ارض مقدسہ (انگریزی: Holy Land;عبرانی:אֶרֶץ הַקוֹדֵשׁEretz HaKodesh،لاطینی:Terra Sancta;عربی زبان:الأرض المقدسةAl-Arḍ Al-Muqaddasah)دریائے اردن تےبحیرہ روم دا درمیانی علاقہ جس وچ دریائے اردن دا مشرقی علاقہ وی شامل اے۔کتاب مقدس دے مطابق روایتی طور اُتے اسنوںارض اسرائیل تے تاریخی طور اُتےفلسطین وی کہیا جاندا اے۔
ترجمہ:"اے میری قوم! داخل ہوجاؤ اس پاک زمین وچ جسنوں لکھ دتا اے اللہ تعالیٰ نے تواڈے لئی تے نہ پیچھے ہٹو پیٹھ پھیردے ہوئے ورنہ تسیں پرتو گے نقصان اٹھاندے ہوئے"
انہاں الفاظ وچ موسی ؑ نے بنی اسرائیل نوں ارض مقدسہ وچ داخل ہونے توں پہلے حکم دتا اے۔ ارض مقدسہ دے متعلق کئی اقوال نیں۔ مجاہد نے کہیا اس توں مراد طور تے اس دے اردگرد دی زمین اے۔ قتادہ نے کہیا اس توں مراد شام اے۔ ابن زید نے کہیا اس توں مراد اریحا اے۔ اک قول ایہ اے کہ اس توں مراددمشق‘فلسطین تےاردن دا بعض علاقہ اے۔ امام ابو جعفر طبری نے کہیا اے کہ ارض مقدسہ نوں عموم تے اطلاق اُتے رکھنا چاہیے تے اس نوں کسی علاقہ دے نال خاص نہیں کرنا چاہیے ‘ کیونکہ بغیر کسی حدیث دے ارض مقدسہ دی تعیین جائز نہیں اے تے اس سلسلہ وچ کوئی حدیث وارد ننیں اے۔ ڈاکٹر وھبہ زحیلی نے کہیا اے کہ اس توں مراد سرزمین فلسطین اے۔ اس نوں مقدس اس لئی فرمایا اے کہ ایہ جگہ شرک توں پاک اے ‘ کیونکہ ایہ جگہ انبیا علیہم السلام دا مسکن اے ‘ یا اس لئی کہ اس جگہ عبادت کرنے توں انسان گناہاوں توں پاک ہوجاندا اے۔[۱] مجاہد دے نزدیک ارض مقدس توں مراد طور تے حوالی طور اے۔ ضحاک دے نزدیک ایلیا تے بیت مقدس‘ عکرمہ تے سدی دے نزدیک اریحا۔ کلبی دے نزدیک دمشق فلسطین تے اردن دا کچھ حصہ تے قتادہ دے نزدیک پورا ملک شام۔ حضرت کعب دا بیان اے کہ میں اللہ دی بھیجی ہوئی کتاب (یعنی تورات) وچ پڑھا سی کہ شام اللہ دی زمین دا خزانہ اے تے شام دے رہنے والے اللہ دے بندےآں وچ خزانہ نیں۔ مقدسہ کہنے دی وجہ ایہ اے کہ ارض مذکور انبیا دی قرار گاہ تے اہل ایمان دا مسکن اے۔[۲]
