wymowa:

IPA: [vɔ̃w̃s],AS: [võũ̯s], zjawiska fonetyczne:nazal.•asynch. ą 

^ⓘ

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1)uludzi:zarostnadgórnąwargą;zob.teżwąsy (zarost) w Wikipedii

(1.2)pasmowłosówpojednejstronietwarzybędącepołową wąsa (1.1)

(1.3)pot.długiwłosczuciowynapyskuzwierzęcia;zob.teżwłosy czuciowe w Wikipedii

(1.4)bot.długi,giętkiwyrostek,dziękiktóremuroślina (zwłaszczapnącze)wspiera sięiwspina;zob.teżwąs czepny w Wikipedii

(1.5)przen.wąski,długiprzedmiotużywanydoprzytrzymywanialubprzyczepianiaczegoś

(1.6)wąskiidługiprzedmiotlubtakowewystającezakończenieprzedmiotu (np.szabli,kotwicy,wskazówki,kłosa)

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wąs	wąsy
dopełniacz	wąsa	wąsów
celownik	wąsowi	wąsom
biernik	wąs /pot. wąsa	wąsy
narzędnik	wąsem	wąsami
miejscownik	wąsie	wąsach
wołacz	wąsie	wąsy

przykłady:

(1.1)(…)niemłodymężczyzna,zmocnoszpakowatymiwłosamiiwąsami,zpogodnymspojrzeniemszarychoczu,ocienionychgęstąsiwiejącąbrwią(…)^[1]

składnia:

kolokacje:

(1.1-2) wąsbujny /chłopski /czarny /kmiecy /krzaczasty /nastrzępiony /nawisły /obwisły /okazały /opuszczony /obwisły /ostry /nastroszony /płowy /podcięty /podczerniony /podgolony /podkręcony /podskubany /podwinięty /przyprawiony /rozstrzępiony /rudawy /rudy /ryży /sarmacki /siwy /słomiasty /sterczący /strzępiasty /sumiasty /suty /szczeciniasty /szczotkowaty /szpakowaty /sztuczny /wymuskany /zjeżony /zwichrzony •gładzić /przygryzać wąsa •podkręcaćsobie wąsa •nosić /zapuszczać /hodować /golić /zgolić /przyciąć /przystrzyc wąsy •sypnąłsię /wysypujesię /puszcza siękomuś wąs •szarpać /ciągnąćza wąsy •dmuchaćw wąsy •dorysować /dokleić /przykleić /przyprawić wąsy •baba /cyganka /staruszkaz wąsami •ruszać wąsem / wąsami

(1.4) wąsczepny • wąsyfasoli /grochu /ogórka /dyni

synonimy:

(1.1-2)zarostpodnosem

(1.3)wibrys,wibryss,włosczuciowy

(1.4)wić,witka

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz.wąsalmos,wąsaczmos,wąsatkaż,wąsatekż,wąsatymos,wąsienicaż,wąsionkaż,wąsaważ

zdrobn.wąsikmrz,wąsekmrz

zgrub.wąsiskon,wąsięn

przym.wąsaty

związki frazeologiczne:

(1.1-2)młodzieniec /chłopak /chłop pod wąsem •wąs sypie się komuś •uśmiechać się pod wąsem •gdyby ciocia miała wąsy, toby był wujaszek •gdyby babcia miała wąsy, toby była dziadkiem •namotać sobie coś na wąs •nie bądź taki ciekawy, bo ci kocie wąsy wyrosną •wąsy jak gryka na piasku •mamrotać pod wąsem •fuknąć pod wąsem •miłość bez zazdrości jest jak Polak bez wąsów •bywają i kobiety z wąsami, i mężczyźni w spódnicy •mróz się poprawił, Polak wąsa zakręcił •widzi wąs, kiedy brodę golą •wara od wąsa! •nic nie umie prócz kręcenia wąsów •cała jego zabawa pipkę palić, wąsy kręcić •nie każdy kąsa, co wąsem trząsa

(1.3)targać tygrysa za wąsy

(1.4)ogórek wąsaty

(1.6)wąsy jęczmienia •wąsy pszenicy

etymologia:

(1.1-2)prasł.*(v)ǫsu <prasł.*(v)onsu^[2]

uwagi:

(1.1) często wlm →wąsy; (1.2) zobacz też: Porada„dwa wąsy” w:Poradnia językowa PWN.

tłumaczenia:

(1.3)zobacz listę tłumaczeń w haśle:wibrys

• angielski: (1.1)moustache
• arabski: (1.1)شارب,شنب
• bułgarski: (1.1)мустакm; (1.3)мустакm; (1.4)мустакm
• duński: (1.1)overskægn
• esperanto: (1.1)lipharolm
• francuski: (1.1)moustache
• hiszpański: (1.1)bigotem
• jidysz: (1.1)וואָנצעסlm (wonces); (1.2)וואָנצעż (wonce)
• kabylski: (1.1)imeswan
• kaszubski: (1.1)wąsm
• kataloński: (1.1)bigotim
• rosyjski: (1.1)усm
• slovio: (1.1)vus
• szywałdzki: (1.1)wunstm
• ukraiński: (1.1)вусm; (1.2)вусm; (1.3)вусm; (1.4)вусm
• wilamowski: (1.1)wonsm

źródła:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1)wąs

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz.wąsalam,wąsélcm,wąselnikm,wąsëszczen,wąskm,wąsnikm,wąsôkm,wąsykm

przym.wąsati,wąsowati

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: