Miasto powstało od podstaw na miejscuśredniowiecznej osady wdwudziestoleciu międzywojennym, w związku z rozwojem przedsiębiorstwa obuwniczegoBata, założonego w Zlinie przezTomáša Batę. Miało realizować koncepcję idealnego miasta przyfabrycznego. Zabudowano je charakterystycznymi budynkami z czerwonejcegły w stylu międzywojennegomodernizmu ifunkcjonalizmu.
Istnieje kilka wersji pochodzenia nazwy miastaZlín. Jedna z nich – oparta na fragmencie jednego ze starych dokumentów – mówi, że nazwa pochodzi od słowaSlín,czeskojęzycznej nazwy skały osadowejmargiel, w którą zasobne były tereny, na których założono miasto. Z kolei inna wersja, autorstwa zlińskiego historyka Karela Stloukala, wywodzi nazwę miasta od połączenia męskiego imieniaZla z przyrostkiem „-ín”, ewentualnie od innych męskich imion:Zleš lubZlen. Oprócz tego w książce ze staromiejskimi legendami autorstwa Karela Pekárka znaleźć można wzmiankę o tym, że w dawnych czasach mieszkańcy miasta zmienili jego nazwę naZlaté japko (pol. „Złote jabłko”) z obawy przed dalszą grabieżą spowodowaną toczącą się w okolicy wojną. W rzeczywistości jednak miasto nigdy nie zostało tak nazwane[3].
W okresie od stycznia 1949 roku do 31 grudnia 1989 roku miasto nosiło nazwęGottwaldov, nadaną na cześć pierwszegokomunistycznego prezydentaCzechosłowacjiKlementa Gottwalda[4]. 1 stycznia 1990 roku miastu przywrócono historyczną nazwęZlín[3][4].
Pierwsza wzmianka o Zlinie pochodzi z 1322 roku i opisuje ona miasto jako ośrodek rzemieślniczo-cechowy[3].
W 1360 roku pojawiła się wzmianka o istniejącej w mieściegotyckiej twierdzy(inne języki) zbudowanej na planie litery „U”, od strony północnej zakończonej murami obronnymi, zaś od pozostałych stron otoczonejfosą. Po 1560 roku budynek został przebudowany na zamekrenesansowy na planie zamkniętym, zarkadowymdziedzińcem. W 1860 roku jego właścicielami stali się Hauptowie[5].
W powstającym centrum nowego Zlina główną rolę grały zabudowania fabryki obuwiaBata, wśród których najważniejszy był budynek administracyjny, tzw.Baťův mrakodrap(inne języki) (pol. „Drapacz chmur Baty”), oznaczony numerem 21[7][8][9]. Powstały w latach 1937–1938 według projektuVladimíra Karfíkafunkcjonalistyczny gmach miał 77,5 metra wysokości i 16 pięter, co czyniło go najwyższym budynkiem wCzechosłowacji i drugim pod względem wysokości budynkiem wEuropie (poTorengebouw wAntwerpii)[9][8][10]. Jego szczególną cechą był gabinet szefa firmy ulokowany w kabinie windy o wymiarach 6x6 m, wyposażony w telefon, umywalkę i klimatyzację[7][9]. Według odgórnie przyjętych założeń, zlińskie śródmieście miało być nowoczesne i wygodne, a jednocześnie charakteryzować się bogatym zapleczem socjalnym, tak, aby praca pracowników fabryki była jak najbardziej wydajna. Z tego względu zbudowano liczne żłobki, szkoły, najnowocześniejszy w ówczesnej Czechosłowacji szpital, a także klub sportowy, dom towarowy i kino na 2580 osób – wówczas (w 1932 roku) największy tego typu obiekt w Europie[7].
Równocześnie z centrum, na okolicznych zboczach budowano także osiedla dla pracowników, składające się z małych, jedno- i dwurodzinnych modułowych domów reprezentujących dziesięć typów architektonicznych i pomyślanych tak, aby związać pracowników z firmą Bata (np. niewielkich rozmiarów kuchnie, które miały skłonić lokatorów domów do jadania w zakładowych stołówkach). Autorem koncepcji urbanistycznej robotniczych osiedli byłFrantišek Lýdie Gahura, który studiował u Le Corbusiera wParyżu. Głównym materiałem zastosowanym do budowy zabudowy miasta – od budynków fabryki do domów pracowników – była czerwonacegłaszamotowa, która miała za zadanie podkreślić spójność życia miasta w cieniu fabryki. Wykorzystano ponadtozbrojony beton, będący wtedy symbolem nowoczesności, duże tafleszkła oraz powtarzalny moduł kwadratu o boku 16,5 m i jego wielokrotności, co miało zunifikować całość[7].
W 2004 rokuBaťův mrakodrap został przebudowany, a następnie ulokowano w nim UrządKrajowy i Urząd Skarbowy. Gabinet w kabinie windy został udostępniony dla zwiedzających, ponadto na dachu budynku wybudowano nadbudówkę z kawiarnią i tarasem widokowym[9].
.jpg)
