Transumanésim a l'é un moviment filosòfich e sientìfich ch'a promeuv l'usagi ëd la tecnologìa për amelioré le capacità uman-e e superé le limitassion biològiche. Sò but a l'é ëd dësvlupé ëd técniche avansà, coma l'inteligensa Artifissial, l'ingegnerìa genética e la nanotecnologìa, për trasformé la condission uman-a e porté a në stat pì evolù, ciamà "post-uman".
Ël termo "transumanésim" a l'é stàit dovrà për la prima vira dël 1957 dal biòlogh anglèisJulian Huxley, ch'a lo descrivìa coma "l'òm ch'a ten sot euj ëd resté uman ma a travers le limitassion tradissionaj". Ël moviment modern a l'ha ancaminà a formesse ant j'agn 1980, con ël contribù ëd pensador comaMax More eFM-2030, ch'a sostnìo na vision ëd futur anté che la tecnologìa a përmet ëd prolunghé la vita, potensié l'intelèt e eliminé soferense.
Ij transumanista a chërdo che:
- Estension ëd la vita: La siensa a peul eliminé le maladìe e arlonghé la durà ëd la vita, fin-a a rivé a l'imortalità técnica.
- Potensiament cognitìv: L'utilisassion ëdneurotecnologìa o d'inteligensa Artifissial për aumenté la memòria e l'abilità ëd decision.
- Còrp potensià: Creassion ëdcyborg o ëd còrp modificà con protèsi avansà e sensor.
- Contròl ëd l'evolussion: Modifiché ël genoma uman për eliminé maladìe genétiche o për gionté tràit neuv.
Ël transumanésim a l'é motobin discutù. Chèich critich a sostnìo che:
- A podrìa creé ëddisuguajansse sossiaj, con na part ëd la popolassion ch'a peul paghesse 'l potensiament e d'àutri nò.
- A-i é ëd preocupassion su leconseguense nen prevëddùe ëd na tecnologìa tro avansà, coma la pèrdita ëd l'identità uman-a.
- Le question étiche an sl'edission genética (për esempi,CRISPR) o l'usagi ëd màchine inteligente a son ancó nen arzolvù.
Ant ël sécol XXI, le técniche transumaniste a son già parte dla realtà: lamedzin-a rigenerativa, j'implànt coclear e j'algoritm d'AI a son esempi ëd pass prim. Organisassion coma laHumanity+ a travajo për dësvlupé d'arzultà pì ancreus, ma ëdcò për ëspieghé j'arzigh a la società.
Ij sostenidor a vëddo n'era anté che l'òm a fond con la tecnologìa, con possibilità coma l'upload ëd la ment ant ëd server o la colonisassion ëd lë spassi për evité l'estinsion. Tutun, ij govern e j'organisassion internassionaj a deuvo ancora trovè d'equilibri antra inovassion e sicurëssa.
