتھے اے رابطہ ہوندا اے۔ انسانی دماغ وچ اک سو ارب سائینیپ ہوندے نیں۔ اک مکھی دے دماغ وچ کئی لکھ سائینیپ ہوندے نیں۔
دماغ وچ ایگزان آپس چ رل کے نرو تعاگے بناندے نیں۔ ایگزان دے اتے اک موٹی تہہ چھڑی ہوندی اے جنوں مائیلین آکھی دا اے۔ مائیلین دی مدد توں سنیہ کلن دی رفتار ود جاندی اے۔ مائیلین دا رنگ چٹا ہوندا اے ایس لئی دماغ وچ چٹا مادہ ایناں نال بندا اے۔ دماغ دا سلیٹی مادہ ، نیوران دے "ولگن جسماں" نال بنیا ہوندا اے۔
