Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locajch'a varda sì.
Pianta ëd marijuana con le fiorFior sëcca ëd Cannabis
Lamarijuana (dle vire ciamà anhindi "गांजा"gānjā), a l'é nasostansa psicoativa ch'as ricava da lefior sëccà dle fumele ëdCannabis che aparten-o algenotipo THCAS (ciamàcauna indian-a). An tute le rase ëd cauna a-i son, an proporsion variàbij, vaire sostanse psicoative, stupefacent e nen. La prinsipala a l'é ëldelta-9-tetraidrocannabinòl (stranomà THC), ch'a rend la piantailegala an vaire paìs. A-i son 'cò ëd varietà coltivàbij legalment, combin ch'a-i sia un lìmit ëd prinsipi ativ. Le piante ëd cannabis a sondiòiche, visadì a peulo esse ëd doi géner: mas-cc e fumela. Ij mas-cc a ven-o ancrosià con le fumele për creé neuve varietà ëd cannabis, ch'a conten-o na quantità diferenta ëd prinsipi ativ. Për esempi a-i son la Haze e la Kush. A-i son tre varietà prinsipaj ëd cannabis, e donca ëd marijuana:Cannabis sativa,Cannabis indica eCannabis ruderalis, ch'a son diferente tant për le dimension dle piante, quant për la concentrassion ëd prinsipi ativ, e donca 'cò për j'efèt ch'a pròvoco ij derivà. La marijuana a l'é considerà nadròga lingera, visadìsostansa psicòtropa, përchè a peul nen creédipendensa.
Stòria
Infioressense ëd Cannabis
L'etimologìa dla parolamarijuana a l'é nen conossùa. AnMéssich a ciamavo parèj la cauna indian-a, e la dovravo soens. A peul d'esse che j'ebréo a la dovreisso për chèich ritual. Ël Pressident djëStat UnìFranklin Delano Roosevelt ël 14 ëd giugn1937 a l'ha firmà ëlMarihuana Tax Act e a l'ha proibila. Për ëlrastafarianesim, la religion nassional ëd laGiamaica, a serv për medité e preghé.
Manere d'assunsion
Soens la marijuana a ven assumùa anrotolà sota forma ëd cana, na specie ëd sigarëtta. D'àutre vire a peul esse fàita dėslié ant ėl lait, ant ël bur o ant àutri gras andoa che ël THC a peul fondse.
Darmagi a la salute
J'efèt portà da la marijuana a son svarià, e a dipendo 'cò da le condisioon dlá person-a, dzoratut da la contemporània assunsion d'àlcol o d'àutre sostanse psicoative. Ij prinsipaj efèt a son:analgesìa, sögn, euforìa, arlassament dij muscoj, diminussion dla pression intra-ocular e endo-ocular, atenuassion dla reatività fìsica, alterassion dla pression dël sangh, amplificassion dij sens, baticheur o ansia, aument ëd la fam ("fam chìmica"), nausea e gòmit. N'assunsion esagerà a peul porté a maladìe mentaj. Nen tùit ij dotor a son d'acòrdi an sla gravità dij dann.
Për curé le maladie
La cauna a peul esse dovrà për contrasté ël cal ëd l'aptit lijà a le mnisin-echemioteràpiche e a peul favorì l'arlassament muscolar, an giutand an patologìe tanmeepilessìa,scleròsi multipla, l'anoressia,sìndrom ëd Tourette. An séguit a la soministrassion controlà ëd marijuana, la diminussion dla pression intra-ocular a peul giuté an cas ëdglaucoma, mentre che la dilatassion dij bronch a peul dé benefissi për l'asma (an cost cas-sì a l'é consijà l'inalassion). A son an cors djë studi për verifiché la validità dla marijuana për contrasté i sìntom o la progression ëd certeneoplasìe, dlamaladìa d'Alzheimer, dlamaladìa ëd Parkinson e dlamaladìa d'Huntington. AnItalia l'usagi terapeutich dla marijuana a l'è stait depenalisà dël 2015.
Politica
An Italia a-i son staite dagià pì proposte për legalisé la marijuana. Ël partì che pì a l'é batusse për la legalisassion a l'é stait ëlPartì Radical, con ij sò leaderMarco Pannella (ch'a l'é ëdcò stait condanà për avèj distribuì dròghe lingere a fin dimostrativ),Emma Bonino e Rita Bernardini. Ëdcò chèich member dëlPartì Democratich e dëlMoviment 5 Ësteile a veulo legalisela.
Influensa cultural
Chèich cantant comaPatty Pravo,Gianluca Grignani eVasco Rossi i son stait arestà per avèj fumà marijuana, mentre che cantant comaFedez eJ-ax a l'han scrit dle canson për legalisela.Bob Marley, ch'a l'era rastafarian e la fumava soens, a l'é ancora ël personage pì famos comunement associà a la marijuana.
