wymowa:

IPA: [ɲɛx],AS: [ńeχ], zjawiska fonetyczne:zmięk.^ⓘ

^ⓘ

znaczenia:

partykuła wzmacniająca

(1.1)…używana do tworzenia trybu rozkazującego dla 3os.lp oraz 3os.lm

(1.2)…do tworzenia groźby w zdaniu warunkowymkiedy,gdytylko

odmiana:

(1.1-2)nieodm.

przykłady:

(1.1)Niechpanpójdziezamną.

(1.1)Niechonatuprzyjdzie.

(1.2)Niechjagotylkodorwę!

składnia:

(1.1) niech +M. +czasownik w czasie teraźniejszym lub przyszłym

kolokacje:

synonimy:

(1.1)proszę (zob. uwagi)

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

partyk.niechaj,niechże

czas.niechać

związki frazeologiczne:

a niech to •niech cię gęś kopnie •niech cię głowa o to nie boli •niech to szlag •niech to szlag trafi

etymologia:

skrócona formapol.niechaj, odst.pol.niechać^[1]

uwagi:

(1.1) zwrot równoznaczny z trybem rozkazującym można utworzyć z użyciem słowa „prosić” („proszępójśćzamną”)

(1.1) Wyjątkowoniech pojawia się także w odniesieniu do 1.os.lp w takich zwrotach, jak np.niech mnie kule biją, których nie można traktować dosłownie jako rozkaźniki, oraz w takich jakniech cię uściskam, które mają charakter ekspresywnego życzenia^[2].

tłumaczenia:

• angielski: (1.1)let
• białoruski: (1.1)хай,няхай
• czeski: (1.1)ať,nechť
• dolnołużycki: (1.1)daś
• duński: (1.1)lade
• francuski: (1.1)que +subjonctif
• jidysz: (1.1)זאָלן (zoln),לאָז (loz); (1.2)לאָז (loz)
• litewski: (1.1)lai
• rosyjski: (1.1)пусть
• słowacki: (1.1)nech
• ukraiński: (1.1)хай,нехай

źródła: